Nowe przepisy o odbudowie zasobów przyrodniczych przyjęte przez Parlament Europejski

Parlament przyjął rozporządzenie o odbudowie zasobów przyrodniczych, które uzgodnił z państwami członkowskimi. Zdegradowane ekosystemy w całej Unii Europejskiej trzeba będzie przywrócić do dobrego stanu. Nowe przepisy pomogą Unii osiągnąć cele związane z klimatem i różnorodnością biologiczną oraz zwiększą bezpieczeństwo żywnościowe. Projekt wywołał kontrowersje w PE. Część grup politycznych podkreślała, że będzie on szkodliwy dla rolników. 

Cele unijne

Aby osiągnąć cele unijne, państwa członkowskie będą musiały do 2030 r. odbudować co najmniej 30% siedlisk znajdujących się w złym stanie. W następnych latach ambicje jeszcze wzrosną: do 2040 r. trzeba będzie odbudować 60% siedlisk, a do 2050 r. – 90%. Zakresem rozporządzenia będą objęte lasy, obszary trawiaste i tereny podmokłe, a także rzeki, jeziora i koralowce. Zgodnie z postulatami Parlamentu do 2030 roku państwa członkowskie powinny priorytetowo traktować obszary Natura 2000. Ponadto będą musiały pilnować, aby stan odbudowanych ekosystemów znowu znacznie się nie pogorszył. Obowiązkowo przyjmą też krajowe plany odbudowy, w których określą, jak zamierzają osiągnąć cele unijne.

Ekosystemy rolnicze

Aby poprawić różnorodność biologiczną w ekosystemach rolniczych, państwa Unii będą musiały osiągnąć postępy w dwóch z trzech obszarów. Chodzi o wskaźnik liczebności motyli na obszarach trawiastych, udział elementów krajobrazu o wysokiej różnorodności na gruntach rolnych oraz zasoby węgla organicznego w glebach mineralnych na gruntach uprawnych. Państwa będą też musiały zwiększać wskaźnik liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego. Ptaki są bowiem dobrym wyznacznikiem ogólnego stanu różnorodności biologicznej.

Odbudowa wysuszonych torfowisk to jeden z najbardziej efektywnych kosztowo sposobów ograniczania emisji w sektorze rolnym. Dlatego państwa członkowskie powinny do 2030 r. odtworzyć co najmniej 30% torfowisk, przy czym przynajmniej jedną czwartą będą musiały ponownie nawodnić. Cel na 2040 rok wynosi 40% a na 2050 r. – 50% (nawodniona musi być wtedy jedna trzecia torfowisk). Rolnicy i prywatni właściciele gruntów będą nadal mieć wybór, czy chcą nawadniać wysuszone torfowiska.

Zgodnie z postulatami Parlamentu w przepisach przewidziano możliwość, by w wyjątkowych okolicznościach zawiesić realizację unijnych celów dotyczących ekosystemów rolniczych. Będzie to możliwe, jeżeli znacznie zmniejszy się powierzchnia gruntów, która jest konieczna do produkcji żywności na potrzeby Unii.

Odbudowa zdegradowanych ekosystemów

Nowe przepisy zobowiązują państwa do osiągnięcia tendencji wzrostowej, jeśli chodzi o kilka wskaźników w ekosystemach leśnych, oraz do zasadzenia trzech miliardów drzew. Ponadto państwa Unii powinny przekształcić co najmniej 25 tysięcy kilometrów rzek z powrotem w rzeki o swobodnym przepływie. Będą musiały też zadbać o to, by nie zmniejszała się całkowita krajowa powierzchnia miejskich przestrzeni zielonych oraz zwarcie drzewostanu w miastach.

– To ważny dzień dla Europy. Odchodzimy od ochrony i zachowywania zasobów przyrodniczych na rzecz ich odbudowy. Nowe przepisy pomogą nam też wywiązać się z wielu zobowiązań międzynarodowych dotyczących środowiska. Dzięki rozporządzeniu odbudujemy zdegradowane ekosystemy. Odbędzie się to z szacunkiem dla sektora rolnego – państwa członkowskie otrzymają tu elastyczność. Dziękuję naukowcom za to, że dostarczają dowodów naukowych i walczą z negowaniem zmiany klimatu. Dziękuję też młodym ludziom, którzy przypominają nam, że nie mamy ani planety B, ani planu B. – powiedział sprawozdawca César Luena.

Parlament przyjął porozumienie z państwami członkowskimi stosunkiem głosów 329 do 275 (24 posłów wstrzymało się od głosu). Teraz musi zatwierdzić je Rada. Następnie rozporządzenie zostanie opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i wejdzie w życie 20 dni później.