Odbudowa przyrody w miastach jako wymóg Nature Restoration Law

Jak wskazuje mecenas Sara Til Dąbrowska, Nature Restoration Law zakłada konkretne kierunki, które są dla państw członkowskich prawnie wiążące. Kluczowe cele Nature Restoration Law to m.in. długoterminowa i trwała odbudowa różnorodnych biologicznie i odpornych ekosystemów na obszarach lądowych i morskich państw członkowskich poprzez odbudowę zdegradowanych ekosystemów. Istotne jest również osiągnięcie nadrzędnych celów Unii dotyczących łagodzenia zmiany klimatu, przystosowywania się do niej oraz neutralności degradacji gruntów oraz poprawa bezpieczeństwa żywnościowego.

Co ciekawe, rozporządzenie nie narzuca metod, którymi cele te mają zostać osiągnięte – wybór odpowiednich środków odbudowy ekosystemów pozostaje w gestii poszczególnych krajów. 

Potrzeba nowego podejścia

Próby odbudowy przyrody w miastach wynikają z rosnących potrzeb społecznych oraz konieczności poprawy jej jakości, w tym zahamowanie spadku jej bioróżnorodności. Badania pokazują, że wysoka jakość przyrody przekłada się na większe korzyści dla ludzi.

– Niestety, przyroda miejska jest często postrzegana głównie przez pryzmat zieleni urządzonej, takiej jak rabaty kwiatowe, trawniki czy grupy drzew. Paradoksalnie, to obszary opuszczone i poddane naturalnej sukcesji charakteryzują się najwyższą bioróżnorodnością i są dla wielu mieszkańców atrakcyjne. – zaznacza dr hab. Piotr Sikorski, prof. SGGW. Podczas najbliższej (28 lutego) konferencji online “Zieleni Miejskiej”, poświęconej właśnie zagadnieniu odbudowy przyrody, omówi podstawy projektowania ekosystemowego, które jest odpowiedzią na globalne wyzwania antropocenu. Podejście to bazuje na interdyscyplinarnych badaniach łączących nauki ekologiczne i społeczne. Przedstawione zostaną również przykłady miejskich wdrożeń tego podejścia, wraz z ich efektami społecznymi i przyrodniczymi.

Doświadczenia Rybnika i Katowic

Miasto Rybnik wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców oraz podejmując walkę ze zmianami klimatycznymi powadzi liczne działania na rzecz ochrony przyrody w mieście. – W listopadzie ubiegłego roku warz z mieszkańcami nasadzono pierwszy mikrolas w Rybniku. Las ten został nasadzony metodą Miyawaki, która zapewnia relatywnie szybki wzrost roślin i wysoki stopień bioróżnorodności. Planowana jest dalsza kontynuacja tego projektu i utworzenie kolejnych mikrolasów. W centrum miasta prowadzone są także prace nad rozbetonowaniem przestrzeni i utworzeniem nowych skwerów oraz ogrodów deszczowych. – wskazuje Małgorzata Drożdż, inspektor w Wydziale Ekologii Urzędu Miasta Rybnika.

Również w Katowicach podejmowane są działania mające na celu wsparcie bioróżnorodności. W ostatnich latach miasto coraz więcej inwestuje w zieleń, szukając przy tym nowych metod jej zagospodarowania i tworzenia, zwłaszcza w przestrzeniach gęstej zabudowy, dbając przy tym o odpowiednie aranżacje, ale także eksponowanie już istniejących elementów zieleni w mieście. Pomysły zaczynają się od najprostszych, jak odbrukowywanie chodników czy zawężanie jezdni, realizację rozwiązań opartych na naturze (NBS) po budowę nowych parków. Podczas konferencji online: Odbudowa przyrody, przedstawiciele ZZM w Katowicach – Magdalena Biela oraz Michał Szafraniec – przedstawią modelowe i pilotażowe rozwiązania, które mogą stać się inspiracją także dla innych miast.

Edukacja to podstawa

W jaki sposób można przygotowywać projekty przyczyniające się do poprawy stanu przyrody w warunkach miejskich, włączając w nie edukację mieszkańców? Na to pytanie odpowie Marzena Giedrewicz-Łupińska z Departamentu Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Przedstawi ona działania przyrodniczo-edukacyjne realizowane w Białymstoku konsekwentnie od wielu lat, w tym ideę powstania publikacji z serii “Bioróżnorodność Miasta Białegostoku”, jedynego tego typu wydawnictwa w Polsce.

Oczekiwania społeczne

Od pewnego czasu obserwujemy coraz większą wagę bioróżnorodności w kontekście prowadzenia działalności. Staje się ona tak samo istotnym tematem środowiskowym jak np. odpady czy zanieczyszczenia. – Przedsiębiorcy chcąc pozostawać w zainteresowaniu interesariuszy nie tylko powinni spełniać wymogi prawne, ale przede wszystkim być świadomymi swojego wpływu na bioróżnorodność, ten wpływ maksymalnie minimalizować i podejmować działania dodatkowe. – stwierdza Marta Gaworska, leśnik, przyrodnik, specjalista ds. bioróżnorodności i ESG. Również ten wątek zostanie poruszony podczas najbliższego wydarzenia, którego organizatorem jest miesięcznik “Zieleń Miejska”. – W wystąpieniu postaram się opowiedzieć o wymogach ciążących na firmach i przykładowych inicjatywach firm na rzecz bioróżnorodności w miastach, gdzie prowadzą swoją działalność. – zaprasza do udziału Gaworska.

IV Forum “Miasto z natury. Odbudowa przyrody” odbędzie się online 28 lutego. Patronat branżowy nad wydarzeniem objęło Polskie Stowarzyszenie “Dachy Zielone”. Program oraz zapisy dostępne na stronie: forummiastoznatury.abrys.pl.