Jubileusz 100-lecia Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego z międzynarodową konferencją

Spotkanie otworzyła prelekcja dr hab. Marcina Kubusa, prof. ZUT – prezesa Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego (PTD). – Jubileusz 100-lecia w pewien sposób zobligował nazwę konferencji. Zastanawiamy się nad naszą dziedziną nauki, którą w różny sposób kultywujemy – jaka była, jaka jest i jaka będzie w przyszłości? – zaznaczył prezes.  – Patrzymy w sposób szerszy niż stowarzyszenia naukowe, bo patrzymy oczami które są zaangażowane w sposób amatorski, ale unikalny, możliwy, podnoszący wartość naszego stowarzyszenia. Skąd przyszliśmy i dokąd zmierzamy? – dodał prof. Kubus.

Historia PTD w pigułce

Polskie Towarzystwo Dendrologiczne powstało we Lwowie, w 1924 r. Pierwsze spotkania entuzjastów zawiązania jakiegoś stowarzyszenia miłośników drzew i krzewów odbyły się 22 stycznia i 25 lutego 1924 r., w Zakładzie Botaniki Lasowej Politechniki Lwowskiej, gdzie pracował inicjator powołania Towarzystwa, dr Szymon Wierdak. –  wskazał prezes. Władze lwowskie zatwierdziły Statut PTD 7 grudnia 1924 r., i za tę datę uważa się oficjalny moment  powstania Towarzystwa. Celem PTD było “badanie drzew, drzewostanów, krzewów i bylin pod względem naukowym, użytkowym i zdobniczym oraz ich ochrona; szerzenie zamiłowania i wiadomości o ich życiu, hodowli oraz użytkowaniu w ogrodzie i lesie”. Polskie Towarzystwo Dendrologiczne było otwarte dla wszystkich, którzy byli miłośnikami, kolekcjonerami, znawcami lub badaczami drzew, krzewów i bylin. Idea ta przyświeca członkom do dziś.

Odtworzenie Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, które znamy dziś, nastąpiło w 2009 r. Statut odtworzonego Towarzystwa, którego siedzibą jest Wrocław i jego Ogród Botaniczny, został zatwierdzony przez sąd rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej 12 sierpnia 2009 r.

Jubileusz PTD i konferencja

Sesja jubileuszowa to nie tylko sięgnięcie do historii Towarzystwa, to także niebywała okazja do personalnych podziękowań osobom, które są zaangażowane w działalność i rozwój PTD. Wśród osób, które otrzymały pamiątkowe medale i dyplomy znaleźli się m.in.: Piotr Banaszczak, Krzysztof Borkowski, Marian Grodzki, Hanna Grzeszczak-Nowak, Jerzy Stolarczyk, Lucjan Kurowski.

Dr Irina V. Belyaeva-Chamberlain z Royal Botanic Garden, Kew wskazała, że naszym światowym celem jest ochrona bioróżnorodności co wiąże się z kompleksowymi studiami roślin w zakresie nauki o roślinach. W swej naukowej działalności skupia się ona obecnie na roślinach wierzbowatych. W jej opinii pierwszym krokiem dla ochrony bioróżnorodności jest klasyfikacja nazw roślin. Stąd też próba prowadzenia listy nazw roślin w ogólnodostępnym indeksie: International Plant Names Index (IPNI). Dzięki niemu można w prosty sposób sprawdzić nazwy taksonomiczne konkretnych roślin. Drugim krokiem jest edukacja społeczeństw w zakresie ochrony bioróżnorodności. W ogrodzie botanicznym w Kew podejmowane są próby zainteresowania ludzi tą tematyką. Angażowani są wolontariusze, którzy np. działają jako przewodnicy lub są odpowiedzialni za komunikację z dziećmi i rodzinami. Wolontariusze wspomagają także naukowców chociażby w suszeniu roślin czy digitalizacji danych.

Eike J. Jablonski, prezes niemieckiego Towarzystwa dendrologicznego, der Deutschen Dendrologischen Gesellschaft e. V. (DDG), przedstawił projekt ochrony starych drzew. Okazuje się, że rozwinięte w Niemczech systemy bhp prowadzą do tego, że mocno przycina się stare drzewa. DDG chce więc promować świadomość, że o starodrzew można właściwie zadbać. Stąd też pomysł na projekt Nationalerbe-Bäume, wzorowany na brytyjskim. W jego ramach, w Niemczech zostanie dokonany wybór 100 drzew, które łącznie przez 10 lat będą promowane i obejmowane należytą pielęgnacją (10 drzew w skali roku). W proces włączeni są mieszkańcy, którzy na stronie internetowej mogą głosować za wyborem konkretnego drzewa do projektu. W następstwie DDG będzie uświadamiać, w szczególności osobom które zajmują się pielęgnacją sędziwych drzew, fazy życia drzew, które rządzą się swoimi prawami. Ich zamiarem jest wskazywanie dobrych praktyk w zakresie pielęgnacji. W ramach projektu zakłada się budżet 8 tys. euro na jedno drzewo. Uwzględniono tu koszt pierwszej inspekcji, zabiegów pielęgnacyjnych, a także tabliczki znamionowej i organizację eventu, którego celem jest promocja sędziwych okazów wśród lokalnej społeczności. W tej chwili w programie funkcjonuje 42 drzew, wśród nich te, znajdujące się blisko granicy z Polską.

Uzupełnieniem sesji referatowej i jubileuszowej są sesje terenowe zaplanowane na następne dwa dni. Uczestnicy zjazdu mogą wziąć udział w wycieczce do Kórnika, Rogalina i Gołuchowa. Mają też okazję zapoznać się z zielenią miejską Poznania, kolekcją roślin w Ogrodzie Botanicznym UAM i Arboretum Leśnym w Zielonce.

Działalność organizacji

Celem Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego jest zrzeszanie osób zainteresowanych szeroko rozumianą dendrologią, pogłębianie oraz upowszechnianie wiedzy na temat biologii, ekologii i uprawy roślin drzewiastych, a także inicjowanie i prowadzenie zespołowych badań naukowych w tej dziedzinie. 

Do podstawowych form działalności Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego należą seminaria naukowe; zjazdy i konferencje naukowe – Walne Zgromadzenia Towarzystwa odbywane co cztery lata, połączone z ogólnokrajowymi lub międzynarodowymi sympozjami; szkolenia dendrologiczne przeznaczone dla różnych grup odbiorców; wycieczki dendrologiczne; wyjazdy studyjne do krajowych i zagranicznych placówek naukowych i edukacyjnych zajmujących się badaniami, dydaktyką i popularyzacją wiedzy w zakresie dendrologii; inwentaryzacja oraz obejmowanie patronatem ginących i zagrożonych obiektów dendrologicznych, np. parków, zabytkowych alei, drzew pomnikowych, zbiorów zielnikowych i kolekcji próbek drewna; popularyzacja dendrologii w społeczeństwie; doradztwo w zakresie uprawy oraz pielęgnacji drzew i krzewów; wydawanie publikacji naukowych i popularnonaukowych; gromadzenie zbiorów dendrologicznych.

Patronat medialny nad wydarzeniem objął miesięcznik “Zieleń Miejska”.