Zbigniew Kamieński
zastępca dyrektora Departamentu Energetyki,
Ministerstwo Gospodarki


Dużymi krokami zbliża się termin, kiedy będzie można wspierać rozwój energetyki odnawialnej ze środków Unii Europejskiej w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2007-2013. Takie dofinansowanie przewidziane jest w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i Środowisko” w Priorytecie X Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku.

Siedem działań w ramach Priorytetu X PO “Infrastruktura i Środowisko”
  • 10.1 Wysoko sprawne wytwarzanie energii,
  • 10.2 Efektywna dystrybucja energii,
  • 10.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej,
  • 10.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych,
  • 10.5 Wytwarzanie biokomponentów i biopaliw,
  • 10.6 Rozwój przemysłu dla OZE,
  • 10.7 Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych.


  • Program ten został już przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Komisji Europejskiej w celu zatwierdzenia. Równolegle finalizowane są prace dotyczące wielu szczegółów związanych z zapewnieniem jak najlepszego funkcjonowania Programu. Przykładem takich działań jest opracowanie „Kryteriów oceny merytorycznej w celu wyboru projektów najbardziej efektywnych z punktu widzenia realizacji celów Priorytetu X”. Na cały Priorytet X przeznaczonych jest 732,2 mln euro ze środków UE i 86 mln euro jako krajowy wkład publiczny, a obejmuje on siedem działań (patrz ramka). Wynika z tego, że wsparcie ze środków UE w odniesieniu do energetyki odnawialnej nie jest ograniczone jedynie do budowy lub modernizacji jednostek wytwarzania energii z OZE, w tym biopaliw. Za bardzo ważny czynnik umożliwiający dynamiczny rozwój wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych uznano zapewnienie możliwości przyłączania nowych źródeł do sieci elektroenergetycznej. Budowa infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej jest szczególnie potrzebna w północnej części kraju. Na tym terenie sieć elektroenergetyczna jest bardzo słabo rozwinięta, a jest to obszar o dobrych warunkach wietrznych, gdzie lokalizowane będą liczne farmy wiatrowe. W Polsce bardzo duże znaczenie ma też przemysł wytwarzający urządzenia dla potrzeb OZE, stąd wsparcie finansowe dotyczy także tego obszaru. Chcemy, aby tak jak w innych krajach zwiększaniu wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych towarzyszył, bardzo korzystny dla gospodarki, rozwój przemysłu w tym zakresie. Powinniśmy wykorzystać istniejącą na świecie koniunkturę np. na kompletne turbiny wiatrowe czy ich elementy i stworzyć odpowiednią bazę wytwórczą, która będzie w stanie zabezpieczyć nasze własne potrzeby na takie urządzenia i wejść z nimi na bardzo interesujące rynki wschodnie.

    Rozdział środków
    Pula środków finansowych na cały priorytet została wstępnie rozdzielona na poszczególne działania. Zdecydowanie najwięcej, bo 253 mln euro oraz 30,5 mln euro jako krajowy wkład publiczny, skierowanych zostało na działanie 10.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych. Drugim co do wielkości przydzielonych środków jest działanie 10.2 Efektywna dystrybucja energii (odpowiednio 136,1 mln euro i 15,5 mln euro). Wysokość przyznanych środków jest znacznie mniejsza niż zidentyfikowane potrzeby wynikające z konieczności wypełnienia nałożonego na Polskę celu osiągnięcia w 2010 r. 7,5-procentowego udziału energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Ministerstwo Gospodarki na samo OZE zgłaszało kwotę 800 mln euro. Niemniej nie są to małe środki i w związku z tym sprawą o zasadniczym znaczeniu jest zapewnienie, aby były one jak najefektywniej wykorzystane. Wszystkie projekty wybierane będą w drodze konkursu w oparciu o w pełni transparentne kryteria, które są obecnie w końcowej fazie opracowywania. W najbliższym czasie zarówno te kryteria, jak i podział Priorytetu na poszczególne działania zostaną poddane konsultacjom (poprzez zamieszczenie na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego). Minimalna wartość projektów w ramach tego Priorytetu wynosi 20 mln zł. Projekty mniejsze mogą być zgłaszane do Regionalnych Programów Operacyjnych zarządzanych przez marszałków województw. Poziom dofinansowania określony będzie w warunkach pomocy publicznej zawartych w przygotowywanych rozporządzeniach.

    Przedsięwzięcia bez wsparcia
    Nie wszystkie rodzaje inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii będą mogły uzyskać dofinansowanie z Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”. Nie przewidziane jest wsparcie przedsięwzięć stosujących technologię współspalania, elektrowni wodnych o mocy większej niż 10 MW i inwestycji w zakresie fotowoltaiki. Wyłączenie współspalania wynika z faktu, że nie jest to najważniejszy sposób energetycznego wykorzystania biomasy oraz z uwagi na stosunkowo niskie koszty takiego przedsięwzięcia. Natomiast duże elektrownie wodne nie mogą korzystać z pomocy publicznej, a wytwarzanie energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych jest wielokrotnie droższe niż w innych rodzajach OZE.
    Mając na uwadze uzyskanie jak najwyższej sprawności wytwarzania energii szczególne preferencje w Programie dotyczą kogeneracji. Wychodząc z założenia, że łączne wytwarzanie energii i ciepła powinno mieć miejsce zawsze, jeżeli istnieje zapotrzebowanie na ciepło, nie przewiduje się dofinansowywania budowy lub modernizacji kotłowni na biomasę. Natomiast szczególne preferencje dotyczyć będą jednostek kogeneracyjnych pracujących na biomasie.

    Tytuł i śródtytuły od redakcji