Minął rok od wejścia w życie nowych zasad funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce.

W tym czasie gminy zmierzyły się z trudnym zadaniem ? realizacją obowiązków wynikających z zapisów znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dla wielu mieszkańców gmin nowy system gospodarowania odpadami oznaczał zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń w zakresie postępowania z nimi. O opinie na temat funkcjonowania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), osiągniętych poziomów odzysku i recyklingu odpadów, zbiórki i zagospodarowania popiołów z palenisk domowych oraz odpadów biodegradowalnych redakcja poprosiła przedstawicieli gmin.

Arleta Walczak, naczelnik Wydziału Gospodarki Przestrzennej, Gospodarki Gruntami i Ochrony Środowiska, Urząd Miasta i Gminy w Białobrzegach

Zmiany w systemie gospodarki odpadami były dla gmin szczególnym wyzwaniem. Gmina Białobrzegi już od 2009 r. prowadziła powszechny odbiór odpadów, przejmując ten obowiązek od mieszkańców. Od 1 lipca 2013 r. należało zmodyfikować funkcjonujący system. Zależało nam na kompleksowej i przyjaznej mieszkańcom obsłudze, dlatego uruchomiony PSZOK jest czynny pięć dni w tygodniu, a jego funkcjonowanie należy ocenić pozytywnie. Mieszkańcy gminy mają możliwość selektywnego zbierania odpadów, z czego, wg naszych danych, korzysta 99,9% z nich. W ramach systemu odbierane są odpady segregowane z podziałem na papier, szkło, metal i plastik, ponadto raz na kwartał odpady wielkogabarytowe, a od maja do października także biodegradowalne. Wszystkie odpady są kierowane do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Radomiu. Gmina osiąga poziomy odzysku i recyklingu na poziomie dwu-, trzykrotnie wyższym od wymaganego przepisami prawa.

Marcin Rycaj, kierownik Referatu ds. Gospodarki Odpadami Komunalnymi Wydziału Ochrony Środowiska, Urząd Miasta w Lublinie

Osiągnięty w 2013 r. przez gm. Lublin poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia takich frakcji odpadów komunalnych, jak papier, metale, tworzywa sztuczne oraz szkło, wyniósł 13,52% (wymagany przepisami prawa poziom to 12%). W grudniu 2013 r. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej na zlecenie Urzędu Miasta Lublin przeprowadził badania składu morfologicznego odpadów komunalnych powstających w budynkach mieszkalnych w Lublinie w celu wytyczenia kierunków działań niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi w kolejnych latach. Z przeprowadzonych badań wynika, że łączna zawartość papieru i tektury, tworzyw sztucznych, szkła oraz metali w ogólnym strumieniu odpadów komunalnych wytwarzanych w mieście wynosi 37,85%, co stanowi rzeczywisty poziom odniesienia dla monitorowania efektywności przyjętych rozwiązań systemowych, szczególnie w zakresie osiągania poziomów recyklingu odpadów surowcowych.

Na terenie Lublina zostały utworzone dwa PSZOK-i, do których mieszkańcy mogą nieodpłatnie dostarczyć określone rodzaje odpadów. Do PSZOK-ów w ramach opłaty za gospodarowanie odpadami są przyjmowane selektywnie zebrane odpady wytworzone w gospodarstwach domowych: budowlane i rozbiórkowe, wielkogabarytowe, zielone, jak również zużyte opony. W punktach, na podstawie odrębnych przepisów, przyjmowany jest także zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny.

Gmina Lublin skorzystała z możliwości zlecenia utworzenia, prowadzenia oraz zagospodarowania odpadów przekazanych do PSZOK-u przedsiębiorcy wybranemu w drodze przetargu, o którym mowa w art. 6d ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

PSZOK-i są ważnym elementem systemu selektywnej zbiórki odpadów w mieście. Po prawie roku funkcjonowania nowego systemu można stwierdzić, że mieszkańcy chętnie i często z nich korzystają. Punkty przyczyniają się do osiągnięcia przez gminę wymaganych przepisami prawa poziomów odzysku i recyklingu odpadów, co pozwoli na realizację obowiązków, które nakłada ustawa.

Gmina Lublin w regulaminie utrzymania czystości i porządku nie wprowadziła obowiązku selektywnego zbierania popiołu pochodzącego z palenisk domowych. Obecnie odpady te są gromadzone w pojemnikach na odpady zmieszane.

W mieście jest natomiast prowadzona selektywna zbiórka odpadów zielonych, takich jak trawa, liście, gałęzie, wycięte rośliny oraz bożonarodzeniowe drzewka. W zabudowie jednorodzinnej oraz zagrodowej odpady zielone są zbierane do worków o pojemności 120 litrów, natomiast w zabudowie wielorodzinnej do pojemników o pojemności 7 m3. Właściciele nieruchomości mogą pozbyć się odpadów zielonych na dwa sposoby ? w terminie od 1 kwietnia do 30 listopada są one odbierane bezpośrednio z nieruchomości, a przez cały rok można je zwozić do PSZOK-u. Zebrane odpady trafiają do instalacji spółek KOM-EKO oraz Sita Wschód, które na mocy Uchwały nr XXIV/397/2012 Sejmiku Województwa Lubelskiego z 30 lipca 2012 r. uzyskały status instalacji zastępczej w zakresie przetwarzania odpadów zielonych.

Grzegorz Gawlik, główny specjalista, Urząd Miasta w Łodzi

Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi w Łodzi za 2013 r. znajduje się na etapie weryfikacji prowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi, dlatego nie są jeszcze znane ostateczne dane dotyczące poziomów recyklingu i odzysku odpadów.

Obecnie na terenie miasta funkcjonują dwa PSZOK-i, czynne od poniedziałku do soboty. Jeden z nich jest zlokalizowany w pobliżu miejskiej sortowni odpadów przy ul. Zamiejskiej 1 (Polesie), a drugi przy ul. Kasprowicza 10 (Widzew). Docelowo PSZOK-i mają powstać w każdym z pięciu rejonów miasta. Rosnąca z każdym miesiącem ilość odpadów dostarczanych do PSZOK-ów świadczy o coraz większym zainteresowaniu mieszkańców takim sposobem odbioru odpadów. Aktualnie opracowywana jest dokumentacja projektowa dla trzeciego PSZOK-u, który będzie znajdował się przy ul. Finansowej (Górna).

Zgodnie z obowiązującym ?Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Łodzi? właściciele nieruchomości ogrzewanych poprzez spalanie węgla, drewna oraz innych stałych materiałów energetycznych mają obowiązek wyposażenia nieruchomości w pojemniki do zbierania popiołu i żużlu. Jeśli odpady tego typu są gromadzone przez mieszkańców w oddzielnych pojemnikach, to firmy odbierające odpady komunalne zapewniają ich wywóz.

W ramach obowiązującego w Łodzi systemu gospodarki odpadami komunalnymi odpady biodegradaowalne są zbierane i odbierane oddzielnie. Dotyczy to zarówno odpadów zielonych gromadzonych w workach (odbieranych wyłącznie od właścicieli nieruchomości jednorodzinnych), jak i odpadów tzw. mokrych-bio (odbieranych od wszystkich właścicieli nieruchomości). Odpady ?mokre-bio? to kuchenne pozostałości produktów spożywczych oraz części roślin z gospodarstw domowych, zbierane w pojemnikach do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych oznaczonych napisem ?mokre-bio?. Zgodnie z obowiązującym ?Planem gospodarki odpadami dla województwa łódzkiego?, odpady zielone trafiają do miejskiej kompostowni w Łodzi przy ul. Sanitariuszek, gdzie zostają przetworzone na kompost. Natomiast odpady mokre-bio są przekazywane i zagospodarowywane w innych instalacjach w regionie.

Michał Zaleski, prezydent Torunia

Na terenie Torunia, przy ul. Kociewskiej 35, od 1 lipca 2013 r. funkcjonuje PSZOK, z którego dziennie korzysta kilkanaście osób. Obecnie jest przygotowywany drugi punkt dla lewobrzeżnej części Torunia. Od dnia uruchomienia w PSZOK-u zebrano 1600 ton odpadów, wśród których największą ilość stanowiły budowlane i poremontowe. Funkcjonowanie punktu przyczyniło się również do zmniejszenia liczby dzikich wysypisk. Obecnie gminny system nie obejmuje odrębnego zbierania popiołów z palenisk domowych, które są odbierane w strumieniu odpadów zmieszanych. Z kolei w całej zabudowie jednorodzinnej oraz w 35% zabudowy wielorodzinnej osobno są odbierane odpady biodegradowalne i zielone (w brązowych pojemnikach). Następnie przetwarza się je na kompost w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Toruniu w technologii Biodegma. Trzeba podkreślić, że gmina przekroczyła wymagany 12-procentowy poziom odzysku i recyklingu poszczególnych rodzajów surowców wtórnych w 2013 r., uzyskując 17,7%.

Bartosz Małysa, prezes Zarządu, Ekosystem, Wrocław 

Gmina Wrocław osiągnęła wszystkie wymagane prawem pułapy odzysku i recyklingu. Poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metalu, tworzyw sztucznych oraz szkła w 2013 r. wyniósł 16,3%. Natomiast w zakresie recyklingu i ponownego użycia oraz odzysku innymi metodami odpadów innych niż niebezpieczne ? budowlanych i rozbiórkowych ? osiągnięto poziom 100% przy minimum 36%. Z kolei masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. osiągnęła poziom 10,2%, a dopuszczalny maksymalny wynosi 50%.

W granicach miasta funkcjonują dwa PSZOK-i. Ponadto w tym roku podjęto prace związane z utworzeniem kolejnych dwóch punktów (być może powstaną do końca bieżącego roku, by mogli z nich korzystać mieszkańcy różnych części Wrocławia). Obserwujemy rosnącą efektywność PSZOK-ów oraz coraz większe zainteresowanie mieszkańców punktami.

W ramach obowiązującego na terenie gm. Wrocław systemu gospodarki odpadami popiół jest gromadzony i odbierany razem z odpadami zmieszanymi (w czarnych pojemnikach). Natomiast oddzielnie odbiera się odpady zielone (trawa, drobne gałęzie, suche rośliny), które są przetwarzane na terenie miejskiej kompostowni. Z kolei odpady organiczne, np. resztki kuchenne, nie są zbierane odrębnie, lecz wyrzucane do pojemników z odpadami zmieszanymi lub kompostowane w przydomowych kompostownikach.

 

Zebrała i opracowała Katarzyna Gorwa