Wody Polskie odpowiadają na raport NIK

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) w środę, 21 października, podała na swojej stronie internetowej, że Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie tworzone było bez wystarczających środków finansowych i bez dostatecznej liczby wykwalifikowanych pracowników. Nie zapewniono ponadto właściwej koordynacji przejmowania od samorządów zadań i majątku.

“Stwierdziliśmy również zaniedbania w zarządzaniu. Ten, można powiedzieć chaotyczny niemal, początek położył się cieniem na dalszym funkcjonowaniu tej instytucji” – podkreśliła p.o. kierownika Wydziału Prasowego NIK Anna Matusiak-Rześniowiecka.

Wody Polskie w zamieszczonym na swojej stronie internetowej oświadczeniu podkreśliły, że wielkim obciążeniem dla początków działalności przedsiębiorstwa było ponad 40-letnie niedofinansowanie całego sektora gospodarki wodnej, brak jednego ośrodka koordynującego, a przede wszystkim brak całościowego patrzenia na sprawy gospodarowania wodami.

“Powstanie Wód Polskich było największą w ostatnich dziesięcioleciach reformą wodną na całym kontynencie Euroazjatyckim. Jak podkreślali przedstawiciele Banku Światowego podczas wizytacji w Polsce – reformą potrzebną i bardzo udaną” – podkreślono.

Udana reforma pomimo braków kadrowych

Wody przyznały, że powstanie przedsiębiorstwa w 2018 r. bez okresu przejściowego było bardzo dużym wyzwaniem logistycznym. Przypomniano, że Wody powstały na mocy prawa wodnego, które uwzględnia dyrektywy unijne, i stały się głównym podmiotem odpowiedzialnym za gospodarowanie wodami w kraju. W tej sprawie przejęło kompetencje jednostek samorządowych i rządowych.

“W momencie powstania 1 stycznia 2018 r. gospodarstwo nie posiadało własnych siedzib, samochodów, sprzętu komputerowego oraz systemów niezbędnych do właściwego funkcjonowania, w tym wydawania decyzji administracyjnych. W strukturach PGW WP z dnia na dzień znalazły się prawie 3 tysiące pracowników Zarządów Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz ponad tysiąc pracowników dawnych regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Niektóre samorządy, w tym urzędy marszałkowskie nie pozwalały na przejęcie biur i sprzętu, koniecznych do kontynuacji prac z zakresu gospodarki wodnej” – poinformowano.

Jak wskazano, organizacja nowej jednostki, z siedzibą krajową i 11 siedzibami regionalnych zarządów i jednostek im podległych (w tym 50 Zarządów Zlewni i 330 Nadzorów Wodnych i szereg obiektów hydrotechnicznych), wymagała czasu, była obarczona wieloma trudnościami organizacyjnymi.

Wody dodały, że w wielu regionach, z powodów płacowych, na pracę w przedsiębiorstwie zdecydowało się tylko 10-30 proc. pracowników posiadających wymagane doświadczenie, co “bezpośrednio przekłada się na tempo realizowanej pracy”. “Zarząd Wód Polskich w tej sytuacji musiał dokonywać priorytetyzacji zadań. Pierwszym było zapewnienie ciągłości działania infrastruktury krytycznej, kluczowej dla bezpieczeństwa energetycznego, a także zabezpieczenia powodziowego, w tym odpowiednio wykwalifikowanych kadr oraz sprzętu. Usprawnienia w funkcjonowaniu struktur były i są kolejnym, wciąż realizowanym etapem działań” – podkreślono.

Inwestycje pomimo trudności

Przedsiębiorstwo dodało, że w ciągu blisko trzech lat funkcjonowania doprowadziło do oddania wielu znaczących, ciągnących się latami inwestycji, takich jak np. Stopień Wodny Malczyce czy polder przeciwpowodziowy Racibórz. Na obszarach szczególnie zagrożonych powodzią modernizowanych jest oraz budowanych ponad 100 km nowoczesnych wałów przeciwpowodziowych w dorzeczach Odry i Wisły.

Wody wskazały ponadto, że dały nowy impuls dla inwestycji w gospodarce wodnej w Polsce, a przedsiębiorstwo realizuje dziś inwestycje warte ponad 2 mld zł. Gospodarstwo dodało, że od 2015 r. ośmiokrotnie zwiększono wydatki na utrzymanie urządzeń wodnych. W roku 2018 na ten cel wydano ponad 180 mln zł, a w 2020 – 380 mln zł.

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie od 1 stycznia 2018 r. jest głównym podmiotem odpowiedzialnym za krajową gospodarkę wodną. Wody Polskie wykonują prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych, które są własnością Skarbu Państwa. Firma nalicza i pobiera opłaty za usługi wodne, wydaje decyzje administracyjne (zgody wodnoprawne). Wody Polskie są też regulatorem cen wody; zatwierdzają one taryfy za pobór wody i zrzut ścieków.