Powstanie ogólnokrajowy system ostrzegania i alarmowania

Podczas czwartkowej sesji Sejmu RP wiceminister Leśniakiewicz przedstawił informację bieżącą poświęconą stanowi przygotowań obrony cywilnej do ochrony przed skutkami ewentualnego konfliktu zbrojnego i innych zagrożeń.

Pytanie o plan ochrony ludności

W powyższym kontekście posłanka Anna Maria Żukowska (Nowa Lewica), pytała o to w jaki sposób państwo chce chronić obywateli. Przy okazji parlamentarzystka powoływała się na premiera Donalda Tuska, który w wielu publicznych wypowiedziach zaliczał obecną sytuację geopolityczną do kategorii poważnych, szczególnie w kontekście wojny w Ukrainie, w której agresorem jest Rosja, czyli kraj który jest również sąsiadem Polski. A to, w opinii parlamentarzystki sprawia, że jako państwo i społeczeństwo, musimy być przygotowani na wszystko, w tym na wariant, w którym również zostaniemy zaatakowani.

Ludzie, woda pitna, leki

– Moje pytanie dotyczy obrony cywilnej – powiedziała podczas sejmowego posiedzenia posłanka Żukowska. – Tego, w jaki sposób państwo chce chronić zwykłych obywateli, w tym kobiety, dzieci, osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami. Czy mamy pełne plany dotyczące tego, w jaki sposób bronić tych ludzi? Armia jest dobrze doposażona, armia się obroni. Czy jednak są plany ewakuacji osób z niepełnosprawnościami? Czy zostały podjęte kroki zmierzające do tego, by zapewnić dostawy żywności i wody pitnej, leków?

Parlamentarzystka dopytywała też m.in. o przygotowanie do działań na szczeblu samorządów.

OC w kompetencjach państwa

W odpowiedzi, wiceszef MSWiA Wiesław Leśniakiewicz, przypomniał, że wejście w życie ustawy o obronie ojczyzny w 2022 r. usunęło z porządku prawnego przepisy ustawy z 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP, gdzie znajdowały się elementy obrony cywilnej.

Podsekretarz Leśniakiewicz podkreślił, że obrona cywilna to zadania, które musi wypełnić państwo, by obszary związane z zapewnieniem bezpieczeństwa obywateli były właściwie realizowane.

– Mamy w tych zadaniach między innymi cały proces systemów ostrzegania, ewakuacji, przygotowania i organizacji schronów, ratownictwa, służb medycznych, walki z pożarami i wiele innych – wyjaśniał wiceszef MSWiA.

Polska nie jest nieprzygotowana

W ocenie wiceministra Wiesława Leśniakiewicza nie można dziś powiedzieć, że Polska nie jest przygotowana na wypadek wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych, czy nawet sytuacji wynikających z ewentualnych konfliktów zbrojnych.

– Nadal w porządku prawnym mamy kilka ustaw bardzo ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa naszego kraju – wyjaśniał wiceminister. – To między innymi ustawa o kompetencjach jednostek samorządu terytorialnego, to także ustawa o zarządzaniu kryzysowym, ustawa o ochronie przeciwpożarowej, czy też straży pożarnej – wymieniał podsekretarz stanu.

Przygotowano projekt ustawy 

Wiceminister Leśniakiewcz zaznaczył również, że projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej zawierający wszystkie kluczowe elementy związane z bezpieczeństwem obywateli został już przygotowany.

– Chcielibyśmy, aby ta ustawa była bardzo dobrze przygotowana, żeby nie miała luk, żeby uwzględniała wszystkie elementy właściwego systemu budowania ochrony ludności w naszym kraju – zapewnił posłów wiceszef MSWiA. Dodał również, że najważniejszym elementem tej ustawy jest bezpieczeństwo obywateli.

Rozporządzenie w sprawie ostrzegania i alarmowania

Wiceminister Wiesław Leśniakiewicz przypomniał również, że w lutym bieżącego roku opublikowane zostało rozporządzenie w sprawie ostrzegania i alarmowania, czyli obowiązujące od niedawna rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach. Dokument określa rodzaje obowiązujących w Polsce sygnałów alarmów – innych dla ogłoszenia i dla odwołania alarmu.

176 mln z KPO

Wiesław Leśniakiewicz poinformował uczestników sejmowej sesji o tym, że Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej rozpoczęła proces budowania ogólnokrajowego systemu ostrzegania i alarmowania, który ma być, jak to ujął wiceminister: „na tyle odporny, żeby był skuteczny”. Wiceszef MSWiA podkreślał również, że na realizację pierwszego etapu budowy systemu przeznaczono 176 mln zł z unijnych środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

Przy czym, pierwszy etap budowy systemu ma być zrealizowany w ciągu dwóch lat.

Wzmocnienie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa

– W tym czasie powstanie ponad 4 tysiące nowych obiektów informacyjno-rozgłośnieniowych, a w  kolejnych latach system będzie rozbudowywany – mówił wiceminister. – Zapadła też decyzja, aby wzmocnić Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. W tym wariancie RCB staje się kluczowym elementem ochrony ludności. W tym miejscu nadmienię, że przygotowany przez poprzedni rząd – Prawa i Sprawiedliwości – projekt ustawy likwidował RCB. My natomiast obecnie, nie tylko nie likwidujemy tej instytucji lecz wzmacniamy ją poprzez doprowadzenie do ścisłej współpracy RCB z Centrum Operacji Powietrznych Sztabu Generalnego WP w celu wydawania komunikatów w sytuacji zagrożenia na terenie Ukrainy. To ważne – podkreślał podsekretarz Wiesław Leśniakiewicz.

Wiceszef MSWiA zaznaczał również, że zmiany te wzmacniają system informowania obywatela poprzez różne technologie już stosowane w RCB, m.in. Regionalny System Ostrzegania.

– Poprawiamy cały proces związany z komunikowaniem obywatela na wypadek nawet doraźnych zagrożeń wynikających z sytuacji pogodowych czy innych, które mogą mieć miejsce na terenie naszego kraju – podsumowywał wiceminister Leśniakiewicz.

Podsekretarz Leśniakiewicz podkreślił również, że RCB ma obowiązujące plany zarządzania kryzysowego i nie jest przewidywany dodatkowy proces planistyczny związany z obroną cywilną, lecz jedynie dopełnienie aktualnie obowiązujących planów związanych z zarządzaniem kryzysowym.

Potrzebny jeden plan

Wiceminister poinformował parlamentarzystów o tym, że badania liczby planów zarządzania kryzysowego realizowanych w gminach wykazały, że w wyniku ustawy o powszechnym obowiązku obrony powstały 23 różne plany, które są niekompatybilne. Zdaniem wiceministra powinien obowiązywać jeden plan, istotny z punktu widzenia zarządzania kryzysowego i właściwego działania całego systemu.

Wiceszef MSWiA przypomniał również, że RCB odpowiada za przygotowanie Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej – kluczowego elementu w zapewnieniu obywatelom bezpieczeństwa. Dodał też, że jest także plan operacyjny funkcjonowania RCB w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.