prof. dr hab. inż.
Jan Hupka
Katedra Technologii Chemicznej Politechniki Gdańskiej

Zanieczyszczenia ropopochodne

Skażenia środowiska spowodowane gospodarczym wykorzystaniem ropy naftowej i produktów jej przerobu ciągle mają największy udział w zanieczyszczeniach olejowych, a ściślej rzecz biorąc, w cieczach nie będących fazą wodną (z ang. non-aqueous phase liquids). Choć udział ten będzie malał wraz ze spadkiem wydobycia i ilości transportowanej ropy naftowej oraz wprowadzaniem technologii korzystających z surowców odnawialnych i ukierunkowanych na zrównoważony rozwój, to nadal należy oczekiwać zanieczyszczania atmosfery, wód, gruntów, systemu kanalizacji lub drenażu w wyniku dystrybucji i magazynowania paliw, eksploatacji rurociągów przesyłowych, korzystania z pojazdów (paliwa płynne i oleje smarowe), niewłaściwego gromadzenia i zagospodarowania zużytych olejów smarowych i jadalnych czy stosowania rozpuszczalników organicznych.
W niniejszym „Zeszytach Komunalnych”, traktujących o zanieczyszczeniach ropopochodnych w środowisku, uwzględniono zarówno aspekty analityczne, jak i technologiczne, nawiązujące do problemów dopiero pojawiających się oraz nurtujących gospodarkę od lat. W pierwszym artykule omówiono podstawowe właściwości, klasyfikację i zastosowania olejów, nawiązując jednocześnie do aspektów ekologicznych. Obok zagrożeń wynikających z obecności w wodzie lotnych związków organicznych opisano metody ich oznaczania wraz ze schematem wykorzystania najważniejszych technik izolacji. Biorąc pod uwagę fakt współspalania w procesach energetycznych odpadów zaolejonych, odniesiono się do oznaczania i szkodliwego oddziaływania dioksyn. Paliwa przyszłości omówiono na przykładzie produkcji i wykorzystania eteru dimetylowego, poświęcono również uwagę konieczności usuwania wody z fazy olejowej przy produkcji i utylizacji olejów, a także wskazano na wagę problemu z zagospodarowaniem fazy glicerynowej.
Kolejny artykuł jest istotny dla gmin nadmorskich, gdyż wszystkie odpady związane z eksploatacją statków i działalnością gospodarczą na morzu muszą być zdawane na ląd i tutaj utylizowane lub unieszkodliwiane. Ostatnie artykuły nawiązują do technologii oczyszczania powietrza z lotnych związków organicznych oraz skutecznej rekultywacji gruntów zanieczyszczonych olejem napędowym.
Trzeba zaznaczyć, iż z szerokiego wachlarza zagadnień w tej tematyce wybrano tylko kilka aspektów, które najlepiej oddają skalę problemu zanieczyszczeń ropopochodnych.