Już 12 ton śniętych ryb w jeziorze Dzierżno Duże i w Kanale Gliwickim

Jak informuje MKiŚ, wyniki badań wykazały obecność „złotej algi” na poziomie 100 mln komórek w litrze wody. Liczebność w kolejnych dniach glonu spadła do ok. 13 mln komórek w litrze wody.

5 i 6 sierpnia 2024 r. odbyły się narady międzyresortowego zespołu ds. Odry, w czasie których omówiono sytuację na Śląsku. Zespół zaktualizował zalecenia dla służb.

W efekcie utrzymany jest min. wzmożony monitoring terenowy przez służby wojewodów, Państwową Straż Rybacką i pracowników Wód Polskich.

Pilotażowe zastosowanie nadtlenku wodoru

Ze względu na wzrost liczebności „złotej algi” w Kanale Gliwickim, planowane jest pilotażowe użycie nadtlenku wodoru w celu redukcji liczebności tego glonu.

Resort środowiska wyjaśnia też, że sytuacja na Odrze jest trudna, co wynika to z lat zaniedbań i braku systemowych rozwiązań. Obecnie prowadzone są intensywne działania kryzysowe, a także prace nad rozwiązaniami systemowymi, które poprawią jakość wody w Kanale Gliwickim i Odrze.

Apel do mieszkańców i przyczyny zjawiska

Lokalne służby wystosowały apel do mieszkańców o to, by w miejscach występowania „złotej algi”, nie korzystać z wody. Dotyczy to kąpieli, sportu i rekreacji, wędkarstwa, kontaktu zwierząt domowych z wodą.

Obecność i rozwój “złotej algi” w Kanale Gliwickim i zbiorniku Dzierżno Duże, zdaniem MKiŚ, jest wynikiem współdziałania kilku różnych czynników. Sprzyjają temu specyficzne warunki panujące w tych akwenach, w tym niska prędkość przepływu, wysokie zasolenie i dostępność biogenów, sprzyjają rozwojowi „złotej algi”.

Dodajmy też, że monitoring interwencyjny Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), w okresie wiosenno-letnim nie wykazywał występowania „złotej algi” w zbiorniku Dzierżno Duże, co pokazuje dużą dynamikę rozwoju tego toksycznego glonu.

Działania MKiŚ i służb terenowych

Resort klimatu i środowiska zapewnia, że stale monitoruje sytuację na Odrze i Kanale Gliwickim, koordynuje narady międzyresortowego zespołu ds. Odry, który na podstawie danych monitoringu opracowuje odpowiednie rekomendacje dla służb.

Służby wojewodów, pracownicy Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” i inne odpowiedzialne jednostki otrzymały rekomendacje zespołu międzyresortowego ds. Odry. Prowadzone są również pilotażowe działania na rzecz zastosowania preparatów do ograniczania populacji w skażanych zbiornikach.

Nowa procedura zarządzania kryzysowego

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń związanych z rozwojem „złotej algi” Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), wypracowało i wdrożyło procedurę zarządzania kryzysowego, która zawiera opcje postępowania w odniesieniu do różnych scenariuszy rozwoju sytuacji.

Wojewódzkie centra kryzysowe w woj. śląskim, opolskim i dolnośląskim, a także inne służby, w tym regionalne zarządy gospodarki wodnej „Wody Polskie” (RZGW „WP”), pozostają ze sobą w bieżącym kontakcie i monitorują sytuację.

3 sierpnia 2024 r., uruchomiona została procedura powiadamiania w ramach Międzynarodowego Planu Ostrzegawczo-Alarmowego dla Odry.

Międzyresortowy zespół prowadzi również pilotażowe działania związane z zastosowaniem preparatów do ograniczania populacji „złotej algi” w skażonych zbiornikach.

Prognozowanie i kontrola zasolenia wód 

Działa też, opracowany przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW), dynamiczny model hydrologiczny, który umożliwia prognozowanie stanu zasolenia wód Odry z wyprzedzeniem 72 godzin. Model IMGW AD ułatwia zarządzanie zrzutami kopalnianymi i dostosowywanie do panujących warunków na rzece.

Ponadto, raz w tygodniu, spotyka się grupa robocza ds. zarządzania zrzutami, która wydaje zalecenia dla zakładów przemysłowych w zależności od rozwoju sytuacji hydrologicznej i zagrożenia związanego ze „złotą algą”.

Wyniki monitoringu interwencyjnego Odry, informacje na temat narad Międzyresortowego Zespołu do Spraw Przeciwdziałania Sytuacjom Kryzysowym i Zagrożeniom Środowiskowym na Rzece Odrze a także wytyczne dotyczące zasad bezpieczeństwa w miejscach występowania „złotej algi” dostępne są w specjalnej zakładce na oficjalnym portalu Rady Ministrów RP.  

Zespół międzyresortowy ds. Odry pracuje również nad rozwiązaniami systemowymi dla trwałej poprawy jakości wód Odry. Weryfikowane są też dotychczas funkcjonujące procedury i rozwiązania.

Zawiadomienie do warszawskiej prokuratury

Dodajmy również, że 2 sierpnia 2024 roku, Ministerstwo Klimatu i Środowiska złożyło zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Warszawie o możliwości popełnienia przestępstwa polegającego na przekroczeniu uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych, niedopełnieniu obowiązków, w tym obowiązku nadzoru nad Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Sprawa dotyczy podjętej w 2023 r. próby stworzenia nowego, równoległego monitoringu zagrożeń wód powierzchniowych.

Całkowity koszt przedsięwzięcia miał wynieść 250 mln zł.

O wykryciu śniętych ryb w jeziorze Dzierżno Duże i o wcześniejszych działaniach z tym związanych pisaliśmy w artykule pt.: 4 tony śniętych ryb i trudna sytuacja w zbiorniku Dzierżno Duże