Rząd przyjął nowelizację ustawy o OZE

Projekt obejmuje nowelizację trzech ustaw: o odnawialnych źródłach energii, o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz Prawo budowlane (w przypadku dwóch ostatnich zmiany dotyczą zasad budowy i opodatkowania farm wiatrowych).

Zgodnie z unijnymi regulacjami

Zdaniem Ministerstwa Energii proponowane rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców działających w obszarze energetyki odnawialnej. Mają też zapewnić harmonizację polskich regulacji z unijnymi dotyczącymi pomocy publicznej, określonymi w „Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020”, a także usunąć wątpliwości interpretacyjne, prawne i redakcyjne w różnych obszarach obecnej ustawy.

Nowe regulacje, co podkreśla rząd, wpisują się również w realizację celów wskazanych w dokumentach strategicznych: Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), Krajowym Planie Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD) oraz projekcie Polityki Energetycznej Polski do roku 2030 (PEP 2030).

Zobacz projekt nowelizacji ustawy o OZE:

Zmiany definicji i nowe mechanizmy wsparcia

Zaproponowane zmiany w przepisach wprowadzają m.in. nowe brzmienie definicji: biomasy, biomasy pochodzenia rolniczego, biowęgla, dedykowanej instalacji spalania biomasy, hybrydowej instalacji OZE, instalacji OZE, małej instalacji, mikroinstalacji, modernizacji, spółdzielni energetycznej, stałej ceny zakupu i toryfikatu (chodzi o wysokoenergetyczne paliwo stałe).

Zdaniem resortu energii proponowane rozwiązania usprawnią system aukcyjny w energetyce – dostosowano go do potrzeb i możliwości małych wytwórców energii, np. małych elektrowni wodnych i instalacji biogazowych. Wprowadzono nowe mechanizmy wsparcia dla małych wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (instalacje o mocy do 500 kW i od 500 kW do 1 MW mocy zainstalowanej elektrycznej) dla wybranych technologii (hydroenergtyka i biogaz), który zapewni im lepsze dopasowanie do dynamicznie zmieniających się uwarunkowań na rynku energii elektrycznej.

Wprowadzono też nowy mechanizm rozliczeń zakładający zakup niewykorzystanej energii elektrycznej po gwarantowanej cenie. Stała cena zakupu ma stanowić 90 proc. ceny referencyjnej dla danego typu instalacji i będzie waloryzowana corocznie średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z poprzedniego roku kalendarzowego. Rozwiązanie to przyczyni się do rozwoju instalacji oze o niewielkich mocach, które nie miałyby szans konkurować w systemie aukcyjnym.

Nowelizacja zakłada także dwie możliwości sprzedaży nadwyżek energii wyprodukowanej przez wytwórców, którzy zakwalifikują się do systemu sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie: sprzedaż do sprzedawcy zobowiązanego albo sprzedaż do podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany wraz z prawem wytwórcy do pokrycia ujemnego salda.

Biogaz, woda i wiatraki

Jeśli chodzi o rozwój biogazowni, to zdaniem resortu energii nowe rozwiązania zapewnią lepsze zagospodarowanie odpadów pochodzenia organicznego z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów oraz produktów ubocznych produkcji rolnej, a ponadto przyczynią się do poprawy środowiska naturalnego oraz jakości życia mieszkańców dzięki dodatkowej redukcji odoru, pochodzącego m.in. ze składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków.

Rząd podkreśla, że rozwój elektrowni wodnych, dzięki nowym przepisom, będzie miał szczególne znaczenie w kontekście realizacji celów środowiskowych, społecznych i gospodarczych. Obiekty te pełnią bowiem wiele pozytywnych funkcji w środowisku przyrodniczym i gospodarce, a także w życiu społecznym i kulturalnym. Najczęściej chodzi o zwiększanie retencji wody, funkcje przeciwpowodziowe, konserwację koryt rzek, odbudowę i utrzymywanie infrastruktury hydrotechnicznej, poprawę parametrów sieci energetycznej, magazynowanie energii, tworzenie miejsc pracy, a także dbanie o zabytkowe obiekty hydrotechniczne, stanowiące część dziedzictwa kulturowego.

Zaproponowano także rozwiązania dotyczące sektora energetyki wiatrowej. Jedna z regulacji zakłada, że dotychczasowe pozwolenia na budowę dotyczące elektrowni wiatrowych zachowają moc, o ile w ciągu 5 lat – licząc od lipca 2016 r., czyli wejścia w życie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych – wydane zostanie pozwolenie na ich użytkowanie.

Wprowadzono rozwiązania, które będą chronić mieszkańców i właścicieli działek, na których są ulokowane elektrownie wiatrowe przed ewentualnymi szkodami wynikającymi z ich funkcjonowania. Zagwarantowano np. dzierżawcy przywrócenie udostępnionej działki w stanie niepogorszonym (czyli w stanie pierwotnym) – po zakończeniu eksploatacji elektrowni wiatrowej.

Rejestry i sprawozdania

Założono likwidację zbędnych elementów zawartych w oświadczeniach składanych przez wytwórców energii w instalacjach oze. Oświadczenia te, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej, zawierają m.in.: informacje o wykorzystaniu surowca energetycznego, wartości otrzymanej pomocy publicznej oraz proponowanej w ofercie aukcyjnej wysokości ceny sprzedaży energii elektrycznej z OZE.

Doprecyzowano również elementy zbiorczego raportu rocznego prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Jest to konieczne ze względu na dokonanie wcześniejszych zmian w ustawie oze, wprowadzonych 1 lipca 2016 r., zakładających uwzględnienie w tych raportach m.in. informacji z rejestrów i sprawozdań.

Zmiany regulacji – co do zasady – wejdą w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Zdaniem branży 

Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO) pozytywnie ocenia zmiany zaproponowane przez resort energii w strukturze koszyków aukcyjnych, w tym wyeliminowaniu koszyków luźno związanych z OZE: „termiczne przekształcanie odpadów” oraz „klastry”. Ministerstwo Energii wycofuje się z koszyka, w którym źródło zaliczane do OZE miało mieć emisję CO2 poniżej 100 g na kWh i pracować powyżej 3504 godzin na rok (dotychczas pod tą brzmiącą jak “technologicznie neutralna” nazwą kryła się energetyka wodna, ale pewności co ustawodawca miał na myśli nie było).

W obecnej propozycji pojawiła się dość istotna zmiana dotycząca prosumentów.  – Wprowadzono opodatkowanie VAT energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci przez prosumentów, właścicieli mikroinstalacji oraz właścicieli małych instalacji. Opodatkowanie pogorszy sytuacje prosumentów, którym w nowelizacji z 2016r. zaoferowano mało korzystne rozwiązanie w postaci opustów – ocenia IEO.

Zdaniem IEO ważna wydaje się proponowana data wejścia w życie przepisów zmieniających definicje elektrowni wiatrowej jako budowli w rozumieniu Prawa budowlanego, w efekcie której ma dokonać się powrót do zasad opodatkowania sprzed daty wejścia w życie ustawy o realizacji inwestycji w zakresie inwestycji wiatrowych, co oznacza zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości do części budowlanej (bez wirnika, gondoli i systemu sterowania).

– Przepis ten ma wejść w życie w dniu następnym po dniu ogłoszenia, ale z mocą od 1.01.2018 (oczekiwana ulga dla wytwórców energii z OZE i problem budżetowy do rozwiązania dla samorządów) – podkreśla IEO.