W Tarnowie stanieje ciepło systemowe?

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej narzuca na kraje członkowskie szereg zobowiązań związanych z kształtem unijnego rynku energii w horyzoncie roku 2030, nazywany pakietem zimowym czy tzw. Europejskim Zielonym Ładem, wyznaczającym cele do 2050 roku.

Unijne wyzwania klimatyczne

Regulacje mają za zadanie ułatwić realizację celów klimatycznych UE na rok 2030, tj. pozwolić na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o min. 40%, zwiększenie udziału OZE do min. 32% i 32,5% oraz zwiększenie efektywności energetycznej, a także osiągnięcie zerowego poziomu emisji gazów cieplarnianych do 2050 roku.

Począwszy od 2021 roku państwa członkowskie muszą zwiększać w sektorze ogrzewania i chłodzenia udział energii odnawialnej lub odpadowej o co najmniej 1,3 punktu procentowego rocznie. Według unijnej nomenklatury, efektywny system ciepłowniczy to taki, który do produkcji ciepła wykorzystuje:

• w co najmniej 50% ciepło ze źródeł odnawialnych lub
• w co najmniej 50% ciepło odpadowe lub
• w co najmniej 75% ciepło pochodzące z kogeneracji lub
• w co najmniej 50% połączenie wymienionych rodzajów ciepła.

Dziś przeważająca liczba miejskich systemów ciepłowniczych, w tym tarnowski, nie spełnia wymagań efektywnego systemu. Dlatego samorządy wyłączone są z możliwości pozyskiwania preferencyjnych źródeł finansowania na modernizację i rozwój własnych systemów ciepłowniczych. W przyszłości brak spełnienia tego parametru będzie skutkował utrudnieniami w przyłączaniu nowych obiektów czy utrzymaniu dotychczasowych odbiorców ciepła.

Jednocześnie Unia Europejska promuje ideę gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) jako jednego z elementów Europejskiego Zielonego Ładu. GOZ jest koncepcją zmierzającą do racjonalnego wykorzystania zasobów i ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko wytwarzanych produktów, które – podobnie jak materiały oraz surowce – powinny pozostawać w gospodarce jak najdłużej, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane.

Tarnowska inwestycja

Tarnów znalazł sposób na rozwiązanie wszystkich wyżej wymienionych problemów. Z inicjatywy prezydenta, Romana Ciepieli, powołano Tarnowski Klaster Energii, którego ideą jest utworzenie lokalnego systemu zawierającego ciąg energetyczny: paliwo lokalne, przetworzenie paliwa na energię elektryczną i ciepło, konsumpcja energii elektrycznej przez budynki użyteczności publicznej zlokalizowane na terenie miasta Tarnowa. Ma on zapewnić samorządowi niezależność od paliw kopalnych i zewnętrznych systemów energetycznych, jednocześnie domykając w obieg zamknięty gminny system gospodarki odpadami.

Planowana instalacja będzie posiadała wydajność 40 000 ton rocznie przetworzonych odpadów komunalnych nienadających się do recyklingu, o wartości opałowej ok. 12 MJ/kg. Źródłem paliwa będą istniejące instalacje do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (tzw. pre-RDF). Inwestycja w całości zrealizowana zostanie przez miejską spółkę ciepłowniczą. Wsparcia finansowego udzieli Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – dotacją z w kwocie 20 000 000 zł, a także preferencyjną pożyczką w kwocie 145 478 000 zł – który jest także akcjonariuszem w MPEC-u.

Produkcja energii prowadzona będzie w układzie kogeneracji (jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła systemowego), a wyprodukowane ciepło zostanie w całości zagospodarowane w miejskiej sieci ciepłowniczej, także w okresie letnim. Wyprodukowana energia elektryczna zostanie przesłana do lokalnej sieci dystrybucyjnej. Dzięki temu nastąpi wzrost udziału wytwarzanego ciepła systemowego w kogeneracji oraz z odnawialnych źródeł energii.

Co zyskają mieszkańcy miasta?

Dzięki zagospodarowaniu lokalnie wytwarzanych odpadów i domknięciu systemu gospodarki odpadowej Tarnów ustabilizuje koszty jej funkcjonowania, a uwzględniając dzisiejsze ceny utylizacji pre-RDF-u (od 600 do nawet 1000 zł za utylizację tony pre-RDF-u) – możliwy jest nawet spadek opłat ponoszonych przez mieszkańców.

Dzięki inwestycji nastąpi wzrost udziału wytwarzanego ciepła systemowego w kogeneracji oraz z odnawialnych źródeł energii, co pozwoli MPEC Tarnów stać się efektywnym systemem ciepłowniczym. Umożliwi to spółce pozyskiwanie preferencyjnych źródeł finansowania na rozbudowę i dalszą transformację.

Inwestycja będzie istotnym orężem w walce z niską emisją. Redukcja zużycia paliw kopalnych i emisji zanieczyszczeń w Tarnowie pozwoli na stabilizację cen ciepła systemowego, które dziś windują rosnące ceny węgla i koszty uprawnień do emisji CO₂.