Odpowiedzialność producentów niewystarczająca. Samorządowcy chcą zmian

Rosnące koszty gospodarki odpadami komunalnymi przekraczające możliwości jej  sfinansowania sprawiają, że koncepcja organizacyjna i finansowa wdrożenia w Polsce rozszerzonej odpowiedzialności producenta zaproponowana przez ministra klimatu jest znacząco niewystarczająca – uważa Związek Miast Polskich. Podtrzymuje w nim stanowisko strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego z lutego 2020 r.

ZMP nie zmienia zdania

ZMP wnosi o rozważenie w dalszych pracach dwóch potencjalnych rozwiązań natury kompetencyjnej i finansowej. Jak uważa ZMP, ich wspólną zasadą powinno być powiązanie wykonywanych zadań i odpowiedzialności za ich recykling ze środkami finansowymi pochodzącymi z opłat (P1 lub P2), „czego nie można doszukać się w prezentowanym przez Ministerstwo Klimatu materiale”.

Wdrożenie obu wariantów wymagałoby podzielenia zamówień na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych na dwie części, w zależności od frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie. O tym również ZMP pisało jeszcze w lutym, zaznaczając, że do wyboru możliwe są dwa warianty ROP: pełna lub częściowa odpowiedzialność producentów.

Zdaniem Związku, skuteczny system ROP spełniać kilka warunków:

• dotkliwie sankcjonować wprowadzanie na rynek produktów i opakowań nie nadających się do ponownego wykorzystania,
• partycypować w kosztach zagospodarowania tzw. frakcji kalorycznej, która podlega zakazowi składowania,
• gwarantować  odrębny strumień środków na zadania edukacyjne z zakresu selektywnej zbiórki (10 proc. ogólnej sumy opłat wnoszonych w przyszłym systemie ROP).

O proponowanej przez ZMP koncepcji ROP podczas konferencji on-line „Optymalne funkcjonowanie instalacji mechanicznego i biologicznego przetwarzania odpadów w czasie epidemii COVID-19” będzie mówił Krzysztof Choromański, ekspert ZMP. Dyskusja może wydawać się o tyle interesująca, że kilka dni temu Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, który mówi o konieczności wdrożenia ROP, zaapelował, by nie wprowadzać dodatkowego “podatku od plastiku”.

A przy okazji…

ZMP postuluje też, by wprowadzenie ROP w Polsce było okazją do przywrócenia metod obliczania poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia, wnosi o podjęcie prac legislacyjnych na rzecz uwzględnienia w sprawozdaniach gmin recyklingu uzyskiwanego u źródła, w ramach promowanego przez polskie prawo kompostowania przydomowego. Jego przedstawiciele chcą też pilnej nowelizacji przepisów regulujących gospodarkę odpadami komunalnymi wytwarzanymi przez właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, które weszły w życie 6 września 2019 r. Ich zdaniem obowiązujące przepisy są szkodliwe, bo powodują rozszczelnienie lokalnych systemów odpadowych, między innymi przez to utrudnią wprowadzenie ROP.

„Wnioskujemy o takie zmiany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz zmiany innych ustaw, które umożliwią – w przypadku przyjęcia przez gminę metody „od ilości zużytej wody z danej nieruchomości – rozliczanie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez właściciela nieruchomości w ramach realizacji faktury za zużycie wody, na podstawie zawartej umowy cywilno-prawnej z dostawcą wody” – informują samorządowcy.

„Związek podtrzymuje wolę współpracy z Ministerstwem Klimatu oraz przedsiębiorcami z branży odpadowej, w celu wypracowania i wdrożenia efektywnego i sprawnie działającego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Prosimy o pilne podjęcie konsultacji na ten temat, przygotowania rozwiązań prawnych i przeprowadzenie procesu legislacyjnego w terminie do końca czerwca br., spełniając tym samym wymogi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r., zmieniającej dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów.” – czytamy w piśmie ZMP.