Reklama

ad1a regionalne Radomsko [31.10 – 2.12.2024]

NIK bardzo krytycznie o ochronie powietrza w Polsce

NIK bardzo krytycznie o ochronie powietrza w Polsce
Kalina Olejniczak
11.09.2018, o godz. 13:01
czas czytania: około 4 minut
0

Rozporządzenie o jakości paliw zabezpiecza interesy lobby węglowego - to jeden z wniosków z raportu Najwyższej Izby Kontroli na temat działań dla ochrony powietrza w Polsce. Skontrolowano trzy ministerstwa (Środowiska, Energii oraz Przedsiębiorczości i Technologii), pięć urzędów marszałkowskich oraz 13 urzędów miast i gmin.

Dalsza część tekstu znajduje się pod reklamą

Reklama

AD1B BDO zamknięcie roku [14.10-22.11.24]

Działania skontrolowanych podmiotów publicznych nie zapewniają właściwego zabezpieczenia mieszkańców i środowiska naturalnego przed negatywnymi skutkami zanieczyszczenia powietrza substancjami takimi jak pyły zawieszone, benzoalfapiren, czy tlenki azotu, wynika z raportu.

Minister Środowiska – brak adekwatnych działań

Wg NIK w latach 2014-2017 Minister Środowiska nie podejmował aktywnych, adekwatnych do skali problemu, działań na rzecz kształtowania polityki ochrony powietrza w kraju oraz zapewnienia właściwego funkcjonowania niektórych elementów systemu ochrony powietrza. Zastrzeżenia NIK dotyczyły, w szczególności:

– nieprzeprowadzenia analizy kosztów i korzyści – brak pełnych i szczegółowych danych o faktycznych i wymaganych kosztach działań naprawczych oraz kosztach zewnętrznych złej jakości powietrza,

– niezapewnienia jednolitej metodyki sporządzania programów ochrony powietrza oraz nieustanowienia obowiązku określania w nich wskaźników umożliwiających ocenę stopnia realizacji wykonywanych działań naprawczych (m.in. efektów ekologicznych),

– niewystarczających działań w celu zapewnienia spójności i ciągłości źródeł finansowania dla likwidacji niskiej emisji (np. likwidacja programu „KAWKA”),

– zmiany (złagodzenia w porównaniu do zapisów Krajowego programu ochrony powietrza) stanowiska dot. zaproponowanych przez Ministra Energii parametrów jakościowych paliw stałych,

– sposobu realizacji wniosków pokontrolnych NIK związanych z ochroną powietrza – nie zapewniał on osiągnięcia oczekiwanych rezultatów,

– braku analizy problemów dotyczących pobierania opłaty miejscowej, mimo że kwestie te są ściśle związane z jakością powietrza.

Minister Energii – w interesie lobby węglowego

Minister Energii, w ocenie kontrolerów NIK, nie podjął wystarczających działań i adekwatnych do skali problemu:

– projekt rozporządzenia w sprawie parametrów jakościowych paliw stałych przygotowany z dużym opóźnieniem w stosunku do potrzeb, a przyjęte w nim rozwiązania zabezpieczają w znacznie większym stopniu interesy lobby węglowego, aniżeli dążenie do ochrony obywateli i środowiska naturalnego przed negatywnym wpływem zanieczyszczeń powietrza,

– brak opracowania w wyznaczonym terminie (do końca 2017 r.) – wspólnie z innymi resortami – założeń kompleksowej polityki publicznej mającej na celu ochronę wrażliwych grup społecznych przed ubóstwem energetycznym,

– opracowanie i wprowadzenie w życie tzw. taryfy antysmogowej dla energii elektrycznej, która może nie gwarantować niższych kosztów ogrzewania w sytuacji wykorzystywania urządzeń grzewczych przez okres dłuższy niż 8 godzin w ciągu doby.

Pochwała dla MPiT

Pozytywnie NIK ocenił natomiast działania Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, z uwagi na przygotowanie rozporządzenie w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe w terminie określonym w Krajowym Programie Ochrony Powietrza. NIK zaznaczył jednak, że wymaga ono uzupełnienia w celu wyeliminowania ryzyka wprowadzenia do sprzedaży urządzeń niespełniających przewidzianych parametrów.

Samorządy – są uchwały, gorzej z efektami

W ocenie działań skontrolowanych Urzędów Marszałkowskich zwrócono uwagę na to, że wywiązały się one z podstawowego obowiązku ciążącego na władzach samorządów województw i opracowały Programy ochrony powietrza, chociaż przyjęte programy charakteryzują się odmienną konstrukcją, także w kwestii oszacowania istotnych parametrów dla ochrony powietrza, a w konsekwencji zróżnicowaną przydatnością w procesie zarządzania poprawą jego jakości.

Wszystkie skontrolowane samorządy województw przyjęły w latach 2016-2017 tzw. uchwały antysmogowe, lecz zapewnienie skutecznej kontroli realizacji tych postanowień będzie niezwykle trudne.  W żadnym z badanych programów nie założono w roku końcowym osiągnięcia poziomów docelowych dla benzoalfapirenu. NIK zauważa też, że dotychczasowe tempo realizacji działań naprawczych (dot. niskiej emisji) jest dalece niewystarczające do uzyskania wymaganej jakości powietrza w perspektywie czasowej założonej w aktualnie obowiązujących programach ochrony powietrza.

Przy kontroli gmin ujawniono, że tylko 1/3 z nich przeprowadziła szczegółową inwentaryzację źródeł emisji powierzchniowej, nie wszystkie gminy realizowały działania polegające na wymianie/likwidacji starych niskosprawnych źródeł ciepła na paliwo stałe w sektorze komunalno-bytowym.

Program osłonowy, zapewniający dopłaty do wyższych kosztów ogrzewania po wymianie źródła ciepła na paliwo stałe, wdrożyła tylko jedna ze skontrowanych gmin – Kraków, jedynie też w tym mieście skala i tempo działań naprawczych było wystarczające dla osiągnięcia wymaganej jakości powietrza w założonej perspektywie czasowej. NIK zwrócił uwagę na niewystarczające środki własne gmin wobec potrzeb – brak spójnych i trwałych mechanizmów finansowych ze źródeł zewnętrznych, a także zbyt małą skalę kontroli w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w gospodarstwach domowych.

Cały raport znajdziesz tutaj

Udostępnij ten artykuł:

Komentarze (0)

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu. Bądź pierwszą osobą, która to zrobi.
Reklama

ad2 odpady budowlane [04.11-03.12.24]

Dodaj komentarz

Możliwość komentowania dostępna jest tylko po zalogowaniu. Załóż konto lub zaloguj się aby móc pisać komentarze lub oceniać komentarze innych.

Te artykuły mogą Cię zainteresować

Przejdź do Ochrona środowiska
css.php
Copyright © 2024