Nowelizacja ustawy o odpadach niedopracowana? RIPOK-owcy chcą zmian

Projekt nowelizacji ustawy o odpadach sprawia wrażenie pisanego „na kolanie” i może doprowadzić do efektu odwrotnego niż zamierzony – oceniają przedstawiciele branży gospodarki odpadami. Wskazują, że walka z patologiami, jakimi są pożary wymaga dogłębnej analizy i oferują resortowi środowiska swoją pomoc.

Przedstawiciele Rady RIPOK przygotowali uwagi odnośnie projektu nowelizacji ustawy o odpadach, który Ministerstwo Środowiska przedstawiło w ubiegłym tygodniu. Proponowane zmiany w opinii resortu doprowadzą do zmniejszenia liczby pożarów odpadów.

Tymczasem autorzy listu zarzucają ministerstwu brak szczegółowej analizy pożarów, zwracają również uwagę na zbytni pośpiech w przygotowaniu projektu i proponują wspólne wypracowanie wieloaspektowej strategii w gospodarowaniu odpadami.

Za szybko i chaotycznie

W związku z nasilającą się falą pożarów odpadów Ministerstwo Środowiska przedstawiło projekt nowelizacji ustawy, w którym uwzględnia szereg zmian. Przygotowanie nowych przepisów od momentu zapowiedzenia ich przez ministra Henryka Kowalczyka zajęło resortowi 2 tygodnie. Zdaniem Rady RIPOK pośpiech może doprowadzić do efektu odwrotnego niż zamierzony.

– Tworząc projekt zmian w pośpiechu i pod presją czasu, pomimo słuszności kierunku działań, nie udało się uniknąć kilku zapisów wprowadzających chaos i mogących być przyczyną problemów lub wręcz uniemożliwiać działalność uczciwych i legalnie prowadzonych punktów zbierania, magazynowania i instalacji przetwarzających odpady – czytamy w liście do ministra Kowalczyka.

Zmiany likwidują PSZOK-i?

Zdaniem Rady RIPOK doprecyzowania wymagają zapisy choćby w kontekście skrócenia okresu magazynowania wszystkich rodzajów odpadów do jednego roku. Jest on niezasadny w przypadku odpadów budowlanych, surowców wtórnych w okresie dekoniunktury na rynku oraz wytwarzanych okresowo i w małych ilościach.

Kolejna rzecz, na którą zwraca się uwagę to obowiązek bycia właścicielem terenu magazynowania odpadów niebezpiecznych. Zdaniem branży doprowadzi to do „likwidacji większości PSZOK-ów lub do zaprzestania zbierania w nich odpadów niebezpiecznych, jakimi są np. niektóre ZSEiE lub inne odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych”.

Według Rady RIPOK doprowadzi to do osiągnięcia odwrotnego od zamierzanego skutku ekologicznego, co mija się z celem. Podobnie z wymaganym w nowych przepisach dopuszczeniem do zbierania odpadów tylko na terenach posiadających uchwalony Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Jak czytamy, może doprowadzić to do likwidacji większości PSZOK-ów i stacji przeładunkowych odpadów wybudowanych zgodnie z obowiązującym prawem oraz zablokuje lub opóźni budowę nowych obiektów co najmniej o kilka lat.

Wrzuceni do jednego worka

Autorzy odnoszą się również do braku rzetelnej analizy pożarów pod kątem kryteriów rodzajów odpadów, celów ich gromadzenia, źródeł ich pochodzenia i podmiotów ich gromadzących. Wszystkie zdarzenia traktuje się jednakowo, przez co legalnie działające zakłady i instalacje sprowadzane są do jednego poziomu z porzuconymi magazynami i wysypiskami.

– Brak jest rozróżnienia pożarów odpadów zgromadzonych w celu ich późniejszego hipotetycznego przetworzenia w bliżej nieokreślonych instalacjach od gromadzonych rzeczywiście w celu w celu ich przetworzenia. Nie ma także rozdzielenia na pożary magazynów odpadów od pożarów składowisk. Brak także analizy ekonomicznych skutków pożarów dla ich właścicieli – twierdzi Rada RIPOK.

Zdaniem ekspertów dopiero analiza problemów z uwzględnieniem tych kryteriów pozwoli na wyeliminowanie potencjalnych źródeł patologii, jednocześnie nie utrudniając działalności legalnie i uczciwie działającym podmiotom, podnosząc także koszty ich działalności.

W piśmie Rada RIPOK zwraca także uwagę na pozytywy proponowanych zmian: zakaz importu zagranicznych odpadów konkurujących z odpadami wytwarzanymi w Polsce; wprowadzenie kontroli przez PSP miejsc magazynowania odpadów, czy ustanowienie zabezpieczenia roszczeń – zapewniając środki na likwidację magazynów.

Zdaniem Rady RIPOK problem pożarów odpadów gromadzonych w magazynach ma kilka podstawowych przyczyn, które powtarzają się od lat:

1. Wzrost poziomu zamożności społeczeństwa skutkujący zwiększoną ilością wytwarzanych odpadów w tym szczególnie odpadów z tworzyw sztucznych.
2. Zakaz składowania frakcji kalorycznej powyżej 6 MJ/kg.
3. Wzrost podaży odpadów kalorycznych wskutek wdrożenia selektywnego zbierania odpadów, wzrostu ilości RIPOK wyposażonych w zaawansowane sortownie wytwarzających więcej strumieni odpadów.
4. Wstrzymanie przyjmowania odpadów przez Chiny.
5. Znaczący wzrost ilości odpadów kalorycznych sprowadzanych na teren Polski z innych krajów.
6. Brak mocy przerobowych instalacji do recyklingu tworzyw sztucznych oraz zapotrzebowania rynku na produkty z recyklingu.
7. Brak realnej Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta wyrażającego się w odpowiedzialności za produkt wprowadzanych na rynek oraz jego ekoprojektowanie.
8. Brak wystarczających wydajności instalacji do termicznego przetwarzania odpadów posiadających wartość kaloryczną a nie kwalifikujących się do recyklingu materiałowego.

W celu realizacji autentycznych reform przepisów branża proponuje powołanie przez Ministra Środowiska przy współpracy z innymi Ministrami zespołu eksperckiego, który wypracowałby strategię w gospodarce odpadami uwzględniając wieloaspektowe i efektywne działania i deklarujemy udział jego pracach.

Czytaj także: Gospodarujący odpadami nie zgadzają się na łączenie ich z mafią śmieciową

Gospodarujący odpadami nie zgadzają się na łączenie ich z mafią śmieciową