Skuteczniejsza walka z przestępczością środowiskową dzięki nowemu wydziałowi w WIOŚ

Wydziały zwalczania przestępczości środowiskowej powstają na mocy realizacji zmiany rozporządzenia ministra klimatu i środowiska z 2022 r. o zmianie struktur inspekcji. To ósmy taki wydział w inspekcjach wojewódzkich w Polsce; podobny działa również w inspektoracie głównym.

– To ważny dzień w walce z przestępcami środowiskowymi. Województwo podlaskie jest wzmocnione o takie zbrojne ramię składające się np. z byłych funkcjonariuszy policji, którzy doskonale wiedzą, jak radzić sobie z tymi, którzy chcą łamać prawo – mówił na konferencji prasowej w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba. – Efekt mrożący, który chcemy uzyskać, czyli zwiększona wykrywalność i podniesienie dolnej i górnej granicy odpowiedzialności karnej, to jest to, co już w tej chwili realizujemy – dodał.

Wyższa wykrywalność i surowe kary

Ozdoba tłumaczył, że tworzone wzmocnienie ma służyć temu, że jeżeli np. ktoś chciałby nielegalnie przywozić do Polski, wyrzucać czy podpalać odpady, zastanowił się, zanim to zrobi. – Dlatego, że będzie świadomy po pierwsze większej wykrywalności – stąd potrzebny taki wydział, o którym dzisiaj mówimy i go dzisiaj otwieramy (…) a oprócz tego wysokość kary (…) ta kara ma być na tyle surowa, że nie będzie się po prostu opłacać popełniać przestępstwa – mówił wiceminister Ozdoba.Dodał, że wydziały zwalczania przestępczości środowiskowej powstają, ponieważ główny inspektorat zwrócił uwagę na to, że kary za tego rodzaju przestępstwa są za niskie, a popełniający je mówią, że im się to opłaca. – To się ma nie opłacać i się już nie opłaca – powiedział Jacek Ozdoba i wskazał, że zaostrzono przepisy w kodeksie karnym za te przestępstwa.W walce z przestępstwami środowiskowymi inspektorzy będą mogli używać m.in. dronów, fotopułapek i innych nowoczesnych technologii. Będą przy tym współpracować z innymi służbami: policją, strażą graniczną, inspekcjami, prokuraturą.

Na straży środowiska stają inspektorzy WIOŚ i byli funkcjonariusze służb

Pełniąca obowiązki Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Magda Gosk podkreśliła, że inspekcja ta stoi na straży środowiska, które jest naszym wspólnym dobrem, a zwalczanie przestępstw przeciwko środowisku, zapobieganie jego degradacji na ich skutek – jednym z najważniejszych priorytetów. Dodała, że inspekcja zmienia się, aby być skuteczną. Dodała, że w ramach nowych wydziałów będzie łączona wiedza i doświadczenie inspektorów WIOŚ i byłych funkcjonariuszy służb, m.in. policjantów.

P.o. zastępcy GIOŚ Krzysztof Gołębiewski dodał, że skuteczna walka z przestępczością środowiskową jest ważna z punktu widzenia bezpieczeństwa ekologicznego państwa, a od dwóch lat w inspekcji te działania są intensyfikowane – także w regionach. Podkreślił, że chodzi przede wszystkim o skuteczność działań, np. w sferze gospodarki odpadami.

Obserwacje, kontrole i analizy

Podlaski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Mirosław Michalczuk tłumaczył, że nowy wydział ma podejmować działania, gdy jest uzasadnione podejrzenie przestępstwa lub wykroczenia wobec środowiska, i reagować na informacje – także medialne, od obywateli – w takich sprawach. Będzie mógł prowadzić obserwacje, kontrole, analizy zagrożeń. Inspektorzy będą mogli zatrzymać i przeszukać samochód, sprawdzić, czy nie są w nim przewożone nielegalnie odpady, a wspólnie z innymi służbami – kontrolować zgodność dokumentów z faktycznie przewożonym ładunkiem.

Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski zaznaczył, że Podlaskie słynie z pięknej przyrody i chodzi o to, aby to utrzymać i poprawiać. Podkreślił, że jest wiele przepisów krajowych i unijnych, których trzeba przestrzegać, dlatego – jak ocenił – ważne jest, aby instytucje, które się tym zajmują, były skuteczne.

Przypomnijmy: dniu 16 grudnia 2022 r. oficjalnie otwarto pierwszy Zespół Terenowego Departamentu Zwalczania Przestępczości Środowiskowej GIOŚ w Polsce. W oddziałach WIOŚ powoływane są też wydziały zwalczania przestępczości środowiskowej. Inspekcja Ochrony Środowiska wyposażona w specjalistyczny sprzęt, jak np. bezzałogowe statki powietrzne wykonujące pomiary przy użyciu dalmierzy czy kamer termowizyjnych i kładzie coraz większy nacisk na kontrole, w tym czynności niewymagające zawiadamiania przedsiębiorcy.

Dotkliwe konsekwencje

Znowelizowane przepisy Kodeksu karnego przewidują surowe sankcje, a ustawa o odpadach zawiera szeroki katalog kar pieniężnych i niepieniężnych w przypadku stwierdzenia naruszeń w prowadzonej przez podmiot gospodarce odpadami.

Za nielegalne składowanie, unieszkodliwianie, przetwarzanie czy transport odpadów, które mogą zagrażać życiu lub zdrowiu, może grozićdo 10 lat więzienia – przewiduje znowelizowana ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Przepisy zakładają też m.in., że sąd wobec sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku będzie musiał orzec nawiązkę w wysokości od 10 tys. zł do 10 mln zł.

Zobacz: aktualny katalog czynów zabronionych wraz z konsekwencjami

Jakie są aktualnie obowiązujące regulacje prawne dotyczące gospodarki odpadami i wynikające z nich obowiązki podlegające odpowiedzialności karnej lub administracyjnej?
Jakie są obowiązki gospodarującego odpadami, podlegające kontroli organów ochrony środowiska i Inspekcji Ochrony Środowiska wynikające z przepisów prawa (m.in. ustawy Prawo przedsiębiorców, ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska)?
Kiedy organ kontroli może wszcząć kontrolę?
Jakie są uprawnienia organów kontrolnych, obowiązki kontrolowanych, etapy kontroli, działania kontrolne i pokontrolne?
Czy i w jakich sytuacjach kontrolowanemu przysługuje sprzeciw od kontroli?
Na co zwrócić uwagę, by nie stać się elementem nielegalnego obrotu odpadami?
Kiedy jest możliwe wstrzymanie działalności w zakładzie?
Jakie są aktualne regulacje prawne dotyczące konsekwencji związanych w wykroczeniami i przestępstwami przeciwko środowisku?
Jakie grożą sankcje w przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów prawa i wynikających z nich obowiązków (sankcja karna a sankcja administracyjna; sankcje pieniężne i niepieniężne – co dalej?)
Jakie czyny mogą być uznane za przestępstwo zgodnie ze znowelizowanym Kodeksem karnym?