Zyska: Nadchodzące przepisy nadal będą atrakcyjne dla prosumentów

– Dzisiaj osiągamy pułap 700 tys. prosumentów, z perspektywą zbliżenia się do końca roku do miliona. To wszystko generuje także pewne zagrożenia – chociażby sieciowe. Ale przede wszystkim Polska, jako państwo członkowskie UE, ma obowiązek implementacji dyrektyw – m.in. dyrektywy rynkowej, która nakazuje inny model rozliczeń uczestników rynku, wytwarzających energię i wprowadzających ją do sieci elektroenergetycznej – twierdzi wiceminister I. Zyska.

Nowe zasady dla prosumentów

W czerwcu resort klimatu i środowiska przekazał do konsultacji projekt zmiany ustawy o OZE, zakładający, iż od 2022 r. nowi prosumenci nie będą już mieli prawa korzystać z tzw. opustów. Dziś mogą odebrać z sieci 80 proc. oddanej do niej energii elektrycznej bez żadnych dodatkowych opłat przy półrocznym okresie rozliczenia. W praktyce sieć służy prosumentowi za magazyn. Projekt ministerstwa zakłada, że od 2022 r. nowi prosumenci będą sprzedawać nadwyżkę energii co najmniej po cenie rynkowej. Dodatkową energię na własne potrzeby będą musieli kupić, ponosząc pełne opłaty.

– Jesteśmy zmuszeni do odejścia od opustów, ale zapewniam opinię publiczną, że projekt ustawy, który został przygotowany w resorcie klimatu, wspólnie z parlamentarzystami będzie taki, aby te nowe rozwiązania były nadal atrakcyjne ekonomicznie dla obecnych i dla przyszłych prosumentów – zapewnia wiceminister przypominając, że proponowane zasady mają dotyczyć nowych prosumentów, zaś ci, którzy wejdą do systemu przed końcem 2021 r., czyli wyprodukują pierwszą kilowatogodzinę energii i wprowadzą ją do sieci, będą mogli rozliczać się za pomocą opustów jeszcze przez 15 lat.

Proponowana przez resort zmiana przepisów wynika z regulacji unijnych, które wskazują, że prosumenci mają oddzielnie rozliczać się z energii wyprodukowanej i tej pobranej z sieci. Obecnie prosumenci wykorzystujący PV najczęściej produkują nadwyżkę energii latem. Sieć elektroenergetyczna staje się wirtualnym magazynem, z którego prosumenci korzystają jesienią i zimą, kiedy produkcja energii ze słońca jest ograniczona.

Szybka nowelizacja ustawy odległościowej

Zyska opowiada się także za szybką nowelizacją tzw. ustawy odległościowej, zmierzającej do liberalizacji obowiązującej od blisko pięciu lat zasady 10H, zgodnie z którą nie można lokować elektrowni wiatrowych w mniejszej odległości niż 10-krotna wysokość turbiny wraz z uniesionymi łopatami. Regulacja ta zablokowała wiele inwestycji w sektorze energetyki wiatrowej.

– Nad tym projektem pracuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Z tego co wiem, projekt jest na etapie przed wniesieniem na Komitet Stały Rady Ministrów. Żywię nadzieję, że jeszcze w tym roku ustawa ta trafi pod obrady Sejmu – twierdzi Zyska.

Jeśli chodzi o rozwój energetyki odnawialnej, wiceminister przypomina, że obecnie w aukcjach OZE zapewniono ponad 10 GW mocy zainstalowanej, które – jak ocenia – zmaterializują się w ciągu najbliższych 2-3 lat.

– W energetyce wiatrowej mamy ponad 4 GW mocy zakontraktowanej i 7 GW, które pracują. Ponadto ponad 5 GW przekroczyliśmy w aukcjach OZE w fotowoltaice – przeważnie są to duże farmy przemysłowe, ponad jednomegawatowe, a słyszałem także o wielkich projektach rzędu kilkuset MW. One w ciągu najbliższych kilku lat zasilą polski system energetyczny – tłumaczy wiceminister dodając, że w połowie następnej dekady Polska powinna także dysponować 11 GW mocy zainstalowanej w morskiej energetyce wiatrowej, zaś PGNiG wspólnie z Orlenem zamierza w najbliższych latach rozwinąć – na zasadzie franczyzy – sieć ponad 200 lokalnych biogazowni.

Kontrowersyjny Fit for 55

Wiceminister przypomina, że strona polska przedstawiła swoje uwagi do unijnej propozycji Fit for 55, będącej pakietem 13 rozwiązań legislacyjnych, służących realizacji zwiększonego celu redukcji emisji CO2.

– Polska krytycznie odnosi się – mówi Zyska – m.in. do objęcia systemem handlu emisjami (ETS) budownictwa czy transportu. Popiera natomiast np. unijną propozycję zachowania modelu solidarnościowego, czyli pakietu bezpłatnych uprawnień dla przemysłów energochłonnych, a także projekt stworzenia nowego funduszu ochrony dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.

Zyska przypomina, że prace nad projektem ustawy w tym zakresie trwają także w resorcie klimatu.

– Natomiast musimy sobie powiedzieć, że nie chcemy stwarzać ochrony dla osób najzamożniejszych – dla tych, którzy sobie doskonale dają radę w tych realiach rynkowych, bo wtedy zubożylibyśmy równowagę. Także społecznie byłyby to rozwiązania niezrozumiałe, gdyby było to wsparcie dla wszystkich odbiorców końcowych – twierdzi Zyska, a pytany o przyszłe mechanizmy rekompensujące możliwy wzrost cen energii zapewnia, że grupy społeczne zagrożone ubóstwem energetycznym będą chronione.

Polska będzie też największym beneficjentem Funduszu Modernizacyjnego, przeznaczonego na wsparcie procesów transformacji i modernizacji infrastruktury w energetyce – ma otrzymać ok. 43 proc. całego funduszu, z którego skorzysta 10 państw Unii.

W ocenie wiceministra, w perspektywie najbliższych dwóch lat Polityka Energetyczna Polski do roku 2040 będzie musiała ulec – jak mówi – “pewnym modyfikacjom”, m.in. w związku z pakietem Fit for 55 oraz zmianami w energetyce (jak np. dynamiczny rozwój fotowoltaiki), które wyprzedziły założenia polityki energetycznej.

– W roku 2030 prognozowaliśmy wielkość mocy zainstalowanej w fotowoltaice na poziomie ok. 7 GW , a już dzisiaj zbliżamy się do 5,5 GW. Według prognoz w roku 2025 moc zainstalowana PV wyniesie ok. 15  GW. To pokazuje wielką perspektywę i wielką szansę na integrację OZE z krajowym system elektroenergetycznym – podsumowuje wiceminister.