Czy gminy mogą dopłacać do opłaty śmieciowej?

Z interpelacją w tej sprawie do Ministerstwa Środowiska wystąpił poseł Paweł Pudłowski. W odpowiedzi podpisanej prze wiceministra Sławomira Mazurka resort z jednej strony stwierdza, że system powinien się bilansować, a z drugiej zaznacza, że nie ma przepisów zabraniających pozyskiwania środków na system z innych źródeł.

System ma się samofinansować, ale…

Jak czytamy w odpowiedzi na poselską interpelację, „środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie mogą być wykorzystywane na cele niezwiązane z pokrywaniem kosztów funkcjonowania systemu (…) należy przyjąć, że system gospodarowania odpadami komunalnymi w gminach powinien być tak zbilansowany, aby być w pełni samofinasujący się”.

Na podtrzymanie tego założenia ministerstwo wskazuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 6 listopada 2013 r. (I SA/Bk 127/13), który mówi, że prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy.

Stawki opłaty śmieciowej powinny być przy tym poprzedzone rzetelną i wnikliwą kalkulacją, by pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu zagospodarowania odpadami na terenie gminy.

Z drugiej strony resort podkreśla, że ustawa o u.c.p.g. nie zawiera przepisów zakazujących ewentualnego dofinansowania systemu z innych środków własnych gminy. „Reasumując, należy podkreślić, że gminne systemy gospodarki odpadami co do zasady powinny być odpowiednio zbilansowane, tak aby były efektywne kosztowo i nie zachodziła potrzeba ich dodatkowego zasilania z innych środków własnych. Jednakże istnieje możliwość dopłacania do systemu oraz obniżania stawek opłat” – czytamy w odpowiedzi na poselską interpelację.

Mogłoby się zatem wydawać, że gminy mają “zielone światło”, by dopłacać do opłaty ponoszonej przez mieszkańców.

Można dopłacać, ale nie zawsze

Nie jest to jednak takie proste, bo w odpowiedzi na interpelację czytamy również, że „ Minister Środowiska, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego w zakresie możliwości dodatkowego pozyskiwania środków do budżetów gmin na gospodarkę odpadami komunalnymi, w nowelizacji wymienionej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zaproponował możliwość obniżenia stawek opłat za zagospodarowanie odpadów ze środków uzyskanych z przychodów ze sprzedaży surowców wtórnych zebranych selektywnie.”

Takie rozwiązanie to wynik kompromisu między przedstawicielami samorządowców a pierwotną propozycją Ministerstwa Środowiska, które na pewnym etapie zaproponowało możliwość dopłat z innych źródeł niż opłata śmieciowa.

Przedstawiciele korporacji samorządowych uważali, że na takie dopłaty stać by było tylko bogatsze samorządy. Władze pozostałych, bojąc się ewentualnych podwyżek opłaty śmieciowej, dopłacałyby do niej kosztem planowanych inwestycji lub wydatków bieżących.