Amerykanie pozywają Tauron na 1,2 mld zł

Invenergy, amerykańska spółka energetyczna o globalnym zasięgu, ogłosiła dzisiaj, że za pośrednictwem powiązanych spółek złożyła pozwy przeciwko Tauron Polska Energia. Łączna wysokość odszkodowania dochodzonego tymi pozwami przekracza kwotę 1,2 mld zł (ok. 325 mln dolarów).

Postępowanie niezgodne z prawem

W pozwach postawiono spółce Tauron zarzut nieetycznego i niezgodnego z prawem rozwiązania długoterminowych umów z operatorami farm wiatrowych na zakup energii oraz praw majątkowych ze świadectw pochodzenia (tzw. zielonych certyfikatów). Sąd Najwyższy potępił podobne działania w rozpoznawanej niedawno sprawie przeciwko innej państwowej spółce energetycznej. W pozwach Invenergy podnoszony jest także zarzut istotnego udziału ówczesnych przedstawicieli Skarbu Państwa w tych działaniach.

Invenergy inwestuje w Polsce począwszy od roku 2005 na kwoty rzędu 2,2 mld zł (ok. 595 mln dolarów) na 11 działających projektów związanych z energią wiatrową.

– Podjęliśmy się długoterminowej inwestycji w Polsce w przekonaniu, że istnieje w Polsce porządek prawny, który chroni nasze inwestycje przed tego typu działaniami. Ten spór sądowy zweryfikuje nasze założenia, jakimi kierowaliśmy się podejmując pierwotną decyzję inwestycyjną; będzie też swoistym sygnałem dla rynku czy Polska jest krajem, gdzie inwestorzy mogą polegać na zasadzie pewności umów – powiedział Michael Polsky, założyciel i Prezes Zarządu Invenergy.

Inwestycje na polskim rynku

W roku 2010 po bezpośrednich negocjacjach z Tauronem, spółki powiązane z Invenergy podpisały długoterminowe umowy z Polską Energią – Pierwszą Kompanią Handlową (PE-PKH), spółką kontrolowaną przez Tauron i będącą w całości jego własnością.

Tauron nalegał, aby to PE-PKH została stroną umowy, zapewniając zarówno Invenergy, jak i jej partnerów i kredytodawców, że PE-PKH jest godną zaufania spółką zależną. Umowy zawarte z PE-PKH przewidywały, że PE-PKH będzie nabywać od spółek  energię oraz zielone certyfikaty, które mogą stanowić przedmiot obrotu i stanowią potwierdzenie, że  energia elektryczna została wytworzona ze źródeł odnawialnych.

Wkrótce po zawarciu umów na okres 15 lat, Tauron rozpoczął serię działań mających na celu uwolnienie jego samego oraz jego spółki zależnej PE-PKH od przyjętych zobowiązań. Chodziło o pozbycie się wszelkich znaczących aktywów należących do PE-PKH, a także zwolnienie, doprowadzenie do zakończenia współpracy lub przeniesienie osób z kluczowego personelu PE PKH.

Następnie w roku 2014 Tauron, działając jako jedyny wspólnik PE-PKH, podjął uchwałę otwierającą likwidację spółki PE-PKH. Miało to zerwać zobowiązania ciążące na PE-PKH. Invenergy zakwestionowała ten manewr przed sądem, powołując się na fakt, że polskie prawo zabrania likwidacji spółki przed zaspokojeniem roszczeń umownych. Tauron nigdy formalnie nie dokończył procesu likwidacji, ale nie zrobił też nic, aby naprawić wyrządzone szkody.

Bez porozumienia

W rozpoczętych teraz nowych procesach sądowych Invenergy zarzuca, że ówcześni przedstawiciele Skarbu Państwa i Tauronu mieli istotny udział w zaplanowaniu doprowadzenia do rozwiązania, przy wykorzystaniu Tauron, umów handlowych zawartymi pomiędzy PE-PKH a spółkami powiązanymi z Invenergy. Skarb Państwa, będąc największym akcjonariuszem spółki Tauron, skutecznie ją kontroluje. Większość członków rady nadzorczej Tauron S.A. została powołana przez Skarb Państwa. W roku 2014 Minister Skarbu Państwa uznał Tauron za spółkę o znaczeniu strategicznym dla gospodarki państwa; obecnie spółka jest nadzorowana przez Ministra Energii.

– Przez ostatnie kilka lat dokładaliśmy wszelkich starań, aby wspólnie z Tauron i innymi osobami decyzyjnymi rozwiązać ten spór; dochodziliśmy też naszych praw w postępowaniach sądowych wytoczonych przeciwko PE-PKH. Spotkaliśmy się jedynie ze zwłoką, obstrukcją a wreszcie z milczeniem. Prowadzone obecnie kroki sądowe są nieuniknionym skutkiem odmowy wypełnienia przez Tauron zobowiązań umownych i braku poszanowania przez nią prawa – powiedział Michael Blazer, Dyrektor ds. prawnych w Invenergy.

W toczącym się postępowaniu sądowym, Invenergy domaga się od spółki Tauron odszkodowania za szkody spowodowane jej działaniami, podjętymi zarówno bezpośrednio przez nią jak i pośrednio poprzez inne strony. Invenergy planuje także dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń za wszelkie przyszłe straty spowodowane tymi działaniami. Invenergy domaga się odszkodowania na podstawie przepisów polskiego prawa regulujących odpowiedzialność za czyn niedozwolony oraz na mocy przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.