Reklama

AD1A PTAK GARDEN WARSAW EXPO [19.11-19.12.24]

35 lat działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

35 lat działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Judyta Więcławska
13.11.2024, o godz. 13:41
czas czytania: około 7 minut
0

W dniu 1 lipca 1989 roku swoją działalność formalnie rozpoczął Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Dziś – w ramach konferencji z okazji jubileuszu 35-lecia – nadszedł czas na podsumowania osiągnięć, ale także dyskusji na temat wyzwań, jakie stoją zarówno przed Funduszem, jak i przed Polską w ciągu najbliższych lat w kontekście zrównoważonego rozwoju i ochrony klimatu.

Dalsza część tekstu znajduje się pod reklamą

NFOŚiGW nieprzerwalnie od 35 lat wspiera działania na rzecz środowiska, klimatu i transformacji energetycznej. Projekty za ponad 316 mld zł (w tym ze środków unijnych), 590 tys. zawartych umów, ok. 450 tys. budynków prywatnych i publicznych poddanych termomodernizacji, oszczędność prawie 11 TWh energii rocznie, 1600 zbudowanych i zmodernizowanych oczyszczalni ścieków, ponad 5 TWh energii produkowanej z OZE rocznie, niemal 21 mln ton mniej emisji CO2 rocznie – to tylko niektóre efekty długoletniej  działalności Funduszu. Dziś – w ramach konferencji z okazji jubileuszu 35-lecia – przyszedł czas na podsumowania, ale i rozmowy o przyszłości.

35 lat – wyzwania i szanse

Uroczystego otwarcia dokonał, w zastępstwie nieobecnej Pauliny Hennig-Kloski, Ministry Klimatu i Środowiska, Krzysztof Bolesta, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. – To są 35. urodziny NFOŚiGW, więc jesteście już dojrzałą instytucją, przed wami kryzys wieku średniego, mam nadzieje że uda się go uniknąć. – rozpoczął Bolesta. W swym wystąpieniu odniósł się do historii Funduszu, jego osiągnięć i przyszłości. Wspomniał o, być może nie wszystkim znanym, fakcie: NFOŚiGW jest jednym z “dzieci” Okrągłego Stołu. W jego opinii to unikatowa instytucja na skalę tamtych, ale i dzisiejszych czasów, ponieważ eksperci, politycy i przedstawiciele organizacji pozarządowych zdecydowali, że taka instytucja jest potrzebna. Polska była wówczas bardzo zanieczyszczona i ta potrzeba działań, ponad podziałami i w szerokim gronie ludzi została dostrzeżona. Co więcej, wprowadzono zasadę zanieczyszczający płaci. –  To innowacyjne osiągniecie z którego powinniśmy być dumni – skonstatował wiceminister Bolesta, wspominając pierwszy na świecie system ekokonwersji, dzięki któremu przeszło 600 mln dolarów przeznaczono w naszym kraju na ochronę środowiska. Jako osiągnięcie Funduszu wskazał ogromny wkład w poprawę środowiska. Natomiast jako wyzwanie i zarazem szansę wymienił realizację celów w duchu współpracy z organizacjami pozarządowymi i samorządami.

Dorota Zawadzka-Stępniak, Prezes Zarządu NFOŚiGW, podczas otwarcia konferencji powiedziała że te urodziny są ważną platformą podsumowań. – Ponad 87 mld to środki własne NFOŚiGW, które pokazują skalę wyzwań z jakimi się mierzyliśmy przez 35 lat. W NFOŚiGW mówimy że “kupujemy efekt ekologiczny” – mierzymy nasze działania efektami, które kupujemy za środki publiczne. Istotne jest patrzenie na każdą złotówkę którą wydatkujemy, by była wydatkowana efektywne. – zaznaczyła. Podała przy tym kilka przykładów efektów: 11 TWh zaoszczędzonej energii, 5 TWh wyprodukowanej zielonej energii, ponad 450 tys. budynków, które poddano termomodernizacji. – Dzięki naszym programom dedykowanym indywidualnym odbiorcom wsparliśmy prosumentów ponad 500 tys. instalacji fotowoltaicznych. To są tylko przykłady działań, które osiągnęliśmy, ale nie mówimy dość. – dopowiedziała.

Strategia na najbliższe lata

Cele strategiczne instytucji zmieniają się wraz z wyzwaniami, jakim należy stawić czoła. Najnowsza Strategia Działania NFOŚiGW na lata 2025-2028 opiera się na następujących filarach:

  • Wizja: Lider w finansowaniu zielonej transformacji, nowoczesna i konkurencyjna organizacja odpowiadająca na potrzeby interesariuszy.
  • Misja: Napędzamy zieloną transformację poprzez wsparcie efektywnych inicjatyw, które wpływają na rozwój gospodarki i są ukierunkowane na realizację interesu publicznego i środowiskowego.
  • Cel strategiczny: Wspieranie transformacji niskoemisyjnej, zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości środowiska w Polsce poprzez realizację efektywnych i skutecznych inicjatyw prośrodowiskowych.

Wg prezes NFOŚiGW, w nowej strategii kluczowe obszary do osiągniecia neutralności klimatycznej i wypełnienia wymagań UE opierają się na 4 filarach: transformacji energetycznej, ochronie powietrza, GOZ i ochronie bioróżnorodności.

– To są priorytetowe obszary, jednak w obecnej sytuacji, tak wiele wyzwań przed nami pojawia się chociażby w kontekście polityki klimatycznej i środowiskowej, to m.in. wspieranie innowacyjności, monitoringu środowiska i adaptacji do zmian klimatu. To działania ukierunkowane na ekspertyzy i edukację ekologiczną, wciąż bardzo ważny element. – stwierdziła Dorota Zawadzka-Stępniak. By pokazać skalę działania NFOŚiGW, prezes wskazała, że potrzeby są “znacznie większe”. Uzmysłowiła uczestnikom spotkania że budżet roczny to ok. 13 mld zł, z czego ok. 80% stanowią środki na transformację energetyczną, co “pokazuje nacisk na codzienną realizację misji publicznej”.

Transformacja energetyczna

O misji i celach strategicznych NFOŚiGW rozmawiano także podczas panelu dyskusyjnego “Nowa Strategia Działania NFOŚiGW. Plany i wyzwania w transformacji energetycznej i ochrony klimatu”. Podczas niego, prezes stwierdziła, że pieniądze którymi zarządza Fundusz muszą być wydatkowane na konkretne projekty, które przyniosą mierzalne efekty. Istotna jest transformacja niskoemisyjna (sektor energetyczny i niezwykle ważny sektor ciepłowniczy, przez wiele lat niedoinwestowany – OZE dla ciepłownictwa) ma kreować zachowania, które zazielenią ten sektor. – To też modernizacja sieci, magazyny wielkoskalowe. Widzimy potrzebę wsparcia w programach które nie były do tej pory doinwestowane, by wygenerować popyt na tego typu rozwiązania. – podsumowała Dorota Zawadzka-Stępniak.

Które obszary transformacji są najważniejsze? W opinii Krzysztofa Bolesty, znamy technologie, wiemy gdzie idziemy, funkcjonują firmy, które chcą inwestować w ten sektor. Trudności napotykamy w ciepłownictwie. Według niego konieczna jest stymulacja nowego przemysłu – technologii wodorowej, bateryjnej. – Dziś przegrywamy wyścig z Azją, ale musimy odbudować, czy zbudować, przemysł w Polsce. Kolejna rzecz to obniżenie emisji i dekarbonizacja na poważnie transportu. – uwypuklił Bolesta.

Ku niskoemisyjnej przyszłości

W ramach konferencji odbył się także panel “Niskoemisyjna przyszłość. Kierunki i wyzwania transformacji energetycznej”. – Sytuacja geopolityczna wymaga ambitnych decyzji. Potrzeby przeważają środki publiczne, a my musimy odpowiednio stawiać akcenty. Potrzebne jest wsparcie w tych obszarach, gdzie bez wsparcia rynek się nie rozwinie. W naszych dyskusjach wspieramy np. gospodarkę wodorową. – zaznaczyła podczas debaty prezes NFOŚiGW. 

Z kolei dr hab. Marcin Stoczkiewicz, dyrektor IOŚ-PIB, podkreślił fakt, że konieczna jest sprawiedliwa transformacja wobec sektora wydobywczego. – Gdy mówimy o wielkich celach, to transformacja dotyka nie tylko górników. Obecnie to niszowa grupa z punktu widzenia dużego zadania jakim jest transformacja energetyczna. – uwypuklił. – Grupy społeczne mają zyskiwać na niej, a nie tracić. – nawiązał do sposobu komunikacji.

35 lat NFOŚiGW
35 lat NFOŚiGW
35 lat NFOŚiGW

Innowacje dla środowiska

W trakcie panelu “Innowacje dla środowiska. Jak technologia może wspier

ać zrównoważony rozwój?”, Paweł Augustyn, wiceprezes Zarządu NFOŚiGW powiedział, że elektromobilność mamy w kraju dość dobrze rozpoznaną. – Wspieramy produkcję  zielonej energii i to dla nas powinno być istotne. Pojawia się jednak pytania o ilościowy ślad węglowy i wpływ na naszą gospodarkę i jak w te obszary inwestować. Ostatnie rynkowe doniesienia są dość trudne, jeśli chodzi o elektromobilność. Przychodzi czas na refleksję –  zaznaczył. Wiceprezes podkreślił, że NFOŚiGW na pewno będzie wspierał rozwój tego sektora, również w odniesieniu do społeczeństwa. A jak kształtuje się rynek nowych technologii? W opinii prof. Krzysztofa Klincewicza z Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektora Centrum Innowacji Odpowiedzialnych Społecznie na Wydziale Zarządzania UW, członka rady nadzorczej NFOŚiGW, rozwój technologii w obszarze zrównoważonego rozwoju wymaga przemyślanych, dobrze zaplanowanych i skoordynowanych działań na rożnym poziomie interwencji publicznych.

Adaptacja do zmian klimatycznych

Na zwieńczenie jubileuszowego spotkania zaplanowano dyskusję “Przyszłość w czasie kryzysu: Jak dostosować się do zmian klimatycznych”. Udział w niej wzięła m.in. Anita Sowińska, podsekretarz stanu z Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Podkreśliła że ważnym narzędziem adaptacji miast do zmian klimatu są zmiany legislacyjne. Wśród nich wymieniła chociażby projekt ustawy Prawo ochrony środowiska, który 5 listopada został przyjęty przez Radę Ministrów. – Miasta duże i średnie będą miały obowiązek przygotowania planów adaptacji. Głównie chodzi o kwestie utrzymania zieleni i błękitno-zieloną infrastrukturę. W naszych propozycjach to nie tylko zalecenia, ale i kontrole – miasta będą miały obowiązek składania raportów co 2 lata. – powiedziała wiceminister. – Konkretne rozwiązania są na stole. To nie koniec, został powołany zespół ds. ochrony drzew i krzewów. Dalej mamy rekomendacje do ustawy o ochronie przyrody – z raportu NIK z 2014 r. wynika że drzewa nie są chronione w miastach, interes inwestorów jest często ważniejszy, nawet jeśli są wydawane decyzje o kompensacji, to te decyzje są słabo wykonywane, drzewa są słabej jakości. – wymieniała Sowińska. Kto będzie stał na straży odpowiedniej jakości zieleni miejskiej? Główna odpowiedzialność spoczywać będzie na samorządach, natomiast Ministerstwo będzie wyznaczało narzędzia by była odpowiednia kontrola, by pieniądze z NFOŚiGW były wydawane należycie, by nie zdarzyło się więcej że zostały spożytkowane na betonozę  – pokreślono podczas debaty.

Aktualne nabory

Ze wsparcia NFOŚiGW wsparcia korzystają przedsiębiorcy, samorządy, administracja państwowa, uczelnie, organizacje pozarządowe i osoby prywatne. W ostatnim czasie (31 października br.) NFOŚiGW otworzył dwa nabory wniosków dla samorządów na adaptację do zmian klimatu i wsparcie zrównoważonych systemów gospodarowania wodami opadowymi. Dofinansowanie pochodzi z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027 i opiewa łącznie na kwotę 1 mld zł.

W tym samym terminie NFOŚiGW uruchomił dwa nabory wniosków na rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). O dotacje na inwestycje związane z rozwojem recyklingu odpadów i optymalizacją wykorzystania surowców mogą ubiegać się przedsiębiorcy. Finansowanie w wysokości 110 mln zł również zaplanowano z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027.

Pełną listę aktualnych naborów można znaleźć tutaj.

Udostępnij ten artykuł:

Możliwość komentowania tego artykułu została wyłączona.

Dodaj komentarz

Możliwość komentowania dostępna jest tylko po zalogowaniu. Załóż konto lub zaloguj się aby móc pisać komentarze lub oceniać komentarze innych.
Reklama

ZM WEBINAR6 Fundacja Sendzimira [25.11-18.12.24]

Te artykuły mogą Cię zainteresować

Przejdź do Aktualności
css.php
Copyright © 2024