Powodzie błyskawiczne zagrażają mieszkańcom Rzeszowa

Powodzie błyskawiczne od kilku lat pojawiają się w Rzeszowie. Ich powodem są zmiany klimatyczne, które sprawiają, że skala podtopień w mieście wywołanych nawalnymi deszczami jest coraz większa. Wody Polskie chcą rozwiązać problem kompleksowo. W Rzeszowie nie ma dziś żadnych rozwiązań, które mogłyby temu zapobiec. Miasto nie ma wybudowanych zbiorników, które mogłyby gromadzić wody opadowe, a do tego nie wszystkie osiedla są wyposażone w kanalizację deszczową. Pomocą ma być koncepcja zabezpieczenia przed powodziami błyskawicznymi, którą zleciły Wody Polskie.

Pilotażowy element większego projektu

„Określenie zagrożenia powodziowego w zlewni cieków Strug, Hermanówka, Matysówka, Młynówka, Czekaj i Rów W1″ jest pierwszym, pilotażowym elementem dużego przedsięwzięcia ujętego w Planie Zarządzania Ryzykiem Powodziowym pn.: „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w zlewni rzeki Malawka, Przyrwa, Matysówka, Mikośka, Paryja, Czekaj”. Dokument obejmie blisko 100 km rzeszowskich rzek i ich dopływów na powierzchni ponad 80 km². Pozwoli na identyfikację skali i przyczyn zagrożenia powodziowego Ma też wskazać rozwiązania, które zminimalizują zagrożenia, jakie niosą powodzie błyskawiczne. Przetarg na to opracowanie wygrała firma Arcadis. Wartość umowy wynosi niespełna 850 tys. zł, a czas na wykonanie koncepcji to 11 miesięcy.

Cztery etapy

W pierwszym etapie powstawania koncepcji wykonawca przeprowadzi prace geodezyjne, obliczenia hydrologiczne i zbuduje modele dla stanu istniejącego (do października br.). Kolejny etap będzie polegać na wykonaniu wariantowych analiz hydraulicznych (grudzień 2022 r.). Etap trzeci to budowa modeli hydraulicznych uwzględniających sieć rzeczną i kanalizację deszczową (marzec 2023 r.). W ostatnim etapie przeprowadzone zostaną wariantowe analizy hydrauliczne i wybrane optymalne rozwiązania projektowe (maj 2023 r.). Obliczenia zostaną wykonane metodyką deszczu nawalnego o zmiennej intensywności w czasie. Pozwoli to na symulację pracy sieci (kanalizacyjnej i rzecznej) w warunkach większego obciążenia.

Powodzie błyskawiczne i kolejne projekty

Opracowanie obejmie nie tylko zagrożenie powodziowe generowane przez rzeki, ale uwzględni też wydajność sieci kanalizacyjnej, zabudowę urbanistyczną oraz uszczelnienie zlewni, które ma duży wpływ na powstawanie powodzi błyskawicznych. Koncepcja będzie podstawą do zlecania kolejnych dokumentacji projektowych nie tylko dla Wód Polskich, ale również dla samorządu. Ma pomóc w planach rozbudowy sieci kanalizacyjnej dalszemu planowaniu zagospodarowania miasta.

Wkrótce ostatni etap prac na Strugu

W grudniu 2021r. zakończył się pierwszy etap prac na Strugu obejmujący odcinek na wysokości ulic Gombrowicza i Miłosza. Umocnione zostało dno, zabezpieczone skarpy w miejscach, gdzie rzeka zagrażała budynkom i obiektom infrastruktury komunikacyjnej i technicznej. Roboty objęły też wykonanie tarliska i schronień dla zwierząt strefy przybrzeżnej. Koszt pierwszego etapu to 5,9 mln złotych. Na początku czerwca zostanie ogłoszony przetarg na drugi, a zarazem ostatni etap prac na Strugu. Roboty obejmą odcinki o łącznej długości 3,3 km oraz odcinek potoku Hermanówka o długości 110 m. Ich wartość to 26,2 mln zł. Prace zakończą się w czwartym kwartale 2024 roku, a ich rezultat zapewni ochronę przeciwpowodziową terenom wzdłuż Strugu o powierzchni 433 ha.

Perturbacje z odmulaniem

Odmulanie zalewu w Rzeszowie to inwestycja o wartości ponad 68 mln złotych. Rozpoczęła się w lipcu 2019 r. i niestety nie obyło się bez kłopotów. Wody Polskie musiały rozwiązać umowę z poprzednim wykonawcą i przerwać prace zimą. Mimo wszystko, jak zapowiadają Wody Polskie, uda się je zakończyć w ostatnim kwartale tego roku. Do dziś wydobyto i wywieziono pół miliona metrów sześciennych osadów, które spoczywały na dnie zbiornika. Od sierpnia do grudnia zostanie wywieziona ostatnia warstwa namułów szacowana na 180 tys. m³. Po zakończeniu prac objętość zalewu zwiększy się dwukrotnie, z 670 tys. m³ do 1,2 mln m³.