Od 1 lutego 2022 r. wszystkie importowane do Polski odpady będą objęte systemem SENT. Kara za nielegalny import: od roku do 10 lat

KAS wspiera uczciwą konkurencję na rynku i walczy z nieuczciwym biznesem. SENT jest jednym z narzędzi, które wykorzystujemy w tym celu. Od kwietnia 2017 r. do czerwca 2020 r. przeprowadziliśmy ponad 1,4 mln kontroli i wykryliśmy ponad 16 tys. nieprawidłowości w przewozie towarów wrażliwych – dodała minister M. Rzeczkowska.

Kara za nielegalny import odpadów: od 1 roku do 10 lat

Wszystkie importowane do Polski odpady będą objęte systemem SENT. Dzięki temu nielegalny import odpadów będzie pod specjalnym nadzorem, a transportujące odpady pojazdy będą lepiej monitorowane – poinformował wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba.

Od lutego startuje system SENT, to pozwoli jeszcze skuteczniej walczyć z przestępcami odpadowymi.

Nowelizujemy https://t.co/aUbfaRQN5K. art. 183 § 1 KK – dziś kara za nielegalny import odpadów to od 3 miesięcy do 5 lat.

Będzie od roku do 10 lat.❗️ https://t.co/SZtWxjNHgT

— Jacek Ozdoba (@OzdobaJacek) January 16, 2022

Obrót odpadami wiąże się ze znacznymi przychodami finansowymi w momencie ich przyjmowania przez zbierającego odpady, ale równocześnie wymaga ogromnych nakładów finansowych na dalsze ich zagospodarowanie. Stawarza to pole do nadużyć dla nieuczciwych przedsiębiorców, co w konsekwencji utrudnia uzyskiwanie dochodów i utrzymanie się na rynku osobom działającym zgodnie z prawem. Niska odpowiedzialność za przestępstwa na środowisku przyczyniły się do rozwoju tzw. szarej strefy, którą szacuje się w przybliżeniu od 10 proc. do nawet 40 proc. całego rynku gospodarowania odpadami. Istotnym problemem rynku gospodarowaniu odpadami jest nielegalny przywóz do Polski odpadów z krajów sąsiednich, w tym szczególnie odpadów niebezpiecznych.

– Należy wskazać, że szczególnie te ostatnie generują szereg problemów dla samorządów i wydatków poniesionych z budżetu Skarbu Państwa na ich usunięcie lub naprawę szkody powstałej w środowisku. W ostatnim czasie zarejestrowano na terenie całego kraju, a w szczególności na terenie województwa pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego, znaczny wzrost przypadków związanych z porzuceniem takich odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych – mówił w listopadzie wiceminister J. Ozdoba.

Z uwagi na fakt, że były to miejsca ogólnodostępne, w wielu przypadkach spełniające rolę miejsc o charakterze rekreacyjno-wypoczynkowym, przyczyniały się one nie tylko do zagrożenia zanieczyszczenia przyrody, czy generowały koszty związane z ich unieszkodliwieniem, lecz także powodowały bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osób, które mogły mieć z nimi kontakt.

Na tę chwilę nie można jednoznacznie wskazać ich wytwórców, również nie można wykluczyć, że nie pochodziły one z Polski i do kraju wwiezione zostały nielegalnie. Liczne przypadki porzucania tego rodzaju odpadów oraz wzrost ich skali wskazuje na znaczną opłacalność takich nielegalnych działań, które odbywają się bez zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz poza wszelkimi rejestrami, także z pominięciem ewidencji podatkowej z prowadzonej działalności gospodarczej.

Uszczelnienie rynku gospodarowania odpadami

Aby uszczelnić rynek gospodarowania odpadami oraz przeciwdziałać uszczupleniom w zakresie podatku VAT, związanych z obrotem odpadami, Główny Inspektor Ochrony Środowiska wspólnie z Krajową Administracją Skarbową opracowali nowelizację przepisów wykonawczych do ustawy z 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Będzie ona polegała na zobowiązaniu przedsiębiorstw, zajmujących się transgranicznym obrotem odpadami, do rejestrowania każdego przewozu odpadów poprzez elektroniczną platformę PUESC Ministerstwa Finansów, co realizowane będzie za pośrednictwem oferowanego w ramach Platformy PentaTAX – modułu SENT.

Konsekwencją wprowadzonych przepisów będzie nałożenie odpowiednio na podmiot wysyłający, podmiot odbierający oraz przewoźnika w obrocie odpadami w momencie rozpoczęcia przewozu odpadów obowiązków w zakresie dokonania zgłoszenia przewozu, jego uzupełnienia i aktualizacji. Dodatkowo przewoźnik zostanie zobowiązany do zapewnienia przekazywania danych geolokalizacyjnych, a kierujący do posiadania numeru referencyjnego oraz uruchomienia lokalizatora.

– Rozwiązania te usprawnią kontrolę nad transgranicznym przemieszczaniem odpadów, w tym niebezpiecznych, wpłyną na ograniczenie zjawiska „szarej strefy” oraz przyczynią się do wzrostu wpływów do Skarbu Państwa z tytułu podatków od towaru i usług, wynikających ze zdarzeń gospodarczych, które dotychczas były zatajane przez nieuczciwych przedsiębiorców – zaznaczał wiceminister Ozdoba.

– Wykorzystanie systemu SENT wpłynie na naszych wspólnych efektywność akcji kontrolnych. Nielegalny przywóz odpadów do Polski będzie znacznie bardziej utrudniony i wysoce ryzykowny. Liczę, że znacznie ograniczy to przestępczość w tym obszarze – mówił podczas konferencji Główny Inspektor Ochrony Środowiska Michał Mistrzak (wówczas jeszcze p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska).

Nowe przepisy mają wpłynąć również na wyrównanie konkurencyjności podmiotów prowadzących działalności gospodarcze na rynku gospodarowania odpadami. W tym zakresie skuteczność przepisów pakietu przewozowego SENT została potwierdzona przez Ministerstwo Finansów, szczególnie w zakresie zmniejszenia szarej strefy w branży paliwowej oraz w znacznej mierze związanej z nią redukcji luki podatku VAT.

Kontrola przywozu i tranzytu odpadów do Polski przy zastosowaniu systemu SENT nie ogranicza działalności gospodarczej, nie jest zagrożeniem dla konkurencyjności na tym rynku i nie wymaga od przedsiębiorców ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych. A faktycznie przyczyni się do ułatwienia funkcjonowania na rynku podmiotów, które prowadzą działalność z zachowaniem wszystkich wymagań określonych w przepisach prawa – wyjaśniał minister J. Ozdoba.