Średnie i małe miasta kupią autobusy zeroemisyjne. Jakie wymogi czekają je od 2025 r.?

W drugim, zakończonym naborze Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) otrzymał 101 wniosków od organizatorów transportu publicznego z całej Polski, w tym 69 wniosków o dotację. Wartość projektów wstępnie zakwalifikowanych do kolejnego kroku, czyli negocjacji warunków dofinansowania, została oszacowana na kwotę ponad 1,26 mld zł, z czego blisko 1,1 mld zł stanowić będą koszty kwalifikowane. Ważne dla NFOŚiGW jest to, że wśród wnioskodawców dominują przedstawiciele samorządów średnich i małych miast. Środki NFOŚiGW sfinansują koszty kwalifikowane zakupu ekoautobusów w podziale: 780,3 mln zł w formie bezzwrotnej dotacji oraz ponad 136 mln zł jako niskooprocentowaną pożyczkę.

W ramach złożonych wniosków planowane inwestycje (tzw. efekt rzeczowy) to:

Planowana liczba autobusów elektrycznych – 340 szt.
Planowana liczba autobusów wodorowych – 48 szt.
Planowana liczba punktów ładowania – 277 szt.
Planowana liczba stacji tankowania wodoru – 2 szt.

Od 2025 r. w miastach zero-i niskoemisyjne środki transportu

– Zgodnie z „Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku”, począwszy od roku 2025 w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców każdy przetarg musi dotyczyć wyłącznie zero-i niskoemisyjnych środków transportu zbiorowego. To ambitny, ale konieczny cel dla zdrowszego życia w polskich miastach i miasteczkach. Pomagają go realizować kolejne odsłony programu „Zielony Transport Publiczny” – podkreśla Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska. – Takie rządowe wsparcie rozwoju miejskiej elektromobilności jest szczególnie ważne dla rozwoju średnich i małych ośrodków. Mobilność mieszkańców może mieć kluczowe znaczenie nie tylko dla środowiska, ale także dla rozwoju gospodarczego i jakości życia w mniejszych miejscowościach – dodaje szefowa resortu.

Zadanie programu „Zielony Transport Publiczny” to przede wszystkim upowszechnianie zeroemisyjnej komunikacji miejskiej w całej Polsce. Ważny cel programu to oczywiście obniżenie wykorzystania energii i paliw emisyjnych w miejskim transporcie zbiorowym, ale wierzymy, że nasz program to także sposób na budowanie szerokiej świadomości społecznej na temat korzyści z upowszechniania elektromobilności. – uzupełnia Paweł Mirowski, p.o. prezes NFOŚiGW. – Warto także podkreślić, że w tej odsłonie programu „Zielony Transport Publiczny” zostały przewidziane preferencje dla mniejszych samorządów, które chcą rozwijać „zielony” transport miejski, a na co dzień mierzą się z wyzwaniami społeczno-gospodarczymi. Dzięki kolejnemu zastrzykowi wsparcia na modernizację taboru miejskiego takie samorządy będą mogły łatwiej radzić sobie z problemem wykluczenia transportowego, które według różnych szacunków może dotykać od 11 do nawet 15 mln Polaków. – wskazuje szef NFOŚiGW.

Gminy uzdrowiskowe

Wśród samorządów, które przechodzą do fazy negocjacji warunków dofinansowania w drugiej odsłonie programu „Zielony transport publiczny” znalazło się 6 gmin uzdrowiskowych: Duszniki-Zdrój, Jedlina-Zdrój, Muszyna, Rabka-Zdrój, Świeradów-Zdrój, Augustów. To także potwierdza rolę i potencjał wsparcia rządowego dla inicjatyw samorządowych. A warto zauważyć, że dodatkowo program „ZTP” pozwala także budować tzw. rynek beta dla rozwiązań wodorowych – rozumianych zarówno jako pojazdy jak i niezbędna do ich obsługi infrastruktura. Co ważne zakłada także wzmacnianie kompetencji w zakresie bieżącej obsługi tego typu pojazdów i infrastruktury, co może mieć niebagatelne znaczenie przy uruchamianiu kolejnych komponentów planu budowy gospodarki wodorowej. Spośród 67 gmin zakwalifikowanych do fazy negocjacyjnej drugiej edycji programu, cztery gminy: Andrychów, Rybnik Świdnik i Wałbrzych zadeklarowały chęć zakupu w sumie 48 autobusów wodorowych. W połączeniu z wodorowymi” zakupami zakontraktowanymi w pierwszym naborze (71 szt.) daje to już potencjalnie liczbę ponad 100 tego typu autobusów, które w ciągu najbliższych lat pojawią się na polskich ulicach.

Wielokierunkowe wsparcie

W ramach programu „Zielony Transport Publiczny” (pierwsza edycja) umowy o dofinansowanie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej już zawarły (lub są w trakcie tej procedury) samorządy kilkudziesięciu polskich miast i aglomeracji. Charakterystyczne jest przy tym to, że wsparcie ze środków publicznych jest udzielane przez NFOŚiGW wielokierunkowo i równomiernie, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju kraju, jednak ze szczególnym uwzględnieniem miast niedużych, mających wprawdzie spory potencjał społeczny i gospodarczy, ale borykających się z licznymi barierami rozwojowymi.

Lista rankingowa dostępna tutaj: www.gov.pl/web/elektromobilnosc