Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza. Polska: niemal 700 tys. wniosków i 17 mld zł dotacji w 5 lat

Wyższe kwoty dotacji

Paweł Mirowski podkreślił, że program istotnie przyspieszył od 3 stycznia 2023 r. Od tego dnia wprowadzono m.in. wyższe poziomy dofinansowania, co wprost przełożyło się na wyższe kwoty dotacji przysługujące w programie. Obecnie w najwyższym poziomie dofinansowania na kompleksową termomodernizacja i wymianę kopciucha można otrzymać do 136 tys. 200 zł bezzwrotnej dotacji.

– Od 3 stycznia w programie złożono ok. 140 tys. wniosków na 7 mld zł. Od tego momentu program znacznie przyspieszył i tygodniowo składanych jest ok. 5 tys. wniosków o dotacje. W wyniku wprowadzonych kolejnych uproszczeń w programie znacznie przyspieszyły także wypłaty środków dla beneficjentów, którzy skorzystali z programu. Teraz wojewódzkie fundusze wypłacają beneficjentom ok. 100 mln zł tygodniowo – przekazał wiceszef NFOŚiGW.

Nie tylko dotacje

Mirowski pytany o to, czy uda się wypełnić jeden z celów programu, czyli wydanie na działania antysmogowe 103 mld zł, ocenił, iż przy obecnym tempie realizacji, „ten cel jest do osiągnięcia”.

– Należy pamiętać, że w ramach budżetu programu wynoszącego 103 mld zł, 83 mld zł ma być przeznaczone na dotacje, a reszta to środki zwrotne w ramach ścieżki bankowej “Czystego Powietrza”. Przy tych warunkach, które teraz stworzyliśmy i atrakcyjnym dofinansowaniu, cel finansowy i rzeczowy określony w programie „Czyste Powietrze” wydaje się do osiągnięcia – powiedział rozmówca PAP.

Realne oszczędności

Według Mirowskiego w programie nie chodzi obecnie wyłącznie o wymianę kopciucha i ochronę powietrza. Korzyścią dla beneficjentów – jak wskazał – są oszczędności wynikające ze znacznego zmniejszenia zużycia energii po przeprowadzonej termomodernizacji domu. Zmniejszone zapotrzebowanie na energię to istotne oszczędności w budżetach domowych wynikające z mniejszej ilości zakupionego opału i energii zużywanej w gospodarstwie domowym.

Ile gmin bierze bezpośredni udział w programie?

Wiceszef NFOŚiGW dodał, że dzięki inicjatywie Funduszu w „Czyste Powietrze” bezpośrednio zaangażowanych jest 86 proc. gmin w Polsce. Dzięki umowom i dodatkowym środkom mogą one prowadzić punkty konsultacyjno–informacyjne dla swoich mieszkańców.

Kredyt Czyste Powietrze

W programie biorą udział też banki, które w ramach „Kredytu Czyste Powietrze” oferują dotowaną pożyczkę dla chętnych, a dotacja z programu przeznaczona jest na częściową spłatę kapitału kredytu. Kredyt gwarantowany jest z Ekologicznego Funduszu Poręczeń i Gwarancji utworzonego ze środków NFOŚiGW w Banku Gospodarstwa Krajowego; dzięki temu banki mogą przedstawić atrakcyjniejszą finansowo ofertę uczestnikom programu „Czyste Powietrze”.

Poprowadzą „za rękę”

Mirowski poinformował, że w drugiej połowie 2024 r. miałby też ruszyć ogólnopolski program dla tzw. operatorów programu „Czyste Powietrze”. Zadaniem operatorów będzie prowadzenie „za rękę” potencjalnych beneficjentów podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania programu „Czyste Powietrze”, którzy bez dodatkowego wsparcia nie są w stanie samodzielnie podołać ciężarowi organizacyjnemu inwestycji realizowanej w ramach programu. Bezpłatna pomoc operatorów będzie polegała na identyfikacji potencjalnych beneficjentów, przekonaniu ich o niezbędności podjęcia działań związanych z wymianą nieefektywnego źródła ciepła lub termomodernizacją budynku mieszkalnego oraz przeprowadzeniu przez cały proces – począwszy od wnioskowania o dotację, realizację przedsięwzięcia, aż do całkowitego rozliczenia dotacji. Obecnie realizowane są trzy pilotaże w województwach małopolskim, warmińsko-mazurskim oraz świętokrzyskim. W zależności od województwa biorą w nich udział przedsiębiorcy, fundacje, stowarzyszenia, związki wyznaniowe, czy samorządy gminne.

Co dalej z progami dochodowymi?

Pytany o ewentualne zmiany w programie Mirowski wskazał, że na razie gruntowne modyfikacje nie są przewidziane, choć rozważana jest weryfikacja progów dochodowych, od których wysokości przysługują odpowiednie dotacje.

Poprawa jakości powietrza to wynik wielu działań

– Główny cel, czyli poprawa jakości powietrza – co pokazują dane GIOŚ – jest realizowany. Sukcesywnie wymieniane są kopciuchy, a to przekłada się na mniejszy smog i poprawę jakości powietrza w Polsce. Należy jednak zwrócić uwagę, że do ograniczenia tego zjawiska przyczynia się nie tylko program “Czyste Powietrze”, ale także inne realizowane przez NFOŚiGW programy, jak np. Mój Prąd, Energia dla Wsi, Mój Elektryk, czy Zielony Transport Publiczny, na które przeznaczyliśmy miliardy złotych” – podsumował wiceprezes.