6 miliardów na ITPOK. UE sześciokrotnie zwiększa wsparcie dla inwestycji w Polsce

Pierwotnie na program wsparcia budowy ITPOK w Polsce  EBI deklarował swoje zaangażowanie na poziomie 1 mld zł. Przekazana obecnie NFOŚiGW decyzja oznacza, że bank zdecydował o sześciokrotnym zwiększeniu nakładów inwestycyjnych na termiczne przetwarzanie odpadów w Polsce.

Racjonalna gospodarka odpadami

W Europie funkcjonuje około 500 instalacji odzysku energii z odpadów. Najwięcej jest ich w krajach wysokorozwiniętych (tzw. starej Unii). Pod tym względem Polska jest outsiderem. Działa u nas zaledwie kilka instalacji, których łączne moce przerobowe (liczone wraz z instalacjami działającymi w cementowniach) są daleko niewystarczające do potencjału energetycznego drzemiącego w wytwarzanych w kraju odpadach komunalnych.

By to zmienić NFOŚiGW uruchomił program „Racjonalna gospodarka odpadami – Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne”. Pod koniec grudnia 2022 roku zakończono nabór wniosków. Złożono 39 wniosków o dofinansowanie inwestycji związanych z termicznym przekształcaniem odpadów oraz 39 wniosków o wsparcie pożyczkowe. Kwota niezbędna na realizację wnioskowanych inwestycji to niemal 17 mld zł. Wnioskowane wsparcie sięga natomiast 10,5 mld zł – z czego 3 mld 65 mln zł to wnioski o dotacje, a pozostałe niemal 7 mld 400 mln zł to wnioski związane z pożyczkami. Tymczasem Fundusz zarezerwował na ten cel łącznie 3 mld zł.

– Początkowo w programie zarezerwowano miliard złotych. Ta kwota została zwiększona w czerwcu ubiegłego roku do 3 miliardów. W końcu grudnia zakończony został nabór wniosków, który wykazał jak wielkie są potrzeby inwestycyjne w tym zakresie – mówi Dominik Bąk, wiceprezes NFOŚiGW. – Stało się dla nas jasne, że budżet, którym dysponowaliśmy jest niewystarczający. Naszą ocenę podzieliła Rada Konsultacyjna działająca przy Ministrze Klimatu i Środowiska, która wydała pozytywną opinię dotyczącą wniosku o zwiększeniu finansowania, który przekazaliśmy do Komitetu Inwestycyjnego Europejskiego Banku Inwestycyjnego – dodaje.

Inwestorzy rozbili bank! Ogromne zainteresowanie dofinansowaniem inwestycji z zakresu ITPO

Unijne wsparcie ITPOK

Na odpowiedź nie trzeba było długo czekać. Potrzeba zwiększenia puli środków została przez EBI (który zapewnia środki finansowe na projekty, które przyczyniają się do osiągnięcia celów UE) zauważona, ale i potwierdzona wynikami naboru. Właśnie dotarła informacja o zwiększeniu europejskiego finansowania inwestycji termicznego przekształcania odpadów o kwotę 3 mld zł.

– Takich pieniędzy na termiczne przetwarzanie odpadów nigdy nie było – mówi Dominik Bąk. – Dzięki pieniądzom z Funduszu Modernizacyjnego w całości będziemy mogli sfinansować część dotacyjną. Wystarczy ich także co najmniej na minimalną część finansowania zwrotnego dla wszystkich wnioskowanych projektów – dodaje.

Realizacja tych przedsięwzięć praktycznie powinna rozwiązać problem niedoboru instalacji odzysku energii z frakcji kalorycznej w całym kraju.

Co nie mniej istotne powstanie nowych instalacji przyczyni się do istotnego obniżenia kosztów zagospodarowania frakcji kalorycznej odpadów. W dalszej konsekwencji powinno to także pozytywnie wpłynąć na wysokość opłat za zagospodarowanie odpadów komunalnych płaconych przez mieszkańców.

Wystarczające środki

Pula pieniędzy, którą obecnie dysponuje NFOŚiGW w praktyce oznacza możliwość pełnego finansowania wszystkich zgłoszonych projektów. Brakujące wsparcie zwrotne inwestorzy będą bowiem mogli uzyskać w bankach, które przygotowały specjalne linie kredytujące tego typu inwestycje oraz w Polskim Funduszu Rozwoju.

Silne unijne wsparcie finansowe dla inwestycji termicznego przekształcania odpadów nijak się ma do głosów przeciwników budowy tego typu instalacji w Polsce, którzy twierdzą, że UE wycofuje się tych technologii. – Spotykamy się z dużą życzliwością i zrozumieniem naszych parterów EBI i Funduszu Modernizacyjnego – mówi Dominik Bąk. – Przeciwnicy odzysku energii z odpadów niestety nie są merytorycznymi partnerami do dyskusji. Od lat powtarzane jest tylko „nie, bo nie”. Dotychczas nie wskazali oni żadnej alternatywnej możliwości zagospodarowania tej frakcji odpadów komunalnych. Jesteśmy gotowi sfinansować każde inne przedsięwzięcia, które zmierzałyby do racjonalnego i zgodnego z prawem zagospodarowania tych odpadów. Mówię o tym także od dość dawna, ale dotychczas żadnej takiej propozycji nie otrzymaliśmy.

O EBI

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) to bank wprost zależny od Unii Europejskiej. Udziałowcami EBI są państwa członkowskie UE. EBI realizuje cele Unii Europejskiej poprzez zapewnianie długoterminowego finansowania projektów, udzielanie gwarancji i doradztwo. Jednym z najważniejszych celów statutowych EBI wspierać działania w dziedzinie klimatu.

„Spalarnie odpadów komunalnych w Polsce – fakty i mity” to tytuł prelekcji prof. dr hab. inż. Grzegorza Wielgosińskiego, która została zaprezentowana podczas konferencji zatytułowanej Modernizacja źródeł ciepła (ciepłowni i elektrociepłowni) w kierunku energetycznego wykorzystania odpadów, która odbyła się 16 lutego 2022 roku on-line. Zachęcamy do zapoznania się z opinią prof. Wielgosińskiego:  Spalarnie odpadów komunalnych w Polsce – fakty i mity