Cisza wokół ROP. Kolejne branże liczą na konkrety

Na czerwcowe konsultacje dotyczące planowanej ustawy o rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP) Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaprosiło przedstawicieli kilku grup interesariuszy żywotnie zainteresowanych tym poważnym tematem. W końcu ROP wpłynie bezpośrednio na funkcjonowanie całej krajowej gospodarki odpadowej. Dotyczy on bowiem i producentów opakowań oraz produktów w opakowaniach, i recyklerów, i konsumentów. Zdziwienie wywołało więc nie zaproszenie na rozmowy przedstawicieli branży odpadowej, a więc tych, którzy odpady zbierają i przetwarzają. 

Tymczasem w opinii większości przedsiębiorców i samorządowców uczestniczących w czerwcowych konsultacjach w sprawie ROP w MKiŚ, zaproponowana dyskusja była zbyt jałowa i pozbawiona konkretów. Jej uczestnikom nie zaprezentowano nawet założeń planowanej ustawy, nie wiedzieli więc oni, czego dotyczyć będzie rozmowa. A ta – w opinii większości uczestników, z którymi Portal Komunalny rozmawiał – nie spełniła ich oczekiwań.

– Branża kartonów do płynnej żywności, podobnie jak inne podmioty zaangażowane w konsultacje, oczekuje opublikowania projektu ustawy. Zgodnie z dyrektywą, przepisy te powinny były pojawić się w polskiej przestrzeni prawnej już rok temu. A każdy miesiąc opóźnienia to niepewność odnośnie konstrukcji systemu i podziału kompetencji – mówi Łukasz Sosnowski, prezes Fundacji ProKarton, założonej w 2011 r. przez trzech producentów opakowań do płynnej żywności: Tetra Pak, SIG Combibloc i Elopak.

Finansowanie systemu

Według niego, to co budzi niepokój w kontekście opublikowanych w maju br. założeń projektu ustawy to brak informacji na temat przepływów finansowych w nowym systemie ROP. Zdaniem branży kartonów do płynnej żywności środki takie powinny być przeznaczone na zadania określone w przepisach znowelizowanej dyrektywy w sprawie odpadów. Mowa tu w szczególności o selektywnej zbiórce odpadów, transporcie i przetwarzaniu odpadów w celu osiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu. Ze środków w systemie ROP nie powinno się natomiast finansować zadań, które wykraczają poza dyrektywę.

Również recyklerzy uczestniczący w spotkaniu w ministerstwie zwracali uwagę na potrzebę szczegółowej analizy finansowej polskiego rynku odpadowego z uwzględnieniem jego potencjału rozwojowego, luki inwestycyjnej oraz unijnych celów recyklingu.  Mówili oni o potrzebie realnej analizy finansowej kosztów zbiórki i recyklingu opakowań sporządzonej na zlecenie nowego regulatora, o niezbędnej analizie kosztów poszczególnych etapów odzyskiwania surowców z odpadów, a także o szarej strefie wśród wprowadzających.

Zdaniem Ł. Sosnowskiego, środki finansowe powinny być przeznaczane na działania odnoszące się do opakowań, w których wprowadzają produkty na rynek konkretni wprowadzający. Aby to osiągnąć, system powinien gwarantować, że dostępne będą informacje m.in. na temat wydatków generowanych przez system, w tym działań podejmowanych przez gminy. Tylko takie rozwiązanie, zdaniem ekspertów, pozwoli na określenie rzeczywistych kosztów i oparcie ich na zasadzie kosztu netto. Funkcjonowanie systemu powinno opierać się na dialogu wszystkich uczestników rynku i być wypracowywane szeroko ze wszystkimi zainteresowanymi, w tym z przedsiębiorcami, na których ciążą obowiązki wynikające z ROP.

Określić przydatność do recyklingu

Zgodnie z zapisami dyrektywy, system powinien uwzględniać przydatność do recyklingu danego rodzaju odpadu lub grupy odpadów. W związku z tym nowe przepisy powinny uwzględniać ten aspekt przy konstruowaniu poziomu obowiązków finansowych oraz konstrukcji systemu.

– Jeżeli spojrzymy na odpady opakowaniowe wielomateriałowe, to są wśród nich takie, których selektywnie się nie zbiera, lub których recykling jest trudny albo niewykonalny. Nie dotyczy to kartonów do płynnej żywności, które stanowią większość opakowań wielomateriałowych. Są one zbierane selektywnie i poddawane recyklingowi, także w Polsce – tłumaczy Ł. Sosnowski.

– Nowy system powinien zatem brać pod uwagę przydatność do recyklingu w ramach poszczególnych frakcji, jak np. przydatność do recyklingu kartonów do płynnej żywności w całej frakcji odpadów wielomateriałowych. Wypracowanie zasad opłaty modulowanej czy – wzorem innych państw – cel recyklingowy dla kartonów do płynnej żywności to narzędzia, które pozwoliły urzeczywistnić zasady gospodarki o obiegu zamkniętym w polskim systemie ROP.

27-28 lipca br. redakcja „Przeglądu Komunalnego” zaprasza na konferencję on-line „Platforma Dyskusyjna ROP”. Będzie to doskonała okazja do przeanalizowania w gronie wszystkich interesariuszy rynku bieżących kwestii dotyczących wdrożenia w Polsce zasad rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Udział w tym wydarzeniu jest bezpłatny, wystarczy rejestracja TUTAJ.