Jakie będą skutki przyjęcia nowych zasad selektywnej zbiórki odpadów?

Chcesz wiedzieć wszystko na temat nowych zasad selektywnej zbiórki odpadów? Zarejestruj się na konferencję „Selektywna zbiórka, segregacja i recykling odpadów” w Warszawie!

W wyniku wejścia w życie 1 lutego 2015 r. nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r., poz. 87) minister środowiska został oddelegowany do wydania rozporządzenia mającego określać:

1. szczegółowy sposób selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów oraz kiedy wymóg selektywnego zbierania uważa się za spełniony;
2.  odpady komunalne podlegające obowiązkowi selektywnego zbierania spośród wskazanych w art. 3b ust. 1 i art. 3c ust. 1.

Wydając przedmiotowe rozporządzenie, minister został zobowiązany do kierowania się potrzebą ujednolicenia wymagań w zbieraniu i odbieraniu odpadów komunalnych oraz uzyskania wymaganych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami odpadów komunalnych oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych przekazywanych do składowania.

Krytyczne uwagi samorządowców

Niezwłocznie po uchwaleniu ustawy, a jeszcze przed jej wejściem w życie, Ministerstwo Środowiska przedstawiło wstępne założenia projektu rozporządzenia (dokument z dnia 22 stycznia 2015 r.). Spotkały się one z jednoznacznie negatywną oceną środowisk samorządowych, które przedstawiły szereg argumentów przeciwko wydawaniu przedmiotowego rozporządzenia, jak i przeciwko poszczególnym rozwiązaniom, które miałyby być w nim zawarte. Z perspektywy czasu uznać należy, iż założenia te były bardziej liberalne, aniżeli ostateczna wersja projektu.

Z podobną oceną spotykały się wszystkie kolejne projekty rozporządzenia, które od lipca 2016 r. publikowane były na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Organizacja samorządowe, jak i poszczególne gminy, wykazywały nie tylko brak zasadności wydania przedmiotowego rozporządzenia, ale także wadliwe rozwiązania przyjęte w jego treści wraz z potencjalnymi konsekwencjami, jakie wywoła ono po wejściu w życie. Także strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego przedstawiła jednoznacznie negatywne stanowisko wobec przedmiotowego projektu.

Poszczególne etapy prac nad projektem rozporządzenia bardzo dobrze opisują artykuły opublikowane na portalu PrawoDlaSamorządu.pl

Ostateczny kształt rozporządzenia

Pomimo szeregu argumentów przeciwko wydaniu przedmiotowego rozporządzenia oraz opinii wskazujących na wadliwość poszczególnych rozwiązań w nim zawartych, minister środowiska 29 grudnia 2016 r. wydał rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów komunalnych. Rozporządzenie to zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 4 stycznia 2017 roku pod pozycją 19.

Rozporządzenie określa, iż selektywnie zbiera się:

1. papier;
2. szkło;
3. metale wspólnie z tworzywami sztucznymi (w tym opakowania wielomateriałowe);
4. odpady ulegające biodegradacji, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów.

Powyższe oznacza, iż każdy z właścicieli nieruchomości deklarujących selektywną zbiórkę odpadów komunalnych zobligowany będzie do wydzielenie czterech strumieni odpadów selektywnie zebranych oraz piątego strumienia odpadów zmieszanych (resztkowych).

Powyższe frakcje odpadów selektywnie zbieranych gromadzone będą co do zasady w pojemnikach, przy czym rozporządzenie dopuszcza zbieranie wybranych frakcji odpadów w miejscu ich wytworzenia w workach. Tym samym ostateczna decyzja co do stosowania systemu workowego w dalszym ciągu należeć będzie do organów poszczególnych gmin.

Rozporządzenie w sposób szczegółowy określa sposób oznaczenia pojemników i worków:

1. frakcja obejmująca papier, w skład której wchodzą odpady z papieru, w tym tektury, odpady opakowaniowe z papieru i odpady opakowaniowe z tektury, ma być zbierana w pojemnikach koloru niebieskiego oznaczonych napisem „Papier”;
2. frakcja obejmująca szkło, w skład której wchodzą odpady ze szkła, w tym odpady opakowaniowe ze szkła, ma być zbierana w pojemnikach koloru zielonego oznaczonych napisem „Szkło”.

W tym zakresie rozporządzenie dopuszcza jednak pewną modyfikację związaną z oddzielnym zbieraniem szkła bezbarwnego i kolorowego, o czym samodzielnie może postanowić każda z gmin. W przypadku przyjęcia takiego modelu:

1. szkło bezbarwne zbiera się w pojemnikach koloru białego oznaczonych napisem „Szkło bezbarwne”;
2. szkło kolorowe zbiera się w pojemnikach koloru zielonego z napisem „Szkło kolorowe”;

1. frakcja obejmująca metale i tworzywa sztuczne, w skład której wchodzą odpady z metali, w tym odpady opakowaniowe z metali, odpady tworzyw sztucznych, w tym odpady opakowaniowe tworzyw sztucznych, oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe, ma być zbierana w pojemnikach koloru żółtego oznaczonych napisem „Metale i tworzywa sztuczne”;
2. frakcja obejmująca odpady ulegające biodegradacji, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów, ma być zbierana w pojemnikach koloru brązowego oznaczonych napisem „Bio”.

Rozporządzenie nie odnosi się przy tym w żaden sposób do pojemników przeznaczonych na odpady zmieszane (resztkowe). Wykładnia celowościowa nakazywałaby przyjąć, iż mogą być one zbierane w pojemnikach dowolnego koloru, z wyjątkiem kolorów zastrzeżonych w rozporządzeniu dla poszczególnych frakcji selektywnie zebranych. Kwestia ta nie została jednakże uregulowana przez prawodawcę wprost, co z punktu widzenia celów stawianych przed rozporządzeniem uznać należy za jego mankament.