Śląskie. GZM wesprze 26 gmin przy zamówieniu doradztwa ws. budowy spalarni

GZM planuje utworzyć grupę zakupową, która zajmie się przygotowaniem do budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów.
Utworzy ją 26 gmin, które otrzymały wsparcie finansowe na rozpoczęcie tych przygotowań.
Kierunkiem jest powstanie kilku mniejszych instalacji, zamiast jednej dużej.
Powstanie instalacji przetwarzania odpadów komunalnych to strategiczna inwestycja dla GZM. Nie mogła zostać wybudowana do tej pory ze względu na wątpliwości prawne dotyczące zadań, które Metropolia może realizować samodzielnie.

W ubiegłym roku GZM ponownie rozpoczęła prace przygotowawcze, mające zmierzać do budowy i późniejszej eksploatacji instalacji termicznego przekształcania odpadów na potrzeby części swoich gmin członkowskich. Poprzednie próby budowy spalarni przez samorządy GZM skończyły się niepowodzeniem.

Ponad 920 tys. zł dotacji na „Świadczenie pomocy technicznej, doradztwa prawnego oraz ekonomicznego dla projektu ITPOK”

W poniedziałek członkowie zgromadzenia GZM przyjęli uchwałę „ws. udzielenia pomocy finansowej w 2023 r. gminom członkowskim (…) z przeznaczeniem na realizację zadań w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminach, obejmujących przygotowanie oraz przeprowadzenie inwestycji budowy, rozbudowy, modernizacji, utrzymania i eksploatacji instalacji termicznego przekształcania odpadów”.

Zakłada on udzielenie 26 gminom GZM łącznie ponad 920 tys. zł dotacji na sfinansowanie przez nie wspólnego zamówienia usługi pn. „Świadczenie pomocy technicznej, doradztwa prawnego oraz ekonomicznego dla projektu ITPOK” (Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych).

Jak wynika z uzasadnienia projektu, zamówienie takiej usługi oszacowano na 4,9 mln zł, z czego łączny koszt w 2023 r. miałby wynieść ponad 920 tys. zł, w 2024 r. 2,2 mln zł, a w 2025 r. niespełna 1,8 mln zł.

W przedsięwzięciu zapisano udział: Będzina, Bierunia, Bojszów, Bytomia, Chełma Śląskiego, Chorzowa, Czeladzi, Imielina, Kobióra, Lędzin, Łazisk Górnych, Mierzęcic, Mikołowa, Mysłowic, Ożarowic, Piekar Śląskich, Psar, Radzionkowa, Siemianowic Śląskich, Siewierza, Świerklańca, Świętochłowic, Tarnowskich Gór, Tychów, Wyr oraz Zbrosławic.

W uzasadnieniu projektu wskazano m.in., że w 2022 r. został powołany zespół roboczy składający się z przedstawicieli gmin członkowskich zainteresowanych wspólną z GZM budową i eksploatacją instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Zespół opracował przedmiot zamówienia na usługę doradztwa technicznego, ekonomicznego i prawnego dla takiej inwestycji.

Jakie będą zadania doradcy?

Wśród zadań doradcy wymieniono: przegląd technologii i określenie modelu realizacji projektu (w zakresie wydajności 25 – 60 tys. ton rocznie), sporządzenie wstępnej dokumentacji postępowania, udział w wypracowaniu docelowych założeń, sporządzenie ostatecznej dokumentacji, ocenę ofert i wybór partnera prywatnego (w razie formuły PPP) i opracowanie ewentualnego wniosku o dofinansowanie.

Sposób zamówienia usługi doradztwa

Zespół roboczy starał się też wypracować optymalny sposób zamówienia usługi doradztwa. Rozważane były dwa modele – powierzenie zadania oraz realizacja w formule grupy zakupowej. Ostatecznie strony ustaliły, że najszybszym i najprostszym sposobem realizacji fazy przygotowawczej będzie grupa zakupowa, dla utworzenia której – po zapewnieniu finansowania – zostanie zawarte odpowiednie porozumienie.

W planach kilka mniejszych instalacji

Przedstawiciele GZM wskazują, że w dotychczasowych analizach okazało się, że nie byłoby możliwe zbycie ciepła z jednej dużej instalacji, która mogłaby obsłużyć całe metropolitalne zapotrzebowanie w tym zakresie, dlatego wybrano kierunek kilku mniejszych instalacji, których moc wynosiłaby od ok. 25 tys. ton do 60 tys. ton odpadów rocznie

Ile instalacji w tej chwili funkcjonuje w GZM?

Ogólne zapotrzebowanie GZM wynosi od 250 do 300 tys. ton odpadów. Jedyną instalacją tego typu, która funkcjonuje na jej obszarze, to instalacja Fortum w Zabrzu, która obsługuje ok. 70 tys. ton rocznie. O budowę instalacji starają się też prywatny inwestor w Tychach (o mocy 25 tys. ton) i Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Gliwicach (30 tys. ton).

Ustawowe ograniczenia

Władze GZM od dawna wskazują na ustawowe ograniczenia, które uniemożliwiły dotąd realizację takiego projektu. M.in. w 2021 r. przedstawiciele Metropolii uznali, że aby powołać spółkę celową do budowy jednej dużej instalacji termicznego przetwarzania odpadów, potrzebna byłaby nowelizacja ustawy o związku metropolitalnym w woj. śląskim.