Dotacje na inwestycje wod-kan w Wielkopolsce nie pokryją potrzeb gmin [KOMENTARZ]

Pod koniec stycznia Samorząd Województwa Wielkopolskiego opublikował listę inwestycji z zakresu gospodarki wodno-ściekowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Jak poinformował Urząd Marszałkowski, limit środków dla województwa wielkopolskiego, określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla tego rodzaju inwestycji wynosił 17,4 mln euro, co przy kursie euro wyznaczonym przez Europejski Bank Centralny, dało pulę ponad 76,8 mln zł. Według eksperta, doktora Tomasza Warężaka z Uniwersytetu Zielonogórskiego, to zdecydowanie za mało.

Pieniądze na budowę infrastruktury

Samorządy mogły się starać o maksymalnie 2 mln zł dotacji na takie inwestycje jak: budowa oczyszczalni ścieków, stacji uzdatniania wody, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, a także oczyszczalni przydomowych.

– O przyznanie pomocy mogli się ubiegać beneficjenci, których operację uzyskały co najmniej 12 punktów. Punktacja była ustalana na podstawie m.in.: dochodu podatkowego gminy, średniej stopy bezrobocia w powiecie czy procentu skanalizowania i zwodociągowania gminy – tłumaczy dr Tomasz Warężak. – Ponadto w ramach tzw. kryteriów regionalnych, gminy w Wielkopolsce otrzymywały dodatkowe punkty za to, że co najmniej 50% kosztów kwalifikowalnych przeznaczy się na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków lub operację zaplanowane w miejscowości, na obszarze której nie była dotąd realizowana inwestycja finansowana z PROW – wyjaśniał.

Przy rozdawaniu tej puli środków obowiązywały nowe zasady. Tym razem trzeba było wykazać, że planowana inwestycja będzie opłacalna. Gminy musiały dołączyć do wniosku analizę efektywności finansowej, której zadaniem miało być wskazanie technologii, która w danym obszarze jest najbardziej racjonalna z punktu widzenia ekonomicznego. Porównywane były co najmniej dwa warianty i wybierany był ten najtańszy, nie tylko ze względu na jednorazową inwestycję, ale i na koszty eksploatacji w najbliższych 35 latach.

 Nie wszyscy dostaną dofinansowanie

 Wśród gmin i spółek gminnych, które uzyskały minimalne 12 punktów, znalazło się 129 samorządów z Wielkopolski. Łącznie zawnioskowano o 212,6 mln zł. Wartość dotacji sięgała 63,63% wartości inwestycji, a więc łączna kwota zaplanowanych inwestycji na obszarach wiejskich wielkopolski wyniosła blisko 335 mln zł.

– Do dalszej szczegółowej oceny przeszło 77 wniosków na kwotę 115 mln zł, co oznacza, że inwestycje rzędu 155 mln zł na pewno nie otrzymają wsparcia dotacyjnego. Spośród wszystkich złożonych wniosków 80% dotyczyła inwestycji łączących operacje ściekowe z wodnymi, uwzględniając fakt, iż na obszarach wiejskich 84,3% ludności przyłączonych jest do sieci wodociągowej. Tak duże zainteresowanie inwestycjami wodnymi wśród gmin można uznawać raczej jako szansę uzyskania dodatkowych punktów (1,5), a nie realne potrzeby w tym zakresie – ocenia dr Warężak.

Co dziesiąty wniosek dotyczył budowy oczyszczalni przydomowych. Świadczyć to może o coraz większych potrzebach na tego rodzaju inwestycje. Jak analizuje doktor Warężak, analogiczna lista operacji sprzed 7 lat wykazała, iż budową oczyszczalni przydomowych zainteresowana była tylko jedna na dwadzieścia gmin. Ponad 60% planowanych inwestycji dotyczy rozbudowy istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej. To z kolei powinno wpłynąć na poprawę skanalizowania polskiej wsi, której aktualny stan wynosi 37,7% (dane GUS z 2014 r.).

Co ciekawe, żaden ze złożonych wniosków nie obejmuje budowy nowych oczyszczalni (poza przydomowymi). Zdaniem eksperta świadczy to o braku potrzeb w tym zakresie, a uwzględniając wiele zaplanowanych inwestycji kanalizacyjnych, potwierdza, iż szereg oczyszczalni gminnych pracuje w niewielkim obciążeniu ściekami dopływającymi i wymaga dociążenia. Dla porównania, w analogicznym pierwszym naborze wniosków w 2010 r. (PROW 2007-13), wielkopolskie samorządy zawnioskowały o kwotę ponad 420 mln zł, składając 154 wnioski o dotacje.