Klimatyczna Bazy Wiedzy w walce z dezinformacją

Baza ma służyć szeroko rozumianym liderom opinii, dziennikarzom, naukowcom, politykom, ale też każdemu, kto chce wiedzieć i rozumieć więcej na temat zmiany klimatu. Jest zbiorem zweryfikowanych raportów i publikacji dotyczących klimatu, które opatrzone zostały krótkim komentarzem, ułatwiającym zrozumienie często niełatwych w odbiorze naukowych treści. Projekt wspierają eksperci i ekspertki z ponad 10 wiodących organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i ośrodków akademickich zajmujących się kwestiami dezinformacji i zmiany klimatu. W Radzie Ekspertów i Ekspertek Klimatycznej Bazy Wiedzy zasiedli m.in. przedstawiciele Instytutu Ochrony Środowiska-Państwowego Instytutu Badawczego.

Dezinformacja klimatyczna coraz większym problemem

Od kiedy zmiana klimatu stała się widoczna gołym okiem i doświadczamy jej skutków na własnej skórze, zainteresowanie nią wyraźnie wzrosło. Dziś już niemal nikt nie kwestionuje zmiany klimatu i wpływu człowieka na ten proces, jednak efektem ubocznym jej popularyzacji jest chaos opinii i narracji, przy jednoczesnym braku słyszalnego głosu przedstawicieli świata nauki. W tych warunkach łatwo dochodzi do dezinformacji klimatycznej i wyraźnej polaryzacji. Coraz trudniej odróżnić prawdę od fałszu oraz rzetelną wiedzę od opinii.
Według najnowszego badania Instytutu Spraw Publicznych „Dezinformacja wokół klimatu i polityki klimatycznej. Opinie Polek i Polaków” niemal połowa badanych spotkała się w ostatnim czasie z dezinformacją dotyczącą klimatu i polityki klimatycznej. Podatność polskiego społeczeństwa na ten rodzaj dezinformacji jest wysoka i wynika ze złożoności zagadnień związanych ze zmianą klimatu i transformacją, niewystarczającego poziomu kompetencji medialnych oraz upolitycznienia tych tematów.

Walka z dezinformacją i denializmem klimatycznym

W czasie zalewającej Polskę fali dezinformacji klimatycznej, szczególną rolę odgrywać może rzetelne, wiarygodne, zweryfikowane i ogólnodostępne źródło informacji, z którego korzystać będą mogli zarówno liderzy opinii, jak i wszyscy obywatele. Głównym celem, jaki przyświecał powstaniu Klimatycznej Bazy Wiedzy, było zwiększanie świadomości na temat zmiany klimatu oraz walka z dezinformacją i denializmem klimatycznym (zaprzeczenie globalnemu ociepleniu). W wyniku pracy ekspertów powstało darmowe narzędzie online, zawierające aktualne i zweryfikowane źródła informacji na tematy związane ze zmianą klimatu. Raporty oraz inne publikacje każdorazowo sprawdzane są przez profesjonalną redakcję, a także – w miarę możliwości – opatrzone komentarzem, który streszcza zawartość, przekładając ją na prostszy, codzienny język.
– Mamy nadzieję, że Klimatyczna Baza Wiedzy przyczyni się do wzrostu świadomości Polek i Polaków na temat zmiany klimatu oraz ograniczy dezinformację. Liczymy na to, że Klimatyczna Baza Wiedzy będzie przydatna szczególnie dla osób, które potrzebują szybkiego dostępu do informacji oraz wykonują zawody szczególnie narażone na ryzyko szerzenia dezinformacji, takie jak: politycy, dziennikarze, twórcy internetowi, nauczyciele – mówi Anna Siewiorek z Purpose Climate Lab, organizacji będącej inicjatorem projektu.

Twórcy bazy i partnerzy

Klimatyczna Baza Wiedzy powstała z inicjatywy Purpose Climate Lab (PCL), które od czterech lat inicjuje w Polsce projekty mające na celu podnoszenie świadomości mieszkańców oraz liderów opinii w zakresie zmiany klimatu, zanieczyszczenia powietrza, czy dezinformacji klimatycznej. Projekt finansowo wspiera Orange Polska. W funkcjonowaniu bazy wiedzy o klimacie kluczowa jest bezstronność, odpowiednie zaplecze naukowe oraz profesjonalizm, które umożliwią jej właściwe działanie. Gwarant stanowi Rada Ekspertów i Ekspertek, w skład której wchodzą przedstawiciele i przedstawicielki kluczowych organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i podmiotów akademickich w Polsce.

Do tej pory zaproszenie do Rady Ekspertów i Ekspertek Klimatycznej Bazy Wiedzy przyjęli: Ewa Chodkiewicz (WWF), Małgorzata Hajto (Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy), dr Katarzyna Iwińska (Collegium Civitas), dr Jakub Jędrak (Polski Alarm Smogowy), dr Aleksandra Kardaś (Nauka o klimacie), Lidia Kołucka (Forum Energii), dr Magdalena Kozłowska (Polski Alarm Smogowy), dr Agnieszka Liszka-Dobrowolska (Climate Strategies Poland), Weronika Michalak (Heal Polska), Mirosław Proppé (WWF), Hubert Różyk (Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych), dr Michał Smoleń (Instrat), dr Paulina Sobiesiak-Penszko (Instytut Spraw Publicznych), dr hab. inż Izabela Sówka (Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Klimatu Politechniki Wrocławskiej), dr inż. Krystian Szczepański (Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy), Aleksy Szymkiewicz (Stowarzyszenie Demagog), Klaudia Wojciechowska (Forum Energii).
Nad zawartością Bazy pracuje redakcja, w skład której wchodzą Barbara Rogala, dziennikarka zajmująca się problematyką związaną ze zmianami klimatu oraz Marcin Osuch, biolog Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN oraz popularyzator nauki w ramach podcastu Faceci w Kitlach.