Nowelizacja taryf wod-kan. Konfederacja Lewiatan przeciw przekazaniu kompetencji

W styczniu opublikowano projekt nowelizacji ustawy o zaopatrzeniu w wodę i ścieki, który zakłada przywrócenie samorządom prawa do ustalania opłat za wodę i ścieki. Ekspert Konfederacji Lewiatan, Piotr Mazurek, podkreśla, że organizacja zgadza się z potrzebą usprawnienia procesu zatwierdzania taryf, ale sprzeciwia się powrotowi do rozwiązań sprzed 2018 roku, które dawały gminom kompetencje w tym zakresie.

Zdaniem Mazurka, przekazanie decyzji taryfowych gminom może prowadzić do upolitycznienia procesu i kierowania się lokalnymi interesami politycznymi, zamiast realnymi potrzebami infrastrukturalnymi. Podkreśla również, że gminy nie posiadają odpowiednich służb ani kompetencji merytorycznych do oceny wniosków taryfowych, co może wydłużyć i skomplikować proces.

Postulaty Konfederacji Lewiatan

Konfederacja Lewiatan postuluje, aby kompetencje w zakresie zatwierdzania taryf pozostały w Przedsiębiorstwie Gospodarki Wodnej Wody Polskie jako organie regulacyjnym. Organizacja proponuje również wprowadzenie “milczącej zgody”, która pozwoliłaby na automatyczne wejście taryfy w życie po upływie 45 dni od złożenia wniosku, jeśli organ regulacyjny nie wyda decyzji.

Eksperci Lewiatana zgadzają się, że uzgodnienie taryfy powinno być wymagane jedynie w przypadku, gdy planowana zmiana przekracza wzrost inflacyjny lub 15% w stosunku do poprzedniej taryfy. Proponują również automatyczne uwzględnianie podwyżek inflacyjnych w taryfach bez konieczności zatwierdzania przez organ regulacyjny.

Lewiatan popiera możliwość określenia taryfy na okres krótszy niż trzy lata oraz zniesienie opłaty za jej zatwierdzenie, która obecnie jest ponoszona przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne.

Krytyka taryfy progresywnej

Konfederacja Lewiatan sprzeciwia się propozycji wprowadzenia przez gminy taryfy progresywnej. Organizacja uważa, że takie rozwiązanie jest niejasne i może negatywnie wpłynąć na sytuację finansową firm oraz podnieść ceny dla niektórych odbiorców.

Lewiatan postuluje, aby do postępowań wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie ustawy stosować dotychczasowe przepisy. Organizacja uważa również, że okres wejścia w życie nowych przepisów powinien wynosić co najmniej sześć miesięcy od dnia ich ogłoszenia.

Zgodnie z projektowanymi przepisami, gminy będą miały wyłączną kompetencję do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Obecnie taryfy zatwierdzają Wody Polskie, a samorządy mogą odwoływać się od decyzji regulatora do prezesa Wód Polskich, a następnie do sądu. Wody Polskie zachowają możliwość ingerencji w proces zatwierdzania taryf, gdy proponowana taryfa wzrośnie o ponad 15% w porównaniu do średnich taryf z ostatnich trzech lat.

Mechanizm taryfy progresywnej

Projekt przewiduje możliwość wprowadzenia taryfy progresywnej, w której stawki rosną wraz ze wzrostem zużycia wody. Wprowadzenie takiego systemu wymagałoby aktu prawa miejscowego, określającego poszczególne progi zużycia oraz odpowiadające im stawki.

Taryfa progresywna miałaby uwzględniać liczbę osób w gospodarstwie domowym na podstawie deklaracji. Gminy decydujące się na ten system mogłyby obniżyć ceny dostępu do wody pitnej dla mieszkańców oraz elastycznie kształtować stawki dla większego zużycia.

Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie uważa, że wprowadzenie taryfy progresywnej pogorszy sytuację finansową przedsiębiorstw oraz znacznie podniesie ceny w wyższych progach zużycia, co może wpłynąć negatywnie na część odbiorców.

Obecne przepisy

Obowiązujące od 2017 roku przepisy określają, że organem regulacyjnym dla taryf wodnych i ściekowych są Wody Polskie, a organem odwoławczym jest ich prezes. Taryfy obowiązują przez trzy lata, ale w uzasadnionych przypadkach przedsiębiorstwo może wnioskować o skrócenie tego okresu i zmianę taryfy w trakcie jej obowiązywania.

Tematyka prawa taryfowego zostanie poruszona na konferencji “Nowelizacja Prawa Taryfowego – dobry kierunek zmian?”. Więcej informacji i zapisy: