Od kiedy nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stała się faktem, temat dotyczący nowej rzeczywistości odpadowej powraca jak bumerang. Burzliwe dyskusje w tym zakresie toczyły się jeszcze przed wprowadzeniem rewolucyjnych zmian, jednak w tej chwili punkt ciężkości przesunięto na inny poziom – dziś branża dyskutuje nie o tym, czy wprowadzić zmiany, ale na temat tego, jak się do tego zabrać, by sprostać stojącym przed naszym krajem wyzwaniom.

W tych debatach komunalników, samorządowców i działających w branży prywatnych przedsiębiorców stara się wspomóc m.in. Ministerstwo Środowiska. Taką pomocą jest chociażby przedstawienie kilku projektów rozporządzeń do znowelizowanej ustawy, których lektura powinna nieco rozjaśnić w głowach tym, którzy mają wątpliwości co do tego, jak ma wyglądać nowa „odpadowa” Polska.
Zmienione przepisy dają ministrowi środowiska delegację do wydania ośmiu aktów wykonawczych do tej ustawy. Dwa z nich minister może przygotować fakultatywnie. Pierwsze cztery projekty rozporządzeń już zostały opublikowane na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska i przekazane do konsultacji.
 
Równi wobec prawa
Pierwszy akt prawny, o którym mowa, to projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Zgodnie z delegacją, regulacja ta określa wymogi dotyczące posiadanego przez przedsiębiorców wyposażenia oraz jego stanu technicznego i sanitarnego, a także wskazuje wytyczne w zakresie pojazdów wykorzystywanych do transportu i odbierania odpadów. Mowa w nim także o wymaganiach, które musi spełniać baza magazynowo-transportowa. Przewiduje się, że omawiany akt prawny wejdzie w życie w pierwszym kwartale przyszłego roku. Póki co, jest on na początku procesu legislacyjnego – przeszedł przez konsultacje społeczne i uzgodnienia resortowe, a obecnie podlega weryfikacji w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST). Przedmiotowe rozporządzenie ma na celu ujednolicenie na terenie całego kraju wymagań dotyczących podmiotów będących zarówno prywatnymi przedsiębiorcami, jak i gminnymi jednostkami odbierającymi odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.
 
Będzie weryfikacja
Kolejny projekt, który zakończył etap konsultacji społecznych i uzgodnień resortowych, dotyczy rozporządzenia w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami. Wskazuje on poziomy recyklingu oraz sposób ich obliczania. Opisanie metodologii wyliczenia tych poziomów pozwoli zweryfikować ich osiągnięcie przez wskazane podmioty. Określono je z podziałem na konkretne lata, tak by w 2020 r. docelowo osiągnąć 50-procentowy poziom recyklingu papieru, tworzyw sztucznych, metali i szkła oraz 70-procentowy – odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Podobnie jak ww. rozporządzenie, szacuje się, że w pierwszym kwartale 2012 r. będzie to już obowiązujący akt prawny. Najpierw jednak przyjrzy mu się dokładnie KWRiST podczas posiedzenia zwołanego na 21 grudnia br.
 
Opróżnianie z wymogami
Ministerstwo Środowiska opublikowało także projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu określania wymagań, jakie powinien spełnić przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. Aby również ten akt prawny mógł zacząć obowiązywać w pierwszym kwartale przyszłego roku, rozpoczęto już procedurę legislacyjną. W tej chwili dla tego projektu zakończono fazę konsultacyjną, jednak wciąż znajduje się on na etapie uzgodnień międzyresortowych. Zajmie się nim również KWRiST.
 
Do raportu!
Dokładnie w tym samym miejscu na swej drodze legislacyjnej znajduje się rozporządzenie w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi. Projekt ten zawiera wzory formularzy, które są przeznaczone osobno dla podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz dla przedsiębiorców, którzy zajmują się opróżnianiem zbiorników bezodpływowych i transportem nieczystości. Dodatkowo minister środowiska zaproponował wzór sprawozdania, które będzie sporządzane przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) i przedkładane marszałkowi województwa, a dotyczyć ma realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy.
 
Podobny formularz będzie zobowiązany wypełniać marszałek, tyle że w odniesieniu do gospodarowania odpadami komunalnymi na poziomie wojewódzkim. Sprawozdawczość ta będzie realizowana – zgodnie z projektem – raz w roku. Podobnie jak w przypadku dwóch ww. aktów prawnych, również do tego KWRiST będzie mogła przedłożyć swoje uwagi. Szanse ku temu da posiedzenie zwołane na 21 grudnia br.
 
Przyjdzie na to czas…
Na pozostałe projekty, zwłaszcza te obowiązkowe, przyjdzie nam jeszcze chwilę poczekać, ale należy przypuszczać, że resort przekaże je do konsultacji lada dzień, bo już w drugiej połowie grudnia. Wystarczy bowiem spojrzeć, na jakim etapie są nieopublikowane jeszcze propozycje regulacji. Otóż aktualnie trwają prace wewnątrzresortowe (dyskusje z ekspertami i prawnikami) odnośnie projektów rozporządzeń: w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu ich obliczania, a także w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Obiema regulacjami branża jest żywo zainteresowana. Pierwsza bowiem określi poziomy ograniczenia deponowanych na składowiskach bioodpadów z wyszczególnieniem konkretnych dat, tak by w latach 2013 i 2020 móc wykazać się wobec Komisji Europejskiej wypełnieniem naszych zobowiązań akcesyjnych i uniknąć kar. Natomiast rozporządzenie dotyczące MBP wskaże wymagania związane z tymi procesami oraz określi wymogi dla odpadów tam powstających, tzw. stabilizatu. Mając na względzie fakt, że również te regulacje planuje się wdrożyć w życie w tym samym terminie co omówione wyżej projekty, można żywić nadzieję na ich rychłe ukazanie się na stronie Ministerstwa.
 
Wydanie ostatnich dwóch rozporządzeń to już kwestia dobrej woli ministra środowiska. Jeśli uzna on za konieczne przygotowanie tych aktów prawnych, branża komunalna będzie mogła zapoznać się z rozporządzeniem dotyczącym szczegółowego zakresu, sposobu i formy sporządzania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami oraz jego aktualizacji, a także z rozporządzeniem określającym sprawozdawczość w tym zakresie.
 
Na podstawie materiałów znajdujących się na stronie Ministerstwa Środowiska opracowała Katarzyna Terek