Samorządowcy i branża wod-kan w senacie (video)

Samorządowcy i przedstawiciele branży wod-kan, w tym eksperci i prawnicy, wszelkimi możliwymi środkami apelują do rządu i regulatora o jak najszybsze rozwiązanie dramatycznej sytuacji w branży spowodowanej wzrostem cen energii, inflacją i nie zatwierdzaniem taryf przez Wody Polskie. Tym razem, z inicjatywy Związku Miast Polskich, zwrócili się do senatorów.

Największy pracodawca w Polsce

Branża wod-kan w Polsce to około 150 tys. pracowników, w trudnych czasach pandemii przedsiębiorstwa funkcjonowały nieprzerwanie, bez żadnych zastojów, nawet na chwilę nie zaprzestały dostaw wody i odbioru ścieków. Bez żadnych tarcz i osłon. To słowa wypowiedziane podczas posiedzenia komisji przez Krzysztofa Dąbrowskiego, prezesa Izby Gospodarczej “Wodociągi Polskie”. Tymczasem teraz, kiedy wydawałoby się, że najgorsze pandemiczne doświadczenia mamy za sobą, sektor wod-kan jest w zapaści.

Zdecydowana większość notuje straty

Branża wodociągowo-kanalizacyjna w ciągu ostatnich 20 lat wykonała największy skok inwestycyjny i technologiczny spośród wszystkich sektorów polskiej gospodarki. Dziś 70 proc. przedsiębiorstw wod-kan notuje straty.

– Dziś branża jest mordowana z powodów politycznych. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków zakłada przecież konieczność racjonalizacji działalności spółek i wypracowanie dochodu na pokrycie tej działalności. Mówiąc wprost działalność spółek powinna być finansowana dzięki taryfom za dostawy wody i odprowadzanie ścieków. Pięć lat temu łudziliśmy się, że wprowadzenie regulatora, jakim są Wody Polskie, to krok naprzód, że będzie lepiej. Tymczasem dialog skończył się 12 września, kiedy przedstawiciele rządu i Wód Polskich stwierdzili, że prawo w Polsce nie będzie stosowane – mówi mec. Łukasz Ciszewski, ekspert Związku Miast Polskich.

Prawie 500 wniosków

Do dnia 24 października br. do regulatora wpłynęło 485 wniosków o skrócenie okresu obowiązywania taryfy. 217 zostało ocenionych negatywnie, 25 zostało zatwierdzonych, a 204 wnioski są dalej procedowane.

– W przypadku 46 proc. wniosków załączona dokumentacja nie uzasadniała zmiany obowiązującej taryfy, w 22 proc. mieliśmy do czynienia z niepełnym uzasadnieniem, a w przypadku 17 proc. brakuje zgodności z przepisami. Regulator musi ocenić czy taryfa została opracowana tak, aby zapewnić spółce odpowiednie przychody, ale przede wszystkim uchronić konsumenta przed nieuzasadnionymi podwyżkami – mówi Pawł Rusiecki, wiceprezes PGW Wody Polskie.

Zagrożona płynność finansowa

– Za słabo zabrzmiała informacja o tym, co się dzieje w przedsiębiorstwach. Są one na skraju utraty płynności finansowej. Na przełomie roku zostaną zmienione taryfy za energię. One stały się podstawą do uszczuplenia środków przeznaczonych na działalność. Zarządy ratują dziś płynność finansową poprzez redukcję kosztów – czyli remontów i nakładów inwestycyjnych – mówi Tadeusz Rzepecki, przewodniczący Rady IGWP.

Stanowisko senatorów

Po debacie na temat kryzysu ekonomicznego w branży wod-kan połączone komisje senackie, trzynastoma głosami za, jednym przeciw i dwóch wstrzymujących, przyjęły stanowisko. Oto jego treść:

Po wysłuchaniu wystąpień przedstawicieli samorządu gminnego oraz przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych komisje wnoszą o ścisłe przestrzeganie przepisów art. 24 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, w zakresie kryteriów określania taryf za wodę i ścieki oraz trybu i terminów rozpatrywania wniosków. Obiektywne czynniki wzrostu kosztów zaopatrzenia mieszkańców w wodę odpowiedniej jakości, zwłaszcza regulowane przepisami prawa oraz wytycznymi Ministra Finansów z dnia 3 października br. muszą być uwzględniane w całości. Nie wolno również pomijać kosztów odtworzenia, utrzymania i rozwoju infrastruktury, która musi zapewnić ciągłe dostawy wody o odpowiedniej jakości; w innych regulowanych dziedzinach zaopatrzenia mieszkańców w usługi pierwszej potrzeby, np. w energetyce, środki na utrzymanie i rozwój są zagwarantowane.

Komisje oczekują od właściwego ministra oraz od Prezesa PGW Wody Polskie informacji o sposobie realizacji powyższych wniosków, a także postulatów przedstawicieli samorządu gmin oraz branży wodociągowo-kanalizacyjnej w zakresie jasnych, przejrzystych zasad rozpatry­wania wniosków taryfowych:

• bezzwłoczne rozpatrywanie wniosków o skrócenie okresu obowiązywania obecnych taryf,
• uwzględnienie rzeczywistej, wysokiej dynamiki ich wzrostu w ostatnich miesiącach,
• wskaźniki makroekonomiczne, uwzględniane w taryfach, muszą być aktualne (ostatnie zostały podane przez resort finansów 3 października 2022 r.);
• wzrost cen energii i materiałów powinien być uwzględniany w pełnym wymiarze;
• wzrost wynagrodzeń powinien być odnoszony do rzeczywistej dynamiki płac w kraju;
• amortyzacja musi być uwzględniona w pełnym wymiarze, zapewniającym zarówno odtworzenie i utrzymanie istniejących środków trwałych jak i realizację zatwierdzonych planów modernizacji i inwestycji;
• należy uwzględnić faktyczny wzrost kosztów obsługi zadłużenia;
• należy przyjąć, że koszty eksploatacyjne rosną zgodnie z aktualnymi wskaźnikami makro­ekonomicznymi;
• w przedsiębiorstwach, których to dotyczy, należy uwzględnić rzeczywisty wzrost kosztów hurtowego zakupu wody oraz hurtowego odbioru ścieków.

Warszawa, 24 października 2022 r.

Poniżej zapis konferencji prasowej, która odbyła się przed posiedzeniem komisji senackich.