Tuszów Narodowy to mała wieś położona w woj. podkarpackim. Zamieszkuje ją niespełna tysiąc osób. Fakt, że urodził się w niej generał Władysław Sikorski, wyróżnia ją spośród wielu podobnych miejscowości. Ale nie tylko to sprawiło, że jest wyjątkowa. Mieli na to wpływ mali tuszowianie, którzy wraz ze swoimi nauczycielami starają się w sposób szczególny dbać o środowisko i zachęcać do tego wszystkich mieszkańców gminy.
Szkoła Podstawowa im. gen. Władysława Sikorskiego w Tuszowie Narodowym z filią w Grochowem od 2000 r. prowadzi edukację ekologiczną, angażując przy tym lokalne środowisko, przedstawicieli władz samorządowych i instytucje współpracujące ze szkołą.
Opracowano wówczas pięcioletni plan wychowawczy szkoły, w którym jednym z haseł priorytetowych było „Wiek XXI będzie wiekiem ekologii albo nie będzie go wcale”. Jednocześnie opracowano program „Zagospodarowanie odpadów plastikowych w Gminie Tuszów Narodowy”, który realizowany jest do tej pory, a jego główną treścią jest organizacja okresowych zbiórek butelek PET z terenu wsi i edukacja mieszkańców w zakresie korzyści ze zbierania tego typu opakowań. Przy realizacji tego programu istotny wkład miała firma WIBO Recykling, która nie tylko cyklicznie odbiera zebrane odpady, ale także współorganizuje coroczny finał zbiórki m.in. poprzez nagrodzenie najlepszych małych zbieraczy.
Od sadzenia drzew po recykling
Szkoła prowadzi edukację ekologiczną na różnych poziomach – zachęca do selektywnego zbierania odpadów i racjonalnego korzystania z dóbr środowiska naturalnego, propaguje zdrowe nawyki żywienia z uwzględnieniem ekologicznych pokarmów oraz uczy ochrony gatunkowej zwierząt.
W kalendarzu wydarzeń w Tuszowie Narodowym, oprócz corocznego finału zbiórki PET-ów, na stałe wpisało się kilka innych imprez ekologicznych. Jednym z takich przedsięwzięć jest Gminny Festiwal Piosenki Przyrody o tytuł „Słowika Wiosny”, który od lat cieszy się akceptacją i zainteresowaniem tuszowian. Cyklicznie wraz z Leśnictwem Czajkowa szkoła organizuje Akcję Sadzenia Lasu, angażując uczniów i chętnych mieszkańców. Ponadto tradycją szkoły jest sadzenie drzewek przez uczniów klas I w dniu pasowania na ucznia.
Corocznie w gminie organizowane są inicjatywy, które angażują nie tylko dzieci, ale także ich rodziny. Wśród nich jest konkurs na zaprojektowanie i uszycie oryginalnej torby na zakupy z naturalnych tkanin, konkurs „Recykling po uczniowsku”, polegający na powtórnym zastosowaniu tworzyw sztucznych, czy konkurs „Ocalały od zniszczenia”, w którym wykorzystywane są stare książki. Dwa razy w roku szkoła organizuje zbiórkę makulatury, w której biorą udział uczniowie, firmy, instytucje i wszyscy mieszkańcy gminy.
Aby zaangażować w działania także starszą część społeczeństwa, szkoła organizuje projekt polegający na poszukiwaniu nieodkrytych, urokliwych zakątków przyrody w okolicy. Starsi mieszkańcy pomagają w tym dzieciom poprzez rozmowy, opowiadanie o tych miejscach i pokazywanie ich zdjęć. Najciekawsze realizowane projekty, opracowane i wydane ręcznie przez młodzież oraz utalentowanych artystycznie mieszkańców, można podziwiać w Bibliotece Publicznej w Tuszowie Narodowym.
W zdrowym ciele zdrowy duch
W 2008 r. szkoła opracowała autorski program propagujący zdrowy styl życia „Uczniowie liderami edukacji ekologicznej i zdrowotnej w środowisku”. W jego ramach zorganizowano akcję „Jedz jabłko, będziesz zdrowy”. Miała ona na celu nie tylko rozpowszechnianie zdrowego trybu odżywiania się – zorganizowano ją z myślą także o ekologicznym sposobie zbierania ogryzków, które były składowane w specjalnym kompostowniku przygotowanym w neutralnym miejscu na placu szkolnym. Na zimę przygotowano projekt „Bądź zdrowy tej zimy”, w realizację którego zaangażowani byli uczniowie wraz z rodzicami i dziadkami. Dzieci gromadziły informacje na temat tego, jak się odżywiać i ubierać zimą oraz o naturalnych, domowych sposobach leczenia. Wszystkie zdobyte informacje były prezentowane w grudniu 2008 r. podczas Dnia Zdrowia. Na wiosnę, w marcu, ogłoszono kilkumiesięczny konkurs dla mieszkańców wsi „Przydomowe ogródki pełne natury i zdrowia”. Jego celem było zachęcenie lokalnej społeczności do uprawy przydomowych ogródków w sposób ekologiczny, bez stosowania chemicznych nawozów i środków ochrony roślin.
W ramach programu przygotowano także spotkania z lekarzami pt. „Porozmawiajmy o zdrowiu i ekologicznym odżywianiu”. Program zakładał nie tylko zdrowe odżywianie, ale także ruch na świeżym powietrzu, w związku z tym zorganizowano jednodniową akcję dla uczniów i mieszkańców „Na rowerze do pracy i szkoły”. Dzieci obserwowały zaangażowanie dorosłych, licząc samochody przed i w dniu akcji przed największymi instytucjami w miejscowości.
Szkoła Podstawowa w Tuszowie Narodowym po raz pierwszy wzięła udział w X edycji Konkursu „Przeglądu Komunalnego” o Puchar Recyklingu i rzutem na taśmę zdobyła liczne nagrody – tytuł „Mistrza Edukacji Ekologicznej” i 5 tys. zł od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wyróżnienie specjalne w kategorii „Lider Zbiórki Tworzyw” oraz 5 tys. zł ufundowane przez Fundację PlasticsEurope. Organizatorzy Konkursu liczą, że zdobyte nagrody finansowe przydadzą się na zorganizowanie kolejnych akcji, a przyznany tytuł Mistrza zmobilizuje do jeszcze aktywniejszego działania.
Aleksandra Kowalczyk,
koordynator konkursów