XVIII Forum Miejska Sztuka Ogrodowa towarzyszy Targom Gardenia

“Fokus na zieleń” to hasło przewodnie XVIII edycji Forum Miejska Sztuka Ogrodowa, wydarzenia organizowanego przez redakcję miesięcznika “Zieleń Miejska” w ramach targów Gardenia w Poznaniu, w dniach 17-18 października br.

Uroczystego otwarcia Forum dokonali: Jakub Patelka, dyrektor Grupy Produktów w MTP, Magdalena Dutka, prezes Zarządu firmy Abrys oraz Judyta Więcławska, redaktorka prowadząca miesięcznik “Zieleń Miejska”.

– Od wielu lat nasze wydarzenie stanowi platformę wymiany aktualnej wiedzy, doświadczeń, a także okazję do jakże ważnych kuluarowych spotkań. Forum na stałe wpisało się w kalendarz wydarzeń branżowych, którego w planowaniu aktywności, po prostu nie można pominąć. Dziękujemy za to, że jesteście tu Państwo z nami. – zaznaczyła podczas otwarcia Magdalena Dutka, prezes Zarządu firmy Abrys, wydawcy miesięcznika “Zieleń Miejska”. – Brześć Kujawski, Gdańsk, Gliwice, Gorzów Wlkp., Grudziądz, Katowice, Kostrzyn nad Odrą, Koszalin, Lubliniec, Międzychód, Poznań, Swarzędz, Toruń, Wrocław, Zawiercie – to m.in. z tych miejscowości do nas Państwo dotarliście. Dziękujemy za zaufanie i życzymy by uczestnictwo w Forum przyniosło Państwu jak najwięcej korzyści. – dodała Judyta Więcławska, redaktorka prowadząca miesięcznik “Zieleń Miejska”.

Forum Miejska Sztuka Ogrodowa to dwa dni prelekcji zwieńczone debatą ekspercką na temat przyszłości miast. O czym była mowa dziś?

Troska o drzewa

Z własnym kodeksem dobrych praktyk, podzieliła się z uczestnikami Dominika Krop-Andrzejczuk z Pracowni Architektury Krajobrazu IKROPKA. A wypracowała go na podstawie wieloletnich doświadczeń zawodowych z pogranicza projektowania przestrzeni publicznych, projektów ochrony drzew, konsultacji i doradztwa w procesie przygotowywania przetargów czy nadzoru nad procesem projektowym z ramienia inwestora, opracowań ekspertyz z zakresu diagnostyki drzew, nadzorów dendrologicznych nad pracami przy drzewach oraz obserwacją funkcjonowania drzew po inwestycjach. 

Łączniki zieleni

Poznań wdraża innowacyjne rozwiązania, rozszerzając miejski system zieleni o łączniki pomiędzy parkami, lasami a osiedlowymi terenami zieleni. Są to trasy piesze i rowerowe, obsadzone szpalerami drzew i krzewów, które mają poprawić dostępność do przyrody oraz stanowić odpowiedź na wyzwania klimatyczne. Nowe Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania (uchwalone w 2023 roku) przewiduje powstanie 200 km takich łączników, wzmacniając klinowo-pierścieniowy system zieleni w mieście, a przez to ograniczyć miejską wyspę ciepła. 

– Każde miasto jest inne, ma inną strukturę, historię, warunki przyrodnicze – miasto Poznań było budowane jako miasto-twierdza. To wąskie ulice, ścisła zabudowa, trudno w tych warunkach realizować tereny zieleni. Każde drzewo jest cenne. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że koszty realizacji terenów zieleni w tych warunkach są ogromne. – wskazywał Marek Wróbel, dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Poznaniu. Czasy się zmieniły, klimat się zmienił i nasze najnowsze plany są emanacją permanentnej walki praktycznie o każde drzewo – skonstatował.

Miejska wyspa ciepła

W obliczu zmian klimatycznych i rosnącej urbanizacji, dachy retencyjne stają się kluczowym elementem zrównoważonego budownictwa. Zarówno dachy zielone, jaki dachy błękitne pomagają w retencji opadów, poprawie izolacyjności a przede wszystkim redukują efekt miejskiej wyspy ciepła. – Z roku na rok sytuacja jest coraz trudniejsza i dotyczy nie tylko dużych miast, ale wszelkich obszarów zabudowanych. Zazielenianie budynków jest jednym z ważniejszych sposobów łagodzenia MWC, zwłaszcza w zabetonowanych miastach, pozbawionych gruntu rodzimego. Wiele krajów na świecie stosuje różnego rodzaju zachęty do wprowadzania zieleni na budynki. Również w Polsce mamy przykłady takich działań, które mogą być przykładem dla samorządów, ale także spółdzielni czy wspólnot mieszkaniowych. – zaznacza dr inż. Marta Weber-Siwirska, prezes Zarządu Polskiego Stowarzyszenia “Dachy Zielone”. – Jakie są zalety wprowadzania zieleni na dachu? To redukcja temperatury powietrza, produkcja tlenu, poprawa mikroklimatu, filtr zanieczyszczeń, retencja wód opadowych, tłumienie hałasu, zwiększanie bioróżnorodności, termoizolacja, to także wartość estetyczna. – wyliczała Weber-Siwirska. Wprowadzanie paneli fotowoltaicznych potęguje efekt miejskiej wyspy ciepła. Może dodać do nich nieco zieleni? Dachy biosolarne mają wpływ na wydajność i trwałość paneli, zwiększają bioróżnorodność, stanowią dodatkową ochronę dachu przed uszkodzeniami, ale też wpływają na brak naruszenia szczelności dachu i konstrukcji budynku a ich zastosowanie sprzyja eliminacji obciążenia punktowego.

Wybór odpowiedniego systemu dachu zielonego, dostosowanego do indywidualnych potrzeb budynku może znacząco wpłynąć na ekologię i oszczędności, o czym w trakcie Forum mówił Maciej Runka z firmy Bauder.

Walka z betonozą

Powierzchnie terenów zieleni, które mogą chronić miasto przed globalnym ocieleniem są ograniczone. Poza dużymi obszarami parków czy lasów miejskich, to zielona mikro przestrzeń dzielnic miast w czasie postępujących zmian klimatu odgrywa znacząca rolę. – Przywoływana przez naukowców zasada 3/30/300 to współczesna definicja luksusu w mieście oraz warunków, sprzyjających zachowaniu zdrowia fizycznego i psychicznego: 3 drzewa za oknem, 30% pokrycia koronami drzew terenów w mieście, 300 m do najbliższego miejsca naturalnej zieleni. Czy miasta są w stanie ten przyrodniczy luksus zagwarantować mieszkańcom? – zastanawiała się podczas Miejskiej Sztuki Ogrodowej Agata Milanowska, architektka krajobrazu. – Musimy szukać niewielkich przestrzeni, które nam pozostały i łączyć je w sieci, musimy przywracać prawa natury w mieście – apelowała Milanowska.

“Ogrody deszczowe – czy to więcej niż retencja?” – pytał, nieco przewrotnie, Ryszard Gajewski, prezes Zarządu Gdańskie Wody.

Forum Miejska Sztuka Ogrodowe będzie kontynuowane także jutro. Wśród tematów, które zostaną poruszone m.in.: przegląd aktualnych zmian legislacyjnych, które w najbliższej przyszłości istotnie wypłyną na zagospodarowanie miejskich terenów zieleni; sztuczna inteligencja a projektowanie terenów zieleni; inwazyjne gatunki obce. Szczegółowy program na: zielenmiejska.abrys.pl.

Partnerem strategicznym Forum jest firma Educarium, partnerem natomiast Bauder Polska.