W grudniu debata o nowym unijnym prawie dotyczącym opakowań i odpadów opakowaniowych

Według naszych nieoficjalnych ustaleń Komisja zmierza wezwać wszystkie kraje członkowskie do wprowadzenia obowiązkowych systemów kaucyjnych za opakowania jednorazowego użytku.

Nowe wymogi

Rozporządzenie to wiążący akt prawny, który musi być stosowany w całej Unii Europejskiej. Obowiązuje bezpośrednio, nie wymaga implementacji w prawodawstwie państw członkowskich (a więc i prowadzenia szczegółowych debat i procesów legislacyjnych w ramach krajów – członków). Komisja za pomocą nowej inicjatywy chce dodatkowo zdopingować wszystkie kraje członkowskie by wypełniły zobowiązanie do tego, by w 2025 roku recyklingowi poddawały 65 proc. i 70 proc. masy odpadów opakowaniowych.

Komisja kładzie też nacisk na zastosowanie norm zobowiązujących państwa członkowskie do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych w przeliczeniu na mieszkańca. Według propozycji ich masa w każdym kraju w odniesieniu do 2018 roku ma się zmniejszyć o 5 proc. w 2030 roku, o 10 proc. w 2035 r. i o 15 proc. w 2040 r.

Komisja chce też wyeliminować nadużycia związane z wywożeniem odpadów opakowaniowych poza Unię. Eksperci podkreślali, że wiele krajów nie troszczy się wystarczająco o przetwarzanie odpadów. Zamiast tego – po prostu eksportuje je do krajów, gdzie nie obowiązują rygorystyczne normy. Projekt rozporządzenia zamierza narzucić na eksporterów obowiązek wykazania, że ich recykling odbył się w warunkach zasadniczo równoważnych warunkom europejskim.

Komisja zamierza także wezwać wszystkie państwa członkowskie do stworzenia systemów kaucyjnych obejmujących plastikowe i metalowe opakowania na napoje. Sugeruje, by obowiązek ten został wypełniony do 2028 roku.

Bioopakowania zastąpią plastik?

Projekt kładzie również nacisk jest nałożenie na państwa członkowskie limitowania produkcji zakupowych toreb plastikowych do liczby 40 w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Torebki z herbatą, jednorazowe filtry do ekspresów kawowych, etykiety samoprzylepne oraz „bardzo lekkie” plastikowe torby na zakupy będą musiały zostać wykonane z materiałów, które nadają się do kompostowania w przemysłowych kompostowniach.

Projekt nowego aktu prawnego zawiera też liczne i szczegółowe propozycje dotyczące standaryzacji i unifikacji zapisów etykietowania, definiowania opakowań i materiałów używanych do ich produkcji.

Dlaczego regulacje unijne, nie krajowe

“Wszystkie towary potrzebują opakowań, które będą je chroniły i ułatwiały transport z miejsca ich produkcji do miejsca ich użytkowania lub konsumpcji. Produkcja opakowań jest również ważną działalnością gospodarczą” – czytamy w uzasadnieniu projektu.

Zdaniem Komisji Europejskiej obecne różnice w brzmieniu regulacji krajowych, stwarzają przeszkody, które uniemożliwiają pełne funkcjonowanie rynku wewnętrznego opakowań, towarów w opakowaniach i surowców wtórnych do pakowania.

– Przykłady takich różnic regulacyjnych, jak ostatnio zaobserwowano, obejmują różniące się w krajach UE wymogi dotyczące etykietowania opakowań, różne podejścia do definiowania opakowań nadających się do recyklingu lub wielokrotnego użytku, różne podejścia do modulowania opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta i inne środki, takie jak ograniczenia wprowadzania do obrotu niektórych formatów opakowań – czytamy w uzasadnieniu.

Zdaniem Komisji Europejskiej powoduje to niepewność prawną dla przedsiębiorstw, „prowadząc do niższych inwestycji w innowacyjne i przyjazne dla środowiska opakowania oraz nowe modele biznesowe o obiegu zamkniętym”.