MKiŚ: adaptacja lasów do zmian klimatycznych – jednym z wyzwań Lasów Państwowych

Na stronie MKiŚ opublikowano pismo Dorożały w związku ze 100-leciem powołania Lasów Państwowych, co stało się 28 czerwca 1924 r. w wyniku rozporządzenia Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego.

Dorożała podkreślił, że ta rocznika, to okazja do podsumowania pierwszego wieku funkcjonowania tej instytucji oraz podziękowania za pracę byłym i obecnym pracownikom LP za podejmowanie działań na rzecz dziedzictwa leśnego.

Lista wyzwań

Wiceminister zwrócił przy okazji uwagę na wyzwania jakie stoją przez LP, które wynikają m.in. ze zmian klimatycznych. Wskazał na konieczność adaptacji lasów do zmieniającego się klimatu, kryzys różnorodności biologicznej oraz zanikanie ekosystemów.

Według Dorożały Lasy Państwowe muszą zaangażować się w ochronę przyrody, prowadzenie leśnictwa wielofunkcyjnego oraz uwzględnianiu głosu społeczeństwa w zarządzaniu lasami. Działania te muszą być jednocześnie pogodzone z zapewnianiem gospodarce i obywatelom dostępu do drewna – zaznaczył.

“W ciągu tych 100 lat udało się po zaborach scalić lasy w jeden wspólny państwowy organizm. Udało się przetrwać tragiczne lata wojny, kiedy las był miejscem ucieczki, walki i schronienia. Udało się również odbudować przetrzebione w wyniku wojny lasy i ochronić najcenniejsze ich obszary. Za to wszystko leśnikom byłym i obecnym oddaje cześć i szacunek. Dziś Lasy Państwowe to blisko 1/3 powierzchni Polski – bezcenne dobro przyrodnicze i społeczne, również gospodarcze. Ostatnie lata pokazały że niewiele rzeczy porusza Polaków tak bardzo jak ochrona lasów” – wskazał wiceminister.

Audyty i kontrole

“Niestety są też ciemne karty – w ostatnich latach Lasy Państwowe oraz ich pracownicy padali ofiarą wykorzystania politycznego, funkcja gospodarcza przeważała nad funkcjami ekosystemowymi, a głos społeczeństwa nie był w wystarczającym stopniu respektowany. Powyższe działania zaowocowały dramatycznym spadkiem zaufania społecznego do Lasów Państwowych i jego pracowników” – podkreślił Dorożała.

Dodał, że prowadzone są audyty i kontrole, które mają na celu rozliczenie nieprawidłowości, a nowe kierownictwo LP stawia na dialog ze społeczeństwem. “Uważam, że zmiany w Lasach Państwowych są konieczne, jednak powinny mieć charakter ewolucyjny” – zaznaczył.

Dorożała wyraził gotowość do uczestniczenia w debacie społecznej nad funkcjonowaniem lasów, włączając w nią m.in. aktywistów i naukowców. Jego zdaniem, przy wsparciu leśników, będzie można wypracować standardy ochrony i rozwoju LP na miarę kolejnego stulecia.

W czerwcu kierownictwo Lasów Państwowych poinformowało o wynikach audytu, z którego wynikało, że środki tej instytucji były wykorzystywane do celów politycznych. Lasy oszacowały tę szkodę na ok. 20 mln zł.

Po przejęciu władzy przez nową koalicję, kierownictwo MKiŚ zapowiedziało zmiany w prowadzeniu polityki leśnej. W związku z tym w kwietniu odbyła się Ogólnopolska Narada o Lasach, która miała służyć wypracowaniu kierunkowych wytycznych oraz rekomendacji dla resortu ws. transformacji modelu gospodarki leśnej w kraju. Resort chce m.in. wprowadzić nową kategorię lasów – lasów społecznych, a także wypracować model dojścia do objęcia 20 proc. lasów większą ochroną (zgodnie z umową koalicyjną).

Moratorium leśne

Na początku stycznia br. kierownictwo MKiŚ zdecydowało się na moratorium leśne, które wstrzymało lub ograniczyło pozyskiwanie drewna na pół roku na 10 obszarach kraju. W połowie czerwca zdecydowano o jego przedłużeniu do końca września br. Do 31 października wydłużony został też termin na opracowanie szczegółowych propozycji obszarów lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół miast. Chodzi o Warszawę, Kraków, Gdańsk-Sopot-Gdynię, Wrocław, Łódź, Poznań, Katowice, Bydgoszcz-Toruń.

Innym elementem nowej polityki leśnej ma być również możliwość zaskarżania planów urządzenia lasu (PUL) do sądów. Resort klimatu i środowiska informował PAP, że przepisy w tej sprawie miałby wejść w życie w listopadzie br. Plan urządzenia lasu to podstawowy dokument gospodarki leśnej opracowywany dla określonego nadleśnictwa. Zawiera on opis i ocenę stanu lasu oraz cele, zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej. Jest sporządzany co 10 lat m.in. na podstawie ustawy o lasach. Na niezgodność polskich przepisów z unijnymi ws. możliwości skarżenia PUL-i do sądów w 2023 r. wskazał Trybunał Sprawiedliwości UE. Przykładowo kilka lat temu organizacje ekologiczne bezskutecznie próbowały zablokować w sądach administracyjnych zmiany PUL trzech nadleśnictw z Puszczy Białowieskiej, które zakładały większe cięcia drzew.