Reklama

AD1A EGOE [27.03-27.04.24]

Biogaz receptą na poprawienie recyklingu

Biogaz receptą na poprawienie recyklingu
Bartłomiej Leśniewski
28.02.2023, o godz. 18:42
czas czytania: około 6 minut
0

Od połowy lutego br. trwa nabór do biogazowego programu NFOŚiGW „Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny”. Dwa strategiczne cele programu to zwiększenie poziomów recyklingu i wytwarzanie energii na potrzeby w pierwszej kolejności instalacji komunalnych, a w następnej – na potrzeby społeczności lokalnych.

Dalsza część tekstu znajduje się pod reklamą

Reklama

AD1B_ARBENA1_01.03.24-01.04.24

Program został zaakceptowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Radę Konsultacyjną Funduszu Modernizacyjnego oraz Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), który przeznaczył na ten cel budżet w wysokości 1,5 mld zł.

Warunki

– W Polsce odpady frakcji bio stanowią ok. 30% ogółu wytwarzanych odpadów. Poddanie ich recyklingowi poprzez fermentację to w praktyce jeden z warunków uzyskania przyzwoitych poziomów recyklingu – komentuje prof. Andrzej Jędrczak, ekspert Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Jarosław Roliński, dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi w NFOŚiGW, podkreśla, że osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu jest w Polsce zagrożone. – Dlatego przetwarzanie segregowanych odpadów komunalnych jest jednym z podstawowych warunków, które stawiamy potencjalnym beneficjentom – mówi.

Kolejne warunki do spełnienia przez starających się o dofinansowanie inwestorów są następujące:

  • W instalacji poferment stały podlegać będzie stabilizacji tlenowej.
  • Potrzeby własne w pierwszej kolejności zaspokajane będą z energii wytworzonej w jednostce kogeneracji.
  • Wydajność instalacji fermentacji realizowanej w ramach inwestycji będzie nie mniejsza niż 5 tys. Mg/rok, przy czym łączna masa selektywnie zebranych komunalnych bioodpadów stanowić będzie ponad 70% masy przetwarzanych odpadów.
  • Planowana inwestycja musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu dla obszaru, na którym planowana jest realizacja inwestycji – z ostateczną decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
  • Beneficjent nie później niż w terminie roku od dnia zawarcia umowy o dofinansowanie musi przedstawić ostateczną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, dotyczącą inwestycji będącej przedmiotem dofinansowania. Na etapie aplikowania wymagana jest kopia wniosku o wydanie takiej decyzji.
  • Kwalifikuje się m.in. koszty przyłączy do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej i sieci ciepłowniczej należące do beneficjenta projektu, koszty budowy magazynu energii, zintegrowanego ze źródłem energii, realizowanym w ramach inwestycji, a także koszty elementów stabilizacji tlenowej pofermentu stałego.

– Bez instalacji fermentacji nie osiągniemy wymaganych poziomów recyklingu (ani jako kraj członkowski UE, ani jako poszczególne gminy). A fermentacja jest de facto jedyną formą racjonalnego przetwarzania bioodpadów kuchennych. Stąd nasz program – komentuje Jarosław Roliński.

Ułatwienia legislacyjne

Przedstawiciele rządu zapowiadają przy tym dodatkowe ułatwienia na drodze realizacji objętych programem inwestycji. – Przygotowaliśmy projekt zmiany ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Chcemy, gdzie to tylko możliwe, uprościć procedury administracyjne dotyczące inwestycji w instalacje wytwarzające biogaz – mówi Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii.

W szczególności należy wskazać tu na:

  • wymogi środowiskowe,
  • wymogi zagospodarowania przestrzennego,
  • czas uzyskiwania warunków przyłączenia,
  • czas uzyskiwania koncesji,
  • czas wydania decyzji o warunkach zabudowy.

Propozycje zmian przepisów proceduralnych będą mieć na celu ich skrócenie.

Jak wyjaśnia Włodzimierz Tomaszewski, minister ds. samorządu terytorialnego, ułatwienia takie będą możliwe do wprowadzenia przede wszystkim w sytuacjach, gdy instalacje powstawać będą na terenie już istniejących obiektów zajmujących się przetwarzaniem odpadów i ścieków. – To będzie miało oczywisty wpływ np. na wydanie decyzji środowiskowej. Bo skoro dotyczyć będzie ona miała miejsca, w którym już działa zakład mający wpływ na środowisko, niepotrzebne będą aż tak drobiazgowe studia i konsultacje jak w wypadku zakładu powstającego w zupełnie nowym miejscu – mówi minister.

Technologia

Niezwykle istotną część procesu inwestycyjnego stanowić będzie dobór odpowiedniej metody produkcji biogazu. Eksperci przekonują, że wybór jest szeroki: można wybrać jedną z czterdziestu dostępnych na rynku metod.

Wybrać zatem można między technologią mezofilną (niższa temperatura fermentacji) a termofilną (wyższa temperatura). Fermentacją mokrą (fermentowany materiał ma postać płynną) a suchą (substraty o konsystencji stałej). Fermentacją jednostopniową (jedna komora fermentacyjna) i wielostopniową (kilka komór połączonych szeregowo). Fermentacją ciągłą (dozowanie substratów równomiernie w sposób ciągły) i okresową (napełnienie komory fermentacyjnej jednorazowo i jej opróżnienie po procesie). Dodatkowo wybrać można stopień rozdzielenia faz procesu fermentacji i prowadzić hydrolizę substratów i etap metanogenezy w jednym reaktorze albo fazy te prowadzić oddzielnie w dwóch reaktorach.

– Operowanie tymi zmiennymi w różnych kombinacjach sprawia, że na rynku dostępnych jest ok. 40 technologii przetwarzania odpadów komunalnych na biogaz. Każda z nich ma swoje wady i zalet. Wybór konkretnej metody należy pozostawić lokalnym instalacjom komunalnym, które tego wyboru dokonać powinny, dostosowując rodzaj technologii do uwarunkowań lokalnych, ilości zbieranych odpadów czy ich morfologii – mówi prof. Andrzej Jędrczak.

Doświadczenia WCR

Kilkanaście polskich instalacji komunalnych ma już doświadczenia w prowadzeniu biogazowni dużej wielkości. Zapytaliśmy o wnioski i doświadczenia. W Wielkopolskim Centrum Recyklingu w Jarocinie strumień odpadów biodegradowalnych kierowany jest do dwóch procesów przetwarzania:

  • odpady biodegradowalne ogrodowe, tj. trawa, liście, drobne gałęzie, poddawane są kompostowaniu,
  • frakcja odpadów biodegradowalnych kuchennych pochodzących zarówno z selektywnej zbiórki, jak i ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych kierowana jest do procesu fermentacji metanowej suchej, która następuje w komorze fermentera. W wyniku zachodzących procesów wytwarzany jest biogaz.

Wielkopolskie Centrum Recyklingu w lutym 2020 roku osiągnęło samowystarczalność energetyczną, m.in. dzięki stosowaniu fermentacji metanowej suchej odpadów biodegradowalnych kuchennych. Są to odpady, które – jeżeli są zbierane w sposób selektywny – nadają się do niemal 100-procentowego przetworzenia. Jest to o tyle ważne, że znacząco podnoszą procentowe wartości poziomów i ponownego użycia odpadów komunalnych. Jednak należy pamiętać, że od 2027 roku do tych wartości będą mogły być zaliczane jedynie odpady biodegradowalne pochodzące z selektywnej zbiórki.

Już na przełomie lat 2010 i 2011 firma dostrzegała potencjał w sektorze gospodarki odpadami i planowała powiększenie Zakładu, w tym budowę fermentera do przetwarzania odpadów biodegradowalnych, dlatego zabezpieczono tereny pod przyszłą rozbudowę. W 2015 r. zrealizowano duży projekt rozbudowy Zakładu, podczas której powstały m.in. pierwszy fermenter z zespołem kogeneracyjnym, przeznaczony do przetwarzania odpadów znajdujących się w odpadach zmieszanych w biogaz, zbiornik do magazynowania biogazu o łącznej pojemności 1000 m3 oraz tunele kompostowe.

Warto podkreślić, że obecnie realizowany jest duży projekt rozbudowy Zakładu. Niektóre z inwestycji udało się zrealizować już wcześniej, m.in. zbudowano drugi zbiornik na biogaz. Obecnie na terenie Zakładu trwają prace związane z rozbudową w ramach projektu „Rozbudowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów Jarocin”, w skład którego wchodzą m.in. budowa drugiego fermentera wraz z tunelami kompostowymi (inwestycja wyniesie blisko 69 mln zł) oraz budowa drugiego zespołu kogeneracyjnego wraz z instalacją doczyszczania biogazu (za kwotę około 5,5 mln zł). Zakończenie tych dwóch zadań planowane jest w 2023 roku.

Inwestycje te pozwolą na większą oraz bardziej elastyczną produkcję energii elektrycznej i cieplnej, która będzie wykorzystywana na potrzeby Zakładu, a także w przyszłości będzie można przesyłać ją do innych spółek gminnych. Co więcej, spółka planuje produkcję nawozu płynnego z pofermentatu, który powstaje w wyniku fermentacji odpadów biodegradowalnych kuchennych.

– Jesteśmy bardzo zainteresowani udziałem w programie „Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny”, prowadzonym przez NFOŚiGW. Ze względu na to, że mamy już solidną infrastrukturę biogazową, nasze zainteresowanie dotyczy dwóch elementów potrzebnych do jej dalszego rozwoju: biometanowni i instalacji do produkcji biogazu z odpadów płynnych. Prowadzimy prace studyjne nad tym, w jakim stopniu ofertę Funduszu możemy wykorzystać dla realizacji tych celów – mówi Wojciech Urbański, główny technolog Wielkopolskiego Centrum Recyklingu w Jarocinie.

Podkreśla, że dodatkowa segregacja odpadów kuchennych przynosi jeszcze jedną korzyść w postaci redukcji uciążliwości zapachowej instalacji. – Jeżeli odpady bio i kuchenne zbierane są razem, a dopiero potem segregowane, to w trakcie tej segregacji dochodzi do dodatkowej emisji odorów. W Jarocinie osobno zbieramy odpady kuchenne. W instalacji trafiają one niemal od razu do pomieszczeń hermetyzowanych, nie trzeba ich dodatkowo segregować, emisja odorów jest praktycznie bliska zeru – mówi Wojciech Urbański.

Idealne uzupełnienie

Zdaniem ekspertów, w polskich warunkach klimatycznych biogaz to idealne uzupełnienie innych rodzajów odnawialnych źródeł energii (OZE). – Jest to rozwiązanie pasujące do naszej strefy klimatycznej, która mimo wszystko posiada o wiele gorsze warunki dla pozyskiwania energii słońca niż kraje na południu Europy – mówi prof. Jacek Dach, ekspert Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Potencjał produkcji biogazu w Polsce jest szacowany na 13-15 mld m3 rocznie. To wielkość zbliżona do naszego importu gazu ziemnego z Rosji sprzed wybuchu wojny na Ukrainie.

Udostępnij ten artykuł:

Komentarze (0)

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu. Bądź pierwszą osobą, która to zrobi.

Dodaj komentarz

Możliwość komentowania dostępna jest tylko po zalogowaniu. Załóż konto lub zaloguj się aby móc pisać komentarze lub oceniać komentarze innych.

Te artykuły mogą Cię zainteresować

Przejdź do Aktualności
css.php
Copyright © 2024