Kruszywo sztuczne to granulat cementowy produkowany w wyniku odzysku odpadów nieorganicznych.

Produkcja kruszywa poprzez stosowanie domieszek substancji pochodzenia odpadowego do składników naturalnych nie jest novum w branży odpadowej. Technika ta pozwala na powtórne zagospodarowanie tych części składowych odpadów, które posiadają właściwości pożądane w określonych sektorach gospodarki, m.in. w budownictwie drogowym lub rekultywacji terenów zdegradowanych. Równocześnie ogranicza składowanie odpadów poprzez ich odzysk w procesie produkcji kruszyw.

Nowa technologia

Substancje te wymieszane z cementem mogą służyć jako podbudowa dróg, placów bądź nasypów, pozwalając na zmniejszenie kosztów inwestycji przy zachowaniu takich samych właściwości technicznych jak materiały stosowane tradycyjnie. Idea ta, jakkolwiek zdecydowanie słuszna, nie zapewniała dostatecznego poziomu ochrony środowiska. Substancje i związki chemiczne mogą bowiem w dalszym ciągu niekorzystnie oddziaływać na środowisko. Sam proces mieszania nie gwarantuje dostatecznego poziomu ochrony przed ługowaniem zanieczyszczeń, przede wszystkim w postaci chlorków, siarczanów oraz metali ciężkich, takich jak m.in. ołów, miedź, nikiel lub chrom.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa środowiska należało zatem opracować technologię pozwalającą na takie przetwarzanie odpadów, aby, mimo ługowania wodą, spełnić parametry określone  przepisami prawa. Dlatego proces mieszania trzeba było wzbogacić lub zastąpić odpowiednim procesem fizykochemicznego przetwarzania odpadów, w wyniku którego następuje zmiana ich właściwości chemicznych i fizycznych. W celu osiągnięcia pożądanego efektu cały proces wzbogacono o dozowanie domieszek innych substancji i związków chemicznych, które finalnie pozwoliły na wyeliminowanie lub sprowadzenie do akceptowalnego poziomu ryzyka wymywania z końcowego produktu substancji szkodliwych, m.in. metali ciężkich.

Opracowana technologia umożliwia obecnie dobieranie do różnych substancji pochodzenia odpadowego właściwych domieszek chemicznych. Koncepcja ta zapewnia elastyczne planowanie produkcji kruszywa z substancji odpadowych, mających zróżnicowane pochodzenie i skład. Wytwarzanie syntetycznego kruszywa jest zatem możliwe na skalę przemysłową przy  zagwarantowaniu finalnemu odbiorcy produktu o parametrach tożsamych ze stosowanymi  tradycyjnie, a przy tym wyraźnie tańszego.

Ponadto stwarza to nowe możliwości dla inwestorów i wykonawców w sektorze budownictwa drogowego. Autostrady, obwodnice, place i inne podobne obiekty finansowane są przez podatników, co wymusza na inwestorach optymalizację kosztów realizacji takich zadań przy zachowaniu trwałości oraz użyteczności obiektów, do czego kruszywa tworzone z substancji pochodzenia odpadowego nadają się idealnie.

Aprobaty, patenty i rozwój

Instytut Badawczy Dróg i Mostów wydał firmie Mo-BRUK Aprobatę Techniczną, która kwalifikuje granulat ? kruszywo sztuczne do wykorzystania w inżynierii komunikacyjnej jako materiał na podbudowy drogowe oraz nasypy. Kruszywo znalazło zastosowanie jako podbudowa na wielu drogach w Małopolsce. Mo-BRUK posiada patent ?Sposób wytwarzania syntetycznego kruszywa? na przedmiotową technologię.

Dla praktycznego zastosowania wytwarzanych odpadów poprocesowych Mo-BRUK wspólnie z AGH, Politechniką Krakowską i Politechniką Warszawską stworzył konsorcjum w celu prowadzenia badań nad dalszym doskonaleniem technologii przetwarzania żużli, pyłów i popiołów pochodzących z procesów termicznych. Wspólnie z renomowanymi uczelniami w ramach programu Gekon realizowany jest projekt badawczy o wartości 8,5 mln zł dofinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska kwotą 7,6 mln zł.

W Polsce powstają nowoczesne spalarnie odpadów, warto zatem stworzyć możliwości do praktycznego zastosowania powstających w nich odpadów w celu efektywniejszego wykorzystywania funduszy przeznaczonych na budowę dróg, a także aby wspomagać w ten sposób ochronę środowiska naturalnego.

Izabela Górnicka, Mo-BRUK, Korzenna

Tytuł i śródtytuły od redakcji