Zarząd Zieleni m. st. Warszawy zarządza nie tylko zielenią ale również wodą w mieście

Najistotniejszym obiektami z punktu widzenia bezpieczeństwa mieszkańców Warszawy są wały przeciwpowodziowe Wisły. To stołeczny Zarząd Zieleni na bieżąco prowadzi monitoring stanu technicznego oraz porządkowego wałów i podejmuje działania niezbędne dla utrzymania wałów we właściwym stanie. Zabiegi konserwacyjne przeprowadzane są dwa lub trzy razy w roku. “W ramach konserwacji wykonujemy m.in. koszenie skarp i uzupełnianie ubytków (dziur i wyrw) w skarpach, na koronie wałów lub na wjazdach/zjazdach wałowych.” – informuje ZZW.

ZZW zajmuje się również utrzymaniem i remontami urządzeń wodnych, takich jak śluzy wałowe czy przepusty wałowe, oraz obiektami hydrotechnicznymi – np. Bramą Czerniakowską w Porcie Czerniakowskim.

Kanały, cieki, stawy, zbiorniki, fosy… są nieodłącznym elementem warszawskiego krajobrazu – mieszkańcy jeżdżą wzdłuż nich na rowerach, chłodzą się przy nich w parkach w upalne dni, podziwiają ich estetykę, bogatą faunę oraz florę. Często traktuje się je jako coś oczywistego, ale w dobie zmian klimatu ich znaczenie jest coraz większe. Wymagają też intensywnych, długofalowych prac. By mogły pełnić swoje funkcje, należy je na bieżąco kontrolować i konserwować – pamiętając przy tym, że zbiorniki wodne w stolicy to naczynia połączone. Dobrym przykładem jest zabieg spiętrzania wody w kanale, który ma pozytywny wpływ na środowisko. Dzięki temu zabiegowi może się także zwiększyć poziom wody w jeziorach czy stawach.

Warszawskie kanały pełnią bardzo istotną funkcję związaną z gospodarką wodną. Chronią infrastrukturę drogową i tereny mieszkaniowe przed zalaniem To właśnie do kanałów spływają wody opadowe i roztopowe z terenów miejskich. Dlatego kluczowe jest zapewnienie stałej drożności i przepustowości kanałów. W tym celu ZZW prowadzi cykliczne prace utrzymaniowe, by zapewnić swobodny spływ wód ze zlewni.

Korytarze ekologiczne

Kanały w Warszawie stanowią także nieocenione siedliska roślin i zwierząt. Tworzą korytarze ekologiczne umożliwiające migracje zwierząt i pełnią istotną rolę w regulowaniu mikroklimatu w mieście. Stanowią enklawę przyrodniczo-krajobrazową, a z uwagi na położone wzdłuż kanałów ciągi pieszo-rowerowe, są to także atrakcyjne miejsca rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców.

Dwa razy do roku można zaobserwować przy kanałach i na wałach pracowników ZZW wykonujących prace konserwacyjne. Są to prace ręczne i mechaniczne, polegające na koszeniu skarp i pasów eksploatacyjnych oraz na usuwaniu roślinności korzeniącej się w dnie (fragmenty roślin są pozostawiane). Zabiegi mają na celu przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa na terenach mieszkalnych zlokalizowanych w przebiegu kanałów, ale też poprawiają estetykę przestrzeni.

Drzewa porastające kanały i cieki także są pod opieką ZZW. To ZZW zleca cięcia pielęgnacyjne drzew. ZZW zapewnia, iż drzewa usuwane są jedynie w skrajnych przypadkach, czyli w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia ludzi. W miejscach, gdzie jest to możliwe, wykonywane są nasadzenia.

Podczas prac szczególną uwagę zwraca się przy tym na bezpieczeństwo zwierząt, by nie naruszać ich miejsc lęgowych.

Zbiorniki, którymi opiekuje się ZZW pełnią istotne funkcje krajobrazowe, rekreacyjne i retencyjne. Wiele z nich znajduje się w popularnych parkach, m.in. w Parku Skaryszewskim, Ogrodzie Saskim, Ogrodzie Krasińskich, Parku Promenada czy Arkadia. Przez cały rok prowadzone są tam prace konserwacyjne mające na celu utrzymanie zbiorników w jak najlepszym stanie.

W trosce o bioróżnorodność

W trosce o zachowanie różnorodności biologicznej, działania ograniczane są tylko do działań niezbędnych. Czasami zbiornik wygląda na zaniedbany, ale wewnątrz niego tętni życie. Prace utrzymaniowe zazwyczaj przeprowadzane są jesienią. W sezonie wiosenno-letnim z powierzchni lustra wody tylko sporadycznie usuwane są glony oraz materia organiczna unoszącą się na powierzchni, bowiem jest ona źródłem pokarmu i schronienia dla różnych organizmów żyjących w środowisku wodnym.

Na wielu zbiornikach umieszczane są także platformy dla ptaków, które również są poddawane regularnym przeglądom. Podczas wędrówek nurogęsi poziom wody w Kanale Piaseczyńskim jest specjalnie obniżany, by matki z młodymi mogły swobodnie przepłynąć pod ulicą Myśliwiecką w kierunku Wisły.

Jak ZZW zatrzymuje wodę w mieście?

“Prowadzimy wiele działań, których celem jest przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych” – zapewnia ZZW i wylicza:

• w kanałach spiętrzamy wodę w celu podwyższenia jej poziomu, by stworzyć warunki dla rozwoju fauny i flory (Kanał Gocławski, Kanał 26, Kanał Rembertowski, Kanał Nowa Ulga, Kanał ul. Obserwatorów, Kanał Jeziorki),spiętrzamy wodę na Jeziorku Kamionkowskim;
• spiętrzamy wodę w Kanale Siekierkowskim, by podwyższyć poziom wody w Jeziorku Czerniakowskim;
• napełniamy zbiorniki w parkach i konserwujemy je (np. w Parku Skaryszewskim);
• w ramach działań z Budżetu Obywatelskiego, Dział Rozwoju Wód ZZW stworzył 3 ogrody deszczowe (Białołęka i Praga Południe); ogrody deszczowe powstają również w innych lokalizacjach – w pasach drogowych i parkach, które obecnie są w przebudowie (Pole Mokotowskie, Park. Im.  Cichociemnych Spadochroniarzy AK i Park Akcji „Burza”),w 2022 r. wykonamy dwa ujęcia wody z Potoku Służewieckiego, aby zasilić suche stawy w Parku Dolinka Służewska – zyska na tym lokalna przyroda, a zabieg pozwoli również przejąć część wód pojawiających się w potoku po większych opadach, co zmniejszy ryzyko fali powodziowej na pobliskich terenach;
• dbamy o czystość wody w zbiornikach: w ramach realizacji projektów z budżetu obywatelskiego wykonujemy prace polegające na bioremediacji (technologia usuwania zanieczyszczeń) w stawie przy ul. Dolnej, w Jeziorku Kamionkowskim i dwóch stawach w Parku Skaryszewskim oraz w jednym ze Stawów Brustmana; dzięki tym zabiegom woda w zbiornikach stanie bardziej przejrzysta oraz będzie zawierała większą ilość tlenu, co znacznie polepszy warunki siedliskowe organizmów żyjących w środowisku wodnym.