Szara strefa w gospodarce odpadami. Trudna walka z przestępcami środowiskowymi

Zdaniem ministra środowiska, przyczyną braku rozwoju spalarni w Polsce był sztywny obowiązek wpisywania tych inwestycji do wojewódzkich planów gospodarki odpadami.

– Z takimi planami nic się nie robiło. Myśmy tę barierę znieśli – mówił. – W nowelizacji ustawy o u.c.p.g. wygaszamy instalacje, z którymi nie zrobiono nic, a dajemy możliwość powstawania nowych. To nie tak, że nagle powstanie ich od razu wiele, ale z czasem będą powstawać – przekonywał.

Więcej spalarni to mniej pożarów

Przeszkodą w powstawaniu dużych instalacji może stać się brak dofinansowania z Unii Europejskiej, która zdecydowanie stawia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, umiejscawiając spalarnie nisko w hierarchii postępowania z odpadami. Jednak pieniądze na tego rodzaju inwestycje są i będą dostępne ze środków krajowych. W marcu Fundusz uruchomił dwa programy: pilotażowe „Ciepłownictwo powiatowe” oraz „Energię Plus”. Oba mają pomóc w rozwoju i modernizacji lokalnych elektrociepłowni zasilanych (między innymi, bo program zostawia tu dowolność) paliwem z odpadów.

– W Polsce mamy idealne warunki, jeśli chodzi o projekty odzysku energii elektrycznej i cieplnej z odpadów – przekonywał podczas sierpniowej debaty w KIG Stéphane Heddesheimer. – We Francji cała energia z odpadów jest przetwarzana na prąd. Polska ma większą sieć ciepłowniczą, ale też idealny klimat. Uważam też, że sprawa dofinansowania budowy spalarni przez Unię Europejską nie jest zamknięta – mówił prezes SUEZ Polska.

Jego głos nie jest odosobniony. Przedsiębiorcy chcą bowiem inwestować w termiczne przekształcanie odpadów. Duże instalacje pozyskujące energię z paliwa z odpadów mają powstać w Warszawie, Olsztynie i Gdańsku, a te mniejsze również w Nysie, Połańcu, Starachowicach, Tarnowie, Tomaszowie, Trzebini, Żywcu czy Zamościu.

Nie można jednak zapominać o odbiorze społecznym i przykładach skutecznych nacisków lokalnych społeczności protestujących przeciwko budowie tego typu obiektów. Mimo iż eksperci przekonują, że spalanie odpadów w profesjonalnych instalacjach (poza tym, że samo w sobie jest bezpieczne i mniej obciążające środowisko niż pozyskiwanie energii ze węgla) może przekładać się na spadek liczby niebezpiecznych pożarów, przykłady protestów można mnożyć.

Pod koniec czerwca br. została wydana decyzja o odmowie określenia środowiskowych uwarunkowań dla rozbudowy i przebudowy odpadów innych niż komunalne w Jedliczach (woj. podkarpackie). Podobny los spotkał spalarnię w Gorlicach. Za „modelowy” przykład ugięcia się przed protestami można uznać to, co stało się w Wągrowcu.

Tekst jest fragmentem artykułu “Trudna walka z przestępcami środowiskowymi”. Cały artykuł ukaże się w październikowym wydaniu miesięcznika “Przegląd Komunalny”.