O inteligentnym zarządzaniu wodą opadową na konferencji Abrys w Radomiu

– Cieszę się że konferencja dotycząca wód opadowych może odbyć się w Radomiu, jedynym w Polsce miastem, które może realizować projekt LIFE dotyczący zagospodarowania wód opadowych, zwiększający powierzchnie przepuszczalne w mieście i zatrzymywanie wody opadowej na miejscu, by nie spływała kanalizacją deszczową. – zaznaczył podczas otwarcia konferencji Konrad Frysztak, wiceprezydent Radomia.

Wskutek urbanizacji, miasta ulegają znacznym przekształceniom, zaburzającym naturalne funkcjonowanie systemów przyrodniczych. Charakterystyczne dla zabudowy miejskiej uszczelnienie powierzchni powoduje ekstremalny wzrost ilości spływających wód opadowych, przeciążenie kanalizacji, a w konsekwencji – podtopienia i powodzie.

Co więcej – zasoby wody pitnej wciąż się kurczą. Stąd też konieczność podjęcia konkretnych działań, które pozwolą zmierzyć się z tymi wyzwaniami. Zanim jednak zostaną wdrożone programy naprawcze, istotne jest zaplanowanie działań i ocena obecnej sytuacji w kraju.

Jak wskazywał Piotr Czarnocki z Ministerstwa Środowiska, kluczową rolą jest obecnie opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach (MPA). Takie działania podejmowane są z ramienia Ministerstwa Środowiska. Do końca 2019 r. mają bowiem powstać Miejskie Plany Adaptacji (MPA), uwzględniające specyficzne lokalne uwarunkowania geograficzne, społeczne i gospodarcze każdego z miast i co istotne – zawierające propozycje konkretnych działań chroniących przed skutkami zmian klimatu.

Co więcej, zaplanowano szeroką kampanię informacyjno-edukacyjną, która ma podnosić świadomość mieszkańców o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków. Udział w projekcie zadeklarowały 44 miasta (m.in. Bydgoszcz, Elbląg, Gdańsk, Katowice, Legnica, Poznań, Toruń, Zabrze).

Z kolei w ramach swego wystąpienia dr hab. inż. Paweł Linczar wskazywał na konieczność stworzenia atlasu opadowego dla Polski (i Europy), który to pozwoli doprecyzować plany zagospodarowania przestrzennego. W tym celu uruchomiono projekt: Polski Atlas Natężeń Deszczów – PANDa, w dużej mierze finansowany ze środków unijnych. Ma on stanowić źródło aktualnej i niepodważalnej informacji o natężeniach deszczów miarodajnych, do projektowania systemów odprowadzania i retencjonowania wód opadowych w Polsce. Projekt zakłada przygotowanie zbiorczej bazy danych o opadach w wysokiej rozdzielczości czasowej, a następnie jej analizę statystyczną w celu ustalenia natężeń deszczów miarodajnych do projektowania dla wszystkich 919 miast Polski. Uzyskane wartości natężeń deszczów posłużą do opracowania internetowego kalkulatora natężeń deszczów miarodajnych. Już teraz, na podstawie zgromadzonych w ramach projektu danych, w Bydgoszczy planowana jest budowa i przebudowa kanalizacji deszczowej i dostosowanie sieci kanalizacji deszczowej do zmian klimatycznych. Wartość projektu to 266 mln zł (przy blisko 130 mln zł dofinansowania ze środków POIiŚ 2014-2020).

Podczas konferencji nie mogło zabraknąć prezentacji dotyczących pomysłu Radomia na świadome i zrównoważone gospodarowanie wodą opadową. – Pierwszym etapem projektu RadomKlima było opracowanie podatności miasta na zmiany klimatu. Radom jako pierwszy taki proces oceny podatności już zakończył. Co prawda wyniki wymagają w niektórych miejscach doprecyzowania, jednak w 90% proces ten jest już zakończony – zapewniała dr Iwona Wagner.

Istotne tutaj było wskazanie potencjału adaptacyjnego dla poszczególnych dzielnic Radomia. Szczególnie ważne – jak wskazywała Wagner – jest uwzględnienie w planowaniu inwestycyjnym systemu przyrodniczego. Większość działań zaproponowanych dla Radomia opiera się więc na błękitno-zielonej infrastrukturze, a wszystko po to by obniżyć temperaturę i zniwelować zjawiska suszy czy powodzi. Zadania będą bazować na ekohydrologii. Działania zostaną wdrażane dwutorowo: inwestycje na ciekach (retencja korytowa) a także inwestycje w tkance miasta, w poszczególnych dzielnicach miasta.

W dalszej części konferencji zaplanowano wystąpienia dotyczące m.in. projektu Prawa wodnego, wprowadzeniu taryf za wody opadowe, czy też ograniczeniu odpływu wód opadowych w zabudowie jednorodzinnej.

Drugiego dnia spotkania odbędzie się sesja przygotowana przez redakcję „Zieleni Miejskiej”: „Fokus na zieleń, czyli jak efektywnie zarządzać wodami opadowymi w mieście”. W jej trakcie zostaną poruszone takie tematy, jak wady i zalety zielonych dachów, zrównoważone systemy gospodarowania wodą opadową, a także rola roślinności w zwiększeniu stopnia małej retencji czy też możliwości oszczędzania wody w skali mikro i makro. Organizatorzy konferencji – firma Abrys – przewidzieli dla uczestników również warsztaty “Nowoczesna koncepcja odwodnienia terenów zurbanizowanych. Zapobieganie skutkom powodzi miejskich – strategia, koncepcja, realizacja”.