Mikołów – ogród życia

W związku z realizacją projektu pt. „Program kaskadowych szkoleń dla pracowników samorządów terytorialnych w zakresie projektowania i gospodarowania zielenią w miastach” dofinansowanego z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego Edukacja ekologiczna, przez Instytutu Rozwoju Miast i Regionów, zostały wykonane tzw. „małe realizacje” w wybranych miastach w Polsce. Dzięki programowi kaskadowych szkoleń pracownicy samorządów terytorialnych mogli zapoznać się z problematyką zieleni w miastach oraz uzyskać wiedzę ekspercką na temat zielonej i błękitnej infrastruktury.

Przeprowadzona w ostatnim etapie projektu w okresie luty – lipiec 2022 r. seria szkoleń z uczestniczącymi w projekcie miastami, miała na celu edukacje oraz poszerzenie wiedzy w zakresie przygotowania oraz realizacji zielonej i błękitnej infrastruktury. W ramach tego etapu zostały wspólnie z pracownikami jednostek samorządu terytorialnego, zaplanowanie, przygotowane i wybudowane projekty tzw. „małe realizacje” na wskazanym przez miasto terenie.

„Mała realizacja”

Podczas przygotowania „małej realizacji” odbyły się konsultacje z udziałem społeczności lokalnej. W dniu 29.03.2022 r. odbyły się warsztaty ogrodnicze w ramach, których uczestnicy przygotowywali skrzynie do sadzenia (podłoże zostało odchwaszczone i wygrabione). Następnie wysadzono sadzonki ziół i poziomek, a całość została podlana za pomocą konewek. Do podlewania wykorzystano wodę opadową zgromadzoną w zamontowanym zbiorniku na deszczówkę, który odbiera wodę z dachu kamienicy.

Podczas drugich warsztatów ogrodniczych zorganizowanych w dniu 21.04.2022 r. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy: grupa seniorów i grupa harcerzy. W pierwszej kolejności do pracy przystąpili seniorzy. Warsztaty rozpoczęły się od krótkiej prezentacji sadzonych roślin wytypowanych do projektu. Były to:

1. Śnieguliczka Chenaulta ‘Hancock’
2. Laurowiśnia ‘Otto Luyken’
3. Turzyca ‘Ice dance’, ‘The Beatles’
4. Wiciokrzew zaostrzony
5. Hortensja pnąca.

Następnie uczestnicy samodzielnie sadzili rośliny z wykorzystaniem nawozu długodziałającego oraz hydrożelu. Po zasadzeniu części roślin seniorzy udali się na poczęstunek, a do pracy przystąpili harcerze. Harcerze zaczęli prace od ściółkowania rabaty zrębkami drzewnymi, a następnie sadzili pozostałe krzewy. Uporządkowane zostały również wykonane w zeszłym roku nasadzenia w gruncie, odchwaszczono rabaty, usunięto zalegające liście i przycięto krzewy.

Całość nasadzeń została podlana za pomocą konewek. Do podlewania wykorzystano wodę opadową zgromadzoną w zamontowanym zbiorniku na deszczówkę, który odbiera wodę z dachu kamienicy.

„Mikołów – ogród życia”

Mikołów to również miejsce wielu projektów ekologicznych m.in. „Mikołów – ogród życia”. Jest to obecnie jedno z najważniejszych haseł promocyjnych miasta. Śląski Ogród Botaniczny jest wizytówką Mikołowa, która wzmacnia ekologiczny kierunek rozwoju miasta. Realizowane są wspólne działania miasta i Ogrodu Botanicznego w ramach projektu „Mikołów dla klimatu”. Przed przystąpieniem do projektu została przeprowadzona analiza wyzwań wynikających z postępujących zmian klimatycznych, na jakie narażona jest Gmina Mikołów. Następnie wybrano szereg zadań, które w połączeniu ze sobą oraz pozaprojektowymi działaniami Miasta, wpłyną na zwiększenie potencjału adaptacyjnego Mikołowa.

Zadanie jest rozległe i zawiera wiele poddziałań, a wszystkie będą w pozytywny i ekologiczny sposób oddziaływać zarówno na tereny miasta jak i Śląskiego Ogrodu Botanicznego. Mikołów wzbogaci się między innymi o:

• zielone przystanki – w 4 lokalizacjach stanie 5 wiat przystankowych, a tereny wokół nich pokryte zostaną roślinnością – pozwoli to obniżyć temperaturę, zniwelować tzw. wyspy ciepła, poprawiając przy tym jakość powietrza i mikroklimat. Zielone wiaty pomogą również w retencji wód opadowych,
• częściowo zacienioną płytę rynku – dzięki nasadzeniu 17 drzew i niezbędnemu systemowi nawadniania,
• ścieżkę rowerową od Mokrego wzdłuż Śląskiego Ogrodu Botanicznego do Bujakowa,
• błękitno-zielone zmiany zajdą w Parku Planty – nawierzchnia alejek wymieniona zostanie na mineralną, przyjazną środowisku, odtworzone zostaną krzewy wokół alejek, zrekultywowany będzie staw przy basenie, a na odnowionym niedawno stawie przy Dużych Plantach zamontowana zostanie fontanna napowietrzająca,
• powstanie Park Trzech Pokoleń i Park Kieszonkowy na ul. Bandurskiego,
• zielony parking przy Starostwie Powiatowym,
• łąka kwietna na Wygodzie,
• ogród deszczowy przy ul. Krawczyka,
• rabaty z miododajnych roślin na deptaku za Strażą Pożarną,
• lepiej wykorzystana będzie energia słoneczna – w mieście pojawią się tzw. zielone ładowarki i lampy wykorzystujące odnawialne źródła energii.

Z kolei na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego powstaną:

• system retencji wód zostanie odnowiony i wzmocniony, zagospodarowane będą wody deszczowe, rozwinie się bioróżnorodność w przestrzeni ŚOB,
• przebudowany zostanie parking – nowy z zieloną przepuszczalną nawierzchnią, filtrować będzie wody opadowe,
• system zagospodarowania wód deszczowych zasilany będzie panelami fotowoltaicznymi,
• fragment Ogrodu zmieni się w zieloną, terenową salę edukacyjną,
• w okolicach placu zabaw nad chodnikami pojawią się pergole obniżające odczuwalną temperaturę powietrza,
• przywrócona zostanie pojemność retencyjna i walory krajobrazowe XIX-wiecznego stawu w Parku w Mokrem.

Wszystkie wymienione zadania wykonywane będą etapami. Gotowe mają być przed zakończeniem 2023 roku. Zarówno w Urzędzie Miasta, jak i w Śląskim Ogrodzie Botanicznym powstały zespoły do pracy nad projektem.

dr hab. inż. Anna Stankowska

---

Niniejszy artykuł został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Instytut Rozwoju Miast i Regionów.

„Program kaskadowych szkoleń dla pracowników samorządów terytorialnych w zakresie projektowania i gospodarowania zielenią w miastach” dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w ramach  programu priorytetowego nr. 5.5 „Edukacja ekologiczna”