Rzetelne przeprowadzanie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko jest niezwykle istotne, bowiem pozwala identyfikować potencjalne konflikty środowiskowe i społeczne już na etapie planowania inwestycji. Kontrola NIK objęła 30 jednostek, w tym: Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, sześć urzędów marszałkowskich i 23 urzędy gmin.
Samorządy w ogniu krytyki
Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko (sooś) stanowią procedurę zapewniającą uwzględnienie wymagań ochrony środowiska przy sporządzaniu i przyjmowaniu dokumentów strategicznych w skali kraju oraz dla poszczególnych szczebli administracji publicznej. NIK oceniła, że procedura dotycząca przeprowadzania strategicznych ocen oddziaływania na środowisko przez organy jednostek samorządu terytorialnego (kontrolowano urzędy marszałkowskie i urzędy gmin) nie była realizowana prawidłowo.
Samorządy m.in. nie realizowały w pełni obowiązku podawania do publicznej wiadomości informacji o przystąpieniu do opracowywania dokumentu i o jego przedmiocie oraz możliwości zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy (z wyjątkiem dokumentów planistycznych), o odstąpieniu od przeprowadzenia sooś, o przyjęciu dokumentu strategicznego i możliwości zapoznania się z nim oraz uzasadnieniem i podsumowaniem do tego dokumentu.
Ponadto, ponad połowa skontrolowanych organów samorządowych nie sporządzała uzasadnienia i podsumowania do wszystkich przyjętych dokumentów strategicznych, a tylko jedna trzecia przekazała wszystkie przyjęte dokumenty strategiczne do właściwych organów administracji rządowej. Nieprawidłowości wynikały m.in. z wybiórczego stosowania przepisów prawa lub jego niewłaściwej interpretacji, braku wiedzy pracowników urzędów czy niewłaściwego przepływu informacji w urzędzie. NIK stwierdziła w tym obszarze niespójność rozwiązań prawnych (pomiędzy ustawami) oraz ich niekompletność.
Baza danych w GDOŚ do poprawki
NIK negatywnie oceniła funkcjonowanie bardzo ważnego elementu strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, jakim jest baza danych w zakresie sooś, prowadzona przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, z powodu jej niekompletności. Organy właściwe do przeprowadzania sooś zobowiązane były corocznie przekazywać do Generalnego Dyrektora informacje o prowadzonych sooś. Niestety, pomimo działań Generalnego Dyrektora przypominających o tym obowiązku, tylko nieliczne z kontrolowanych organów jst (jedna dziesiąta) zrealizowały ten obowiązek w pełni, a pozostałe nie realizowały go w ogóle lub częściowo, głównie z powodu przeoczenia tego obowiązku oraz braku wiedzy nt. prowadzonych sooś w innych komórkach organizacyjnych urzędu. W konsekwencji Generalny Dyrektor nie otrzymał informacji o ponad połowie przeprowadzonych sooś. Należy jednak zauważyć, że nawet przekazane Generalnemu Dyrektorowi informacje o prowadzonych sooś nie zostały wprowadzone do ww. bazy.
W celu poprawy efektywności i skuteczności realizacji zadań w obszarze strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, NIK zaproponował podjęcie działań przez Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Środowiska w zakresie ujednolicenia bądź nowelizacji odpowiednich ustaw, a przez kontrolowane jednostki w zakresie doprowadzenia do aktualności bazy sooś i publicznie dostępnych wykazów danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie.
Komentarze (0)