Doradcy energetyczni w Europie i Polsce coraz śmielej wykraczają poza tradycyjny horyzont ich działalności. Wyspecjalizowali się w audycie energetycznym budynków, urządzeń i technologii, tworzeniu studiów wykonalności dla projektów energooszczędnych oraz wsparciu inwestorów w poszukiwaniu środków na ich realizację. Włączają się w nurt zrównoważonego planowania zaopatrzenia i zużycia energii w miastach.
Innowacyjne koncepcje planistyczne w tym kontekście zostały przygotowane na potrzeby europejskiego „Porozumienia miedzy burmistrzami na rzecz zrównoważonej energii na szczeblu lokalnym”. Aktualnie sygnatariuszami porozumienia są 4004 miasta europejskie, w tym 30 z Polski. Wejście do tej grupy wiąże się ze zobowiązaniem do sporządzenia tzw. SEAP (ang. Sustainable Energy Action Plan), obejmującego działania we wszystkich sektorach gospodarki miasta, które mają doprowadzić do osiągnięcia celu „3×20” do 2020 r. Metodyka tego planu jest dostępna w bibliotece portalu Porozumienia, a autorami siedmiu takich planów dla polskich miast są niemal wyłącznie firmy lub osoby specjalizujące się w doradztwie energetycznym, mimo obejmowania przez te plany dziedzin niebędących domeną twórców projektów (chodzi np. o transport publiczny).
Posiadanie SEAP upoważnia miasto do ubiegania się o środki z Unii Europejskiej zarówno na inwestycje, jak i na ich przygotowanie. Ważną rolę w finansowaniu wielkoskalowych inwestycji odgrywa Europejski Bank Inwestycyjny.
Środki wspomagające przygotowanie projektów są dostępne z tego i innych banków lub funduszy, wg różnorodnych kryteriów:
  • European Investment Bank (EIB) – ELENA: dla projektów o wartości powyżej 50 mln euro, refundacja 90% kosztów przygotowania inwestycji, nieprzekraczających 4% wartości inwestycji, przygotowanie może obejmować: audyty energetyczne, studia wykonalności, opracowanie struktur finansowania, organizację przetargów, projekty techniczne,
  • KfW Bankengruppe (KfW) – ELENA: dla projektów o wartości do 50 mln euro, warunki jak w przypadku EIB,
  • Council of Europe Development Bank (CEB) – ELENA: dla projektów energooszczędnych w budynkach publicznych i mieszkalnych wielorodzinnych (tzw. społecznego budownictwa), warunki jak we wcześniejszych przypadkach,
  • Europejski Fundusz Efektywności Energetycznej – dla projektów o wartości od 4 do 20 mln euro, warunki jak wcześniej za wyjątkiem projektów technicznych, obowiązkowo powiązane z przynajmniej częściowym finansowaniem inwestycji przez ten fundusz w postaci np. pożyczki niskooprocentowanej na 15 lat.
Z wymienionych źródeł finansowania coraz liczniej korzystają miasta zachodnioeuropejskie, natomiast polskie samorządy posiłkują się gównie liniami kredytowymi EIB i CEB, lecz nie korzystają z instrumentów wsparcia przygotowania inwestycji.
Andrzej Rajkiewicz, SAPE