Od dziś strażnicy miejscy mogą ukarać mandatem m.in. osoby jeżdżące rowerem czy hulajnogą bez uprawnień

Strażnicy miejscy będą mogli ukarać mandatem w wysokości do 200 zł osoby jeżdżące rowerem czy hulajnogą bez uprawnień. Z kolei sąd może ukarać sprawcę tego wykroczenia grzywną do 1500 zł.

Jazda bez uprawnień

Sławomir Smyk ze stołecznej Straży Miejskiej wyjaśnił, że od piątku strażnicy będą mogli ukarać mandatem osoby jeżdżące rowerem, e-hulajnogą lub UTO na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu. W tym przypadku obowiązuje rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń. Zgodnie z tym rozporządzeniem funkcjonariusz może nałożyć grzywnę od 50 do 200 złotych.

– W procesie nakładania grzywny w drodze mandatu karnego obowiązuje taryfikator, o ile została w nim określona kwota mandatu za dany czyn. Natomiast sąd może ukarać sprawcę karą grzywny do wysokości 1500 zł – wyjaśnił Sławomir Smyk.

Oznacza to, że jeśli jadący rowerem, e-hulajnogą czy UTO nie będzie miał uprawnień do kierowania takim pojazdem, strażnik może ukarać go mandatem w wysokości od 50 do 200 zł. Natomiast jeśli sprawca np. nie przyjmie mandatu, po sporządzeniu notatki służbowej sprawa trafi do sądu, który może ukarać sprawcę karą grzywny do 1500 zł.

Karta rowerowa, prawo jazdy albo dowód osobisty

Dzieci do lat 10 mogą poruszać się na rowerach i hulajnogach wyłącznie w towarzystwie pełnoletniego opiekuna. Natomiast osoby od 10. do 18. roku życia muszą mieć przynajmniej kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii A1, AM, B1 lub T. Natomiast osobom pełnoletnim wystarczy dowód osobisty.

Karę za jazdę jednośladem bez karty rowerowej mogą ponieść tylko nastolatkowie między 17. a 18. rokiem życia. Kodeks wykroczeń mówi bowiem, że “na zasadach w nim określonych” odpowiada ten, “kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu lat 17”.

Strażnicy otrzymali też uprawnienia do nakładania mandatów za naruszenie zakazu jazdy rowerem, e-hulajnogą lub UTO wzdłuż drogi dla pieszych lub przejścia dla pieszych.

– Poprzednia zmiana prawa odebrała strażnikom miejskim uprawnienia do nałożenia mandatu za przejazd tymi urządzeniami po przejściu dla pieszych. Obecna nowelizacja przywróciła te uprawnienia. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (taryfikator), za naruszenie zakazu jazdy wzdłuż chodnika lub przejścia dla pieszych strażnik może nałożyć mandat karny w wysokości od 50 do 100 zł – wyjaśnił Sławomir Smyk.

Czy nowe uprawnienia są dobrym ruchem?

– Wydaje się, że nowe przepisy są bardzo potrzebne, bo policja rzadko kiedy ma czas, aby zająć się stałym nadzorem nad ruchem pojazdów takich jak rowery, hulajnogi elektryczne i UTO – powiedziała kierownik Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS Maria Dąbrowska-Loranc.

#Ekspert @ITS_waw_pl dla @PAPinformacje: „Nowe uprawnienia straży gminnych są bardzo potrzebne” 🛴https://t.co/1xKajnQkAJ #bezpieczeństwo #piesi #rowerzyście #hulajnogi #przepisy #StrażMiejska pic.twitter.com/VU7BkoJSbS

— ITS (@ITS_waw_pl) October 20, 2023

Zwróciła ona uwagę, że udział w ruchu tych pojazdów stale wzrasta i – jej zdaniem – łatwo zaobserwować, że kierujący tymi pojazdami nie zawsze zachowują się zgodnie z przepisami.

– Na przykład rowerzyści powinni korzystać przede wszystkim z infrastruktury dla nich przeznaczonej, a na chodnikach mogą się znaleźć w określonych sytuacjach, na przykład, gdy nie ma drogi dla rowerów, a prędkość dozwolona na drodze jest wyższa od 50 km/h – powiedziała Dąbrowska-Loranc.

– Tymczasem obserwujemy rowery na chodnikach w wielu miejscach, gdzie nie powinno ich być. Podobnie jeśli chodzi o hulajnogi – te po chodniku nie mogą poruszać się z prędkością wyższą niż prędkość pieszego, a badania ITS przeprowadzone w 2021 i 2022 roku pokazały, że średnia prędkość hulajnóg elektrycznych na chodnikach wyniosła 20 km/h – dodała.

Nowe uprawnienia straży miejskiej zyskują poparcie. W sieci pojawił się szereg pochlebnych komentarzy: “Nareszcie być może skończy się patologia na polskich chodnikach i osoby, które ewidentnie nie mają 10 lat zjadą na ulice i ścieżki rowerowe oraz zaczną przeprowadzać rowery przez przejścia dla pieszych. Przywrócić kartę rowerową dla wszystkich tych, którzy nie posiadają żadnych uprawnień do prowadzenia pojazdów i będzie ok”; “Pięknie. Cisnąć tę hołotę chodnikowo-taranującą” – napisali Irvina Brenner i Józef Korzeniowski pod postem TVN Warszawa.

W opinii mundurowych

Sprawa jest szeroko komentowana również przez samych strażników miejskich.

– Z naszych obserwacji zdarzały się dotychczas sytuacje, gdy rowerzyści czy osoby jadące na hulajnodze przejeżdżały przez zwykłe przejścia dla pieszych bez zsiadania z urządzenia. Od piątku, jeśli strażnicy zauważą taką sytuację, będą mogli podejmować czynności w takich przypadkach. Jesteśmy na to przygotowani – zaznaczył rzecznik lubelskich strażników miejskich Robert Gogola.

We wrocławskiej straży miejskiej zmiany wprowadzone przez MSWiA odebrane zostały pozytywnie. Piotr Szereda, naczelnik oddziału wykroczeń Straży Miejskiej we Wrocławiu zaznaczył: – Komendant Straży Miejskiej Wrocławia już w maju tego roku wystosował pismo z prośbą o dodanie tych artykułów do ministra spraw wewnętrznych i administracji. – Dostrzegliśmy problem i komendant Straży Miejskiej Wrocławia wystosował odpowiednie pismo. Czyli tak naprawdę stało się to zgodnie z naszą wolą, z potrzebą, którą zauważyliśmy. Więc jak najbardziej tak, cieszymy się, to jest zmiana po naszej myśli, jest to zmiana, o którą my wnosiliśmy – skomentował.

W ocenie rzecznika Straży Miejskiej w Gdyni, nowe przepisy mogą wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa. – Oczywiście nie od razu, ponieważ nie wszyscy ten przepis będą znali – stwierdził Leonard Wawrzyniak.

– Dla rowerzystów nic się nie zmienia, poza tym, że mandaty wystawi im strażnik miejski, a nie policjant. Ale na początku będziemy edukować i zwracać uwagę rowerzystom i osobom na hulajnogach – zapewnił Marek Kruk, zastępca komendanta Straży Miejskiej w Rzeszowie. Dodał, że mieszkańcy Rzeszowa najczęściej skarżą się na szaloną jazdę rowerzystów i użytkowników hulajnogi, ale też na porzucone w przypadkowych miejscach hulajnogi, które stwarzają niebezpieczeństwo. – Nie korzystają ze ścieżek rowerowych, nie ustępują pierwszeństwa na przejściach dla pieszych, trzeba więc przede wszystkim edukować – podkreśla Marek Kruk.

– Możliwość nakładania mandantów za nieprawidłową jazdę rowerem, hulajnogą jest nowym uprawnieniem, ale dla nas nie oznacza to szczególnych zmian. Nie musimy się do tego przygotowywać, zmieniać organizacji pracy itd. Zawsze reagujemy na nieprawidłowe zachowania kierowców jednośladów. Patrolujemy przestrzeń miasta i w przypadku wykroczeń upominamy – komentuje nowe uprawnienia rzecznik prasowy Straży Miejskiej Miasta Krakowa Marek Anioł.

Z kolei Henryk Rusnak, kierownik referatu Straży Miejskiej w Chorzowie podkreślił, że Straż Miejska w Chorzowie nie odnotowuje wielu zgłoszeń w związku z naruszeniem prawa drogowego przez osoby na rowerze lub hulajnodze. – To są jakieś pojedyncze przypadki, które do nas spływają i mam nadzieję, że tak też zostanie. Natomiast kiedy strażnicy są w terenie podczas patrolu to zwracają i będą zwracać uwagę na niewłaściwe zachowanie osób na rowerze bądź hulajnodze – powiedział.

Utrata uprawnień

Od piątku strażnicy stracili też jedno ze swoich uprawnień. W rozporządzeniu zabrano straży gminnej prawo do karania osób, które nie miały uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych na drogach publicznych, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu. W takich przypadkach na miejsce zostanie wezwana policja.