Osady nadal na składowiskach?

Gospodarka osadowa nadal wymaga rozpatrzenia i uregulowania, a wybór procesów przeróbki osadów ściekowych, a szczególnie sposób ich ostatecznego zagospodarowania (wykorzystania), wciąż stanowi problem dla zarządców wielu oczyszczalni ścieków. Dowodem na to jest m.in. niesłabnące zainteresowanie cyklem konferencji poświęconych tym zagadnieniom. Blisko 100 uczestników zjechało w dniach 1-2 czerwca br. do Iławy, aby porozmawiać o uwarunkowaniach prawnych i finansowych zagospodarowania osadów, a także poznać dobre praktyki w tej dziedzinie.

Jako pierwsza datę 1 stycznia 2016 r., jako termin ostatecznego zakończenia kierowania osadów ściekowych na składowiska odpadów, podała w wątpliwość prof. Małgorzata Kacprzak z Politechniki Częstochowskiej. Omawiając możliwości zagospodarowania osadów ściekowych w świetle „Ekspertyzy, która będzie stanowić materiał bazowy do opracowania strategii postępowania z komunalnymi osadami ściekowymi na lata 2014-2020”, prelegentka podkreśliła, że ten termin może ulec zmianie – W Ministerstwie mówi się o ewentualnym przesunięciu tej daty – zauważyła. Zaprezentowana ekspertyza, przygotowana przez zespół pod kierownictwem prof. Januarego Bienia, zawiera m.in. charakterystykę wykorzystywanych i możliwych do zastosowania w Polsce technologii z zakresu gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi oraz analizę zasadności kierowania ich do biogazowni. Ponadto prelegentka dokonała przeglądu istniejących spalarni i monospalarni osadów, a także wskazała przyczyny nieprawidłowości występujących w oczyszczalniach ścieków komunalnych i propozycje rozwiązań. Autorka zwróciła szczególną uwagę, na fakt, iż w naszym kraju brakuje rzeczywistej oceny potencjału osadów ściekowych (przede wszystkim analiz ekonomicznych rynku), a osady wciąż stanowią odpad, który musi zostać szybko unieszkodliwiony. Problemem jest także nieustannie zmieniające się prawo, będące przeszkodą w ustabilizowaniu rynku. – Nie sprzyja to, niestety, wprowadzeniu omawianej strategii – podsumowała.

Pełna teść tej ekspertyzy dostępna jest w formacie PDF się na stronie gdos.gov.pl. Natomiast w lipcowo-sierpniowym wydaniu miesięcznika „Wodociągi-Kanalizacja” ukaże się skrót najważniejszych wyników ekspertyzy wraz z ich omówieniem.

O nieuregulowanej sytuacji prawnej, niekorzystnie wpływającej na gospodarkę osadową w kraju, wspomniała także prof. Zofia Sadecka (Uniwersytet Zielonogórski), zasiadająca w radzie programowej konferencji. – Problem osadów i gospodarki nimi nie jest problemem zamkniętym, ale ciągle żywym, wymagającym bardzo indywidualnego podejścia. System prawny również nie pomaga w rozwiązaniu tych problemów, a wręcz przeciwnie. Ustawy nakładają się na siebie, a czasami kolidują ze sobą, więc trudno sprostać wymaganiom kolejnych przepisów – podsumowała.

Te i inne kwestie prof. Sadecka omówiła w wywiadzie udzielonym dla serwisu Portalkomunalny.pl. Dowiadujemy się z niego m.in. o możliwym przesunięciu daty wprowadzenia zakazu deponowania osadów na składowiskach.

Dużą część konferencji poświęcono przedstawieniu różnych technologii stosowanych do przeróbki osadów ściekowych. O suszarniach solarnych opowiadali m.in. prof. Zofia Sadecka, Katarzyna Trojanowska z firmy Eurotech, a także Piotr Kopek, prezes ZWiK „WOD-KAN” z Bełchatowa, który omówił problem wyboru najlepszej technologii z praktycznego punktu widzenia. Zaprezentował funkcjonowanie nowo otwartej hybrydowej suszarni osadów ściekowych w Bełchatowie. Podzielił się ze słuchaczami nie tylko danymi o zaletach działającej od pół roku instalacji, ale wymienił także bolączki eksploatacyjne (m.in. zapobieganie uciążliwości odorowej). – Absolutnie nie chciałem uwypuklić wad jakiegokolwiek rozwiązania, aczkolwiek czułem się zobowiązany do podzielenia się z Państwem swoimi spostrzeżeniami odnośnie użytkowania. Można oczywiście polemizować, czy ta lub inna technologia byłaby skuteczniejsza. Prezes podkreślił, że suszarnie w przypadku Bełchatowa pozwoliły odejść od składowania osadów na poletkach. To był nadrzędny cel, przyświecający podjęciu takiej, a nie innej decyzji. – Suszarnia jest dobrym rozwiązaniem, ale pod warunkiem, że wpisuje się w strategię gospodarowania osadami w danym przedsiębiorstwa. Każda firma wod-kan ma swoją specyfikę – różne są osady, technologie czy urządzenia funkcjonujące w oczyszczalni. Etapy rozwoju i modernizacji w oczyszczalniach również nie zawsze są porównywalne. Dlatego proszę, abyście przy podejmowaniu decyzji wzięli pod uwagę jak najwięcej zmiennych, wszystko rozważyli i podjęli racjonalną decyzję, która będzie rzutowało na kolejne dziesiątki lat – apelował.

Optymalnych rozwiązań technologicznych poszukiwano także w zakresie kompostowania osadów ściekowych. Nad tym problemem pochylili się m.in. prof. Jacek Czekała (UP w Poznaniu) oraz dr Tamara Jadczyszyn (Państwowy Instytut Badawczy, Puławy), która szczegółowo omówiła problematykę certyfikacji kompostu. Nie zapomniano o zwiększającym się strumieniu osadów ściekowych pochodzących z przydomowych oczyszczalni ścieków i zaprezentowano metody ich zagospodarowania oraz możliwości finansowania inwestycji wod-kan w ramach nowej perspektywy 2015-2020.

Zwieńczeniem dwudniowej konferencji był wyjazd techniczny do oczyszczalni ścieków w miejscowości Dziarny k. Iławy. Obiekt należący do Iławskich Wodociągów w latach 20012-2013 przeszedł trzy etapy modernizacji, po czym stał się w 100% samowystarczalnym pod kątem zapotrzebowania na ciepło i energię elektryczną. Ponadto organizatorzy umożliwili zwiedzanie demonstracyjnej instalacji termicznej utylizacji osadów ściekowych metodą pirolizy, mieszczącej się w Jasionnie.