W kilku miastach w Polsce można już płacić kartą w komunikacji miejskiej

Nowa usługa płatności w komunikacji miejskiej zdobywa coraz większą popularność. Zamiast biletu, mieszkańcy Rybnika, Świebodzic i Jaworzna mogą za przejazd autobusem zapłacić kartą płatniczą.

Promocja zrównoważonej mobilności

W Rybniku wprowadzono w maju możliwość zapłacenia za przejazd autobusem kartą płatniczą VISA/MasterCard.

Obsługa całego systemu jest bardzo prosta. Pasażer wybiera na ekranie kasownika odpowiednią taryfę i zbliża kartę płatniczą. Z kolei podczas kontroli należy zbliżyć kartę bankową do urządzenia kontrolerskiego, a wirtualny bilet przypisany do karty będzie widoczny dla kontrolera.

Za ten innowacyjny system odpowiadają firmy zewnętrzne. Jak zapowiadają ich przedstawiciele, wdrożone rozwiązanie będzie ewoluowało w kierunku płatności w pełnym systemie Check In – Check Out, czyli będzie to rejestracja przy wejściu i wyjściu.

Docelowo planowane jest, aby płatności kartą bankową oferowały te same funkcje, co wykorzystywana obecnie rybnicka e-Karta. System samodzielnie obliczy w tym przypadku długość przejazdu i pokonane strefy, po czym obciąży konto mieszkańca opłatą zgodną z obowiązującą taryfą. Zaletą rozwiązania jest to, że pasażer nie będzie musiał już pamiętać przed podróżą o zabraniu ze sobą e-Karty oraz o zapewnieniu na niej środków koniecznych do uiszczenia opłaty za przejazd.

– Wdrażane rozwiązanie wpisuje się w plany rozwojowe transportu publicznego w Rybniku. Aktywnie promujemy zrównoważoną mobilność, chcąc przekonać jak najwięcej osób do korzystania z autobusów, ale też do chodzenia pieszo, czy korzystania z rowerów – mówi dr Bartosz Mazur, doradca prezydenta ds. transportu zintegrowanego.

I dodaje, że działania w tym zakresie są bardzo różnorodne, obejmują między innymi uzupełnianie sieci przystanków, dostosowywanie rozkładów jazdy czy poprawę czytelności informacji pasażerskiej.

Kolejny etap to rozbudowa systemu sprzedaży. Ważne są dwa aspekty: po pierwsze trzeba rzetelnie przeprowadzić wstępną fazę, aby przygotować się do szerokiego wdrożenia systemu. Po drugie konieczne jest upowszechnienie systemu tak, aby objął on całą komunikację, był naturalny i by każdy pasażer wiedział, że w autobusie można zapłacić kartą.

– W ten sposób możemy zachęcić do korzystania z komunikacji publicznej także pasażerów incydentalnych, dla których oferta płatności będzie prosta, czytelna i znana z innych transakcji dnia codziennego – tłumaczy dr Bartosz Mazur.

Ponadto wyjaśnia, że stopniowa eliminacja gotówki, jako sposobu płacenia za bilet, obniża koszty operacyjne. – W momencie, w którym wystąpi pełna zastępowalność e-Karty przez nośnik bankowy, możliwe będzie także ograniczenie kosztów obecnego systemu biletowego. Pasażer będzie mieć jeden „plastik” w portfelu mniej, a to również oznacza wymierną oszczędność dla środowiska – podkreśla Kazimierz Berger, Dyrektor ZTZ Rybnik.

Bezpieczny środek płatniczy

Również w Świebodzicach pasażerowie mogą od początku roku podróżować komunikacją miejską bez potrzeby posiadania tradycyjnego biletu.

Jak informuje Kacper Nogajczyk, prezes zarządu Zakładu Gospodarki Komunalnej Świebodzice podróżni zaczynają przekonywać się do wdrożonej formy płatności. Biorąc pod uwagę, iż do końca 2015 r. płatność za przejazd w Świebodzicach odbywała się wyłącznie u kierowcy, w dalszym ciągu najbardziej powszechne jest kupowanie biletu u kierowcy.

– Płatność kartą szacowana jest na kilka procent z tendencją każdego miesiąca wzrostową – mówi prezes zarządu. Jak przyznaje, karta płatnicza jest dla klienta bardziej bezpieczniejszym środkiem płatniczym niż gotówka. Z kolei dla operatora jest tańszym rozwiązaniem, ponieważ pomijamy wtedy zakup, dystrybucję, rozliczenie biletów wraz ze sprzedażą biletów u kierowcy oraz cały proces przyjęcia gotówki od kierowców rozliczenia i transportu do banku.

Za wdrożenie sytemu w Świebodzicach odpowiedzialna, podobnie jak w Rybniku, jest jedna  firma zewnętrzna, zajmująca się dostawą kasowników oraz druga, odpowiedzialna za systemy informatyczne.

– Udało się sprawnie połączyć wszystkie elementy. W praktyce nic się na karcie nie zapisuje. Karta bankowa, jako bezpieczny identyfikator, służy do tego, by bilet elektroniczny pojawił się w postaci zapisu w systemie – wyjaśnia Grzegorz Wojtenko, prezes MCX Systems. I dodaje, że system stanowi duże ułatwienie, ponieważ pasażerowie nie muszą kupować biletu. Wystarczy, że wybiorą na kasowniku uprawnienia i zbliżą kartę.

Intuicyjny terminal biletowy

Funkcjonujący w Jaworznie Open Payment System Jaworzno (OPS Jaworzno), został stworzony na początku tego roku przez Mennicę Polską. System umożliwia płatność za przejazd zgodnie z cennikiem opłat Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej (PKM).

System akceptuje karty płatnicze różnych operatorów. – Pasażer wchodzi do autobusu, wybiera bilet na terminalu biletowym, zatwierdza zakup poprzez zbliżenie karty dowolnego banku i jedzie – mówi Zbigniew Nosal, prezes zarządu PKM Jaworzno. I przypomina, że w ubiegłym roku aż 84%, czyli o 6% więcej niż w 2014 r., dorosłych mieszkańców Jaworzna zadeklarowało, że korzysta przynajmniej od czasu do czasu z komunikacji miejskiej.

Obsługa urządzenia opiera się na trzech krokach: wybierz – zbliż – jedź. Pasażer na dotykowym terminalu zamontowanym w przedniej części autobusu, w pobliżu kierowcy wybiera potrzebny bilet, a następnie opłaca przejazd poprzez zbliżenie karty płatniczej do ekranu. W momencie zbliżenia karty do terminala biletowego OPS zostaje automatycznie pobrana właściwa kwota z konta karty płatniczej. W terminalu biletowym można zakupić jeden dowolny bilet jednorazowy lub dzienny przez PKM Jaworzno, jak i w ramach jednej strefy biletowej kilka biletów. Na terminalu wyświetlają się komunikaty kierujące do kolejnych kroków i potwierdzające wybory pasażera, w tym zatwierdzenie opłacenia przejazdu.

Kontrola biletowa jest równie prosta. Pasażer zbliża kartę płatniczą, którą opłacił przejazd nie wypuszczając jej z ręki, do sprawdzarki kontrolera. System ten to także ekologiczne rozwiązanie, eliminujące papierowe potwierdzenia, paragony itp.

Aby jeszcze efektywniej zarządzać sprzedażą biletów i obniżyć koszty obsługi systemów płatniczych, do Open Payment System włączono dodatkową usługę. Polega ona na obsłudze kart bankowych bez eliminowania dotychczas działających nośników. W przyszłości wszystkie działające w PKM Jaworzno rozwiązania zostaną zintegrowane w jednym, spójnym systemie. Tym samym Open Payment System będzie w pełni zintegrowany m.in. z Jaworznicką Kartą Miejską. Warto dodać, że system jest wdrażany na koszt Mennicy w modelu operatorskim w ramach realizowanej umowy i nie wymaga nakładów finansowych ze strony PKM Jaworzno. Wdrożenie Open Payment System nie wpływa także na ceny biletów.