Dotacje z programu "Czyste Powietrze" tylko dla urządzeń z UE?

Od 29 kwietnia obowiązuje nowy regulamin dotyczący tzw. listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), która jest prowadzona przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB). Na liście tej znajdują się urządzenia, które spełniają określone wymagania techniczne i certyfikacyjne, a co za tym idzie – kwalifikują się do dofinansowania z programu “Czyste Powietrze”.

Wprowadzenie listy ZUM miało na celu uszczelnienie systemu dotacyjnego, tak aby wspierane były jedynie sprawdzone i efektywne urządzenia grzewcze, spełniające rygorystyczne normy jakościowe.

Ułatwienia dla producentów pomp ciepła

Nowy regulamin wprowadza ułatwienia dla producentów pomp ciepła. Chodzi o trzy kategorie: pompy powietrze/powietrze, pompy gruntowe oraz urządzenia do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. W ich przypadku możliwe będzie wpisanie na listę ZUM na podstawie uznanych certyfikatów europejskich, takich jak HP Keymark, EHPA-Q czy Eurovent.

Obecnie na liście ZUM znajduje się tylko 122 urządzenia w tych trzech kategoriach. Dzięki wprowadzonym zmianom ich liczba powinna znacząco wzrosnąć, co wpłynie pozytywnie na dostępność urządzeń dla beneficjentów programu.

Badania laboratoryjne

NFOŚiGW zapowiedział także uproszczenie wymogów dotyczących badań laboratoryjnych dla pomp ciepła. Nowe przepisy zakładają, że wystarczające będzie badanie pracy urządzenia przy temperaturze podgrzewania wody do 55°C. Nie będą wymagane dodatkowe testy dla temperatury 35°C. To rozwiązanie ma na celu obniżenie kosztów certyfikacji oraz skrócenie czasu niezbędnego do wpisu urządzenia na listę ZUM.

Warto dodać, że obowiązek przeprowadzania badań laboratoryjnych pozostaje bez zmian w przypadku najpopularniejszych pomp powietrze/woda – na liście ZUM znajduje się ich już ponad 1400.

Obowiązkowa rejestracja

Kolejną nowością jest obowiązek rejestracji urządzeń na liście ZUM w europejskiej bazie EPREL (Europejski rejestr etykiet energetycznych). Producent lub importer będzie zobowiązany do podania numeru rejestracyjnego i linku do urządzenia w tej bazie. Urządzenia już znajdujące się na liście ZUM będą weryfikowane pod kątem obecności w EPREL do 15 grudnia 2025 roku. Wymóg ten nie obejmie jednak urządzeń niepodlegających obowiązkowi etykietowania energetycznego.

Jednym z najważniejszych kierunków zmian, nad którym obecnie trwają konsultacje z branżą, jest objęcie dofinansowaniem jedynie tych urządzeń grzewczych, które zostały wyprodukowane na terenie Unii Europejskiej. Zmiana ta ma służyć realizacji europejskiego aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie oraz poprawie bezpieczeństwa łańcuchów dostaw. Trwają rozmowy dotyczące tego, jakie dokumenty będą potwierdzać faktyczną produkcję w UE.

Warto przypomnieć, że decyzja o zaostrzeniu kryteriów dotyczących pomp ciepła została podjęta już w marcu 2024 roku, a nowe przepisy obowiązują od kwietnia. Wcześniej przeprowadzono konsultacje z branżą, których celem była eliminacja nieuczciwych praktyk, takich jak przedstawianie niezgodnych z rzeczywistością parametrów technicznych urządzeń w dokumentacji aplikacyjnej.